بخشی از مقاله
چکیده
یکی از الزامات ایجاد معماری با حداقل انرژی، استفاده و اجرای اصول طراحی اقلیمی در ساختمان خواهد بود. اگر چه طراحی اقلیمی به عنوان مهمترین و اصولی ترین روش در صرفه جویی انرژی و پایدار نگه داشتن فضاها از دیرباز مورد استفاده قرار می گرفته است، اما بررسی روند تکنیکی ساخت و ساز اقلیمی می تواند تاثیرات بسزایی در صرفه جویی انرژی داشته باشد.خانه های بومی از بهترین نمونه ها جهت رعایت اصول صرفه جویی در مصرف انرژی بوده اند که می توان با ترکیب قوانین و راهکارهای سنتی با فنون و روش های نوین و طراحی ساختمان بر این اساس بر پایداری و کاهش مصرف انرژی تاکید کرد.
بنابراین، در این پژوهش سعی بر این است که با بهره گیری از معماری بومی خاص منطقه و ترکیب راهکارهای قابل استفاده آن و روش های نوین طراحی اقلیمی در جهت تأمین آسایش محیطی در طول سال، خانه ای سبز در شهر انزلی طراحی شود تا بتواند الگویی در جهت طراحی خانه های اقلیمی در این مناطق ارائه دهد.روش تحقیق در این مقاله، توصیفی و تحلیلی می باشد و جمع آوری اطلاعات با استفاده از مطالعات میدانی و کتابخانه ای صورت گرفته که بر اساس اسناد و اطلاعات ایستگاه های هواشناسی و تجزیه و تحلیل و دریافت نتایج حاصله و با توجه به اصول طراحی اقلیمی بومی و نوین، طراحی ویلای اقلیمی در شهر انزلی ارائه خواهد شد.
کلید واژه: معماری بومی، اقلیم معتدل و مرطوب، طراحی اقلیمی، شهر انزلی، ویلای اقلیمی
مقدمه
چگونگی برخورد با طبیعت و معماری در آن، واکنشی است که هر انسانی در نقاط مختلف کره زمین داشته و خواهد داشت و معماری با ارزش باقی مانده از دوران گذشته نشان دهنده فائق آمدن او به صورت کامل یا ناقص بر عواملی همچون مسائل اقلیمی، آب و هوا و ... می باشد. از اینجاست که ما شاهد معماری بومی گوناگونی در کشورهای مختلف جهان همخوان با اقلیم و فرهنگ می باشیم که ویژگی های خاص منطقه خود را نشان می دهند. در ایران به علت دارا بودن شرایط گوناگون اقلیم و فرهنگ، ویژگی خاصی دارد و معماری های متفاوتی هماهنگ با اقلیم در آن به وجود آمده است.
اقلیم بندر انزلی از پر باران ترین منطقه شمالی ایران است و دارای رطوبت زیاد و گرمای هوا در تابستان می باشد، از این رو باران مداوم و رطوبت نسبی زیاد، عامل اصلی شکل گیری معماری در این سرزمین است.شکل گیری معماری بومی این منطقه بر مبنای مدول هایی از مربع می باشد که به صورت خطی در امتداد شرق - غرب و عمود بر جریان باد توسعه یافته است، این گونه شکل گیری نمونه ای از معماری برون گرا می باشد که از ویژگی های آن، داشتن ارتباط بصری و فیزیکی مستقیم با فضای بیرون خانه، نداشتن حیاط و گسترش در ارتفاع می باشد که ما در معماری بومی گیلان شاهد آن می باشیم. قابل ذکر است که بناها در فضاهایی باز سبز قرار می گیرند.
امروزه دیگر ما شاهد معماری بومی و سنتی در این منطقه نمی باشیم و در عوض ساختمان هایی با سازه فلزی یا بتنی، پوشش آجری و سقف های شیب دار با فرمهایی به اصطلاح هنرمندانه با پیروی کورکورانه از معماری بیگانگان و تفکیک فضاهای داخلی تنها به منظور پاسخ به نیاز سرپناه خانواده، جایگزین ویژگی های پیشین بناها گشته اند و همین نکات موجب از دست دادن هویت معماری بومی منطبق با محیط شده اند که یکی از پیامهای اصلی شیوه جدید معماری، بالا بودن هزینه ساخت و افزایش استفاده از انرژی های غیر قابل تجدید - ویا فسیلی - به منظور گرمایش و سرمایش است که علت اصلی آن عدم استفاده از مصالح بومی می باشد.
شاید ایجاد معماری بومی در حال حاضر از نظر استحکام و دوام و همچنین نیازهای امروزی ساکنین پاسخگو نباشد .اما می توان با استفاده از اصول معماری و عوامل تشکیل دهنده آن، مصالح بومی،همچون چوب و - پیش ساخته نمودن - و احرا دقیق آن در بنا و اتصالات بهتر ،عمر این ساختمانها را افزایش داده تا از این ططریق اجرای آن آسانتر و سریعتر صورت گیرد و دیگر به هزینه کمتری به منظور ساخت و تعمیر و نگهداری بنا نیاز باشد - از سوی دیگر ،در پوشش بنا ها ،استفاده از - ساقه های نباتی - به جای سفال می تواند موجب دوام و استحکام بیشتر آنها گردد.تمامی این عوامل می تواند در پایداری محیط و همچنین ایجاد ساخت و ساز پایدار موثر افتد.
معرفی اجمالی شهر بندر انزلی:
شهر بندر انزلی با وسعتی معادل 1675 کیلومتر مربع در قسمت غربی استان گیلان و در نزدیکی شهرستان رشت واقع شده است. این شهر از طرف شمال به دریای خزر، از سمت شرق به شهرستان صومعه سرا، از طرف غرب به شهرستان آستانه اشرفیه و از جنوب به شهرستان رشت ختم میشود.
طراحی ویلای اقلیمی در شهر انزلی
ویژگی های معماری گیلان
معماری گیلان دارای ویژگیهای ارزنده ای است که حاصل کنش و واکنشمتقابل انسان و طبیعت است و تواماً غنای ویژه ای به اقلیم میددهند. در تقسیم بندی این معماری گونههای مختلفی وجود دارد که یکی معماری بومی و روستایی گیلان است که با حداقل امکانات و مصالح بومی پدید آمده و دیگر معماری شهری است که در وجه اشتراک با معماری روستایی در استفاده از عوامل طبیعی از مصالح پیشرفتهتری همچون آجر، سفال بهره برده و در ترکیب و حجم فضاهای داخلی و خارجی تکمیلتری نسبت به معماری روستایی عمل میکند.تیپولوژی مسکن در این سرزمین، همگام با عوامل فرهنگی و اجتماعی هویت معماری این خطه را شکل داده است کهعلی رغم شباهتهای اقلیمی گیلان با برخی از نقاط جهان - ژاپن، اندونزی، - … منحصر به فرد بوده و حاکی از تاثیرگذاری نقش عوامل فرهنگی و اجتماعی بر عوامل محیطی در شکلگیری معماری می باشد. - مقدس حسین زاده – گزارش توجیهی ایجاد منطقه آزاد انزلی – دبیرخانه شورای عالی مناطق آزاد تجاری -
نگاهی به خانه های سنتی در گیلان درجهت سازگاری با اقلیم خانه ابریشمی
این بنای زیبا در ضلع جنوب شرقی میدان صیقلان و در انتهای کوچه شاعری جای دارد.خانه ابریشمی یکی از ارزشمندترین ابنیه مسکونی متعلق به عصر قاجار است که در شهر رشت قرار دارد این بنا اثری به جای مانده از خانواده حاج میر اسماعیل حاکمی از اهالی پیر بازار رشت است. - گزارش ثبتی سازمان میراث فرهنگی استان گیلان - در دیوارهای حیاط ، 5 نوع طاقنما - شاخ بزی ، قوس دسته بندی ، قوس نیم دایره ، قوس افتاده ، قوسسه کمانه - مشاهده می گردد .بنای اصلی دو اشکوبه و هر طبقه دارای هشت اطاق است . اطاقهای همکف ساده و بدون تزئینات است . در طبقه فوقانی دوتارلار بسیار زیبا و بی نظیر آیینه ای ، دارای گچبریهای زیبا با پوشش هنرمندانه قطعات آیینه در بدنه وسقف است که از هماهنگی خیره کننده ای برخوردارند .
دو ستون گچی با شیر سرهای تزئینی ، دیگر وجوه جالب توجه این اتاقند .چینی خانه نیز دارای دیوارها و پیش بخاریها یی است که در میان گچبریهای آنها دوائری ایجاد و داخل این دوائر رابا کاسه و بشقابهای گل مرغی و منقوش چینی آراسته اند. بهره برداری از این خانه جهت سکونت بوده و اینکنیز به عنوان دانشکده معماری و شهرسازی در اختیار دانشگاه گیلان قرار دارد .دیوارهای محصور کننده حیاط خانه با انواع قوس های به کار رفته درآنها بر آراستگی داخلی محوطه افزودهاند . علاوهبر آن می توان از تزئینات به کار رفته در اشکوب فوقانی یاد کرد ، شکفتگیغنچه های گل در تزئینات گچبریاتاق ها وعلی
