مقاله طراحی و تدوین مدلی جهت توسعه ورزش برای همه در شهرستان لردگان

بخشی از مقاله

چکیده

هدف از انجام این پژوهش, ارائه مدلی جهت توسعه ورزش همگانی شهرستان لردگان است. نمونه آماری پژوهش را, 40 نفر - مرد و زن - از استادان تربیت بدنی مؤسسات آموزش عالی استان, مدیران هیأت علمی تربیت بدنی وزارت علوم تحقیقات و فناوری استان, مدیران و کارشناسان تربیت بدنی شهرستان و نیز مدیران نهادهای دولتی و خصوصی شهرستان که در زمینه فعالیت های ورزش همگانی نقش داشتند, تشکیل می دهند. ابزار جمع آوری داده ها, پرسشنامه محقق ساخته بود که روایی آن توسط چند تن از استادان صاحب نظر و پایایی آن با روش آلفای کرونباخ - 92 درصد - تایید شده بود.

پرسشنامه مشتمل بر 43 سؤال رتبه بندی شده در زمینه بررسی قوت ها, ضعف ها, فرصت و تهدیدهای ورزش همگانی شهرستان لردگان بود. داده های پژوهش با استفاده از آمار توصیفی, آزمون مقایسه میانگین ها و آزمون فریدمن تجزیه و تحلیل شد. یافته های پژوهش نشان داد, که ورزش همگانی - Sport for all - در شهرستان لردگان جایگاه نسبتا خوبی دارد و براساس نقاط قوت و همچنین پوشش نقاط ضعف برگرفته از روش SWOT مدلی جهت توسعه هرچه بیشتر این ورزش در شهرستان لردگان پیشنهاد شده است.شهرستان لردگان پتانسیل های سرمایه گذاری، زیرساخت، طبیعی، را داراست و این امر ضرورت توجه هر چه بیشتر مسئولین شهرستان به امر ورزش برای همه را بیشتر می کند.

.1 مقدمه - با 2 خط BNazanin 11pt فاصله از کلمات کلیدی -

امروزه با گسترش شهرنشینی، رواج نظام های تجاری و ماشینی شدن فعالیت ها، سطح دسترسی مردم به خدمات گوناگون مورد نیاز افزایش یافته، فعالیت ها تخصصی تر شده و از تحرک بدنی افراد بشدت کاسته شده است. ترویج ورزش همگانی متناسب با نوع فعالیت ها و شرایط زندگی شخصی و حرفه ای در سطح جامعه، می تواند بخشی از اثرات عدم تحرک بدنی را پوشش دهد و موجب افزایش نشاط اجتماعی و بهره وری ملی می شود - قلی نیا و همکاران، - .1387

در عصر حاضر، ورزش به عنوان یک ابزار چند بعدی با تأثیرات گسترده جایگاه و نقش ارزشمند خود را در اقتصاد، سلامتی افراد، گذران اوقات فراغت سالم و بانشاط و لذت بخش، در آموزش و پرورش مردم ب هویژه نسل نوجوان و جوان، در ایجاد روابط اجتماعی بین مردم، در پیش گیری از ابتلا به بیماری ها، پیش گیری از بسیاری از مفاسد اجتماعی و انحرافات اخلاقی رو به گسترش در جامعه و کاربردهای عدیده دیگری، متجلی ساخته است - قره، - .1383

ورزش انواع مختلفی داشته و به صور مختلفی تقسیم بندی می گردد، که یکی از زیرشاخه های آن ورزش همگانی می باشد. ورزش همگانی 1 در واقع کوششی جهت رواج دادن ورزش بین تمام اقشار جامعه بوده و دارای اثرات بهداشتی، اجتمااعی و فرهنگی می باشد. اماروزه حدود 05 ورزش در جهان، به عنوان ورزش همگانی شناخته شده و طیفی از دویدن های آرام تا بازی هاای المپیک را شامل می شوند.

برخی دیگر از صاحب نظران، ورزش همگانی را ورزشی می دانند، که بطور عمومی و در هر شرایط قابل اجرا بوده و نیاز باه تأسیسات و امکانات تخصصای خاصی نداشته و باری سلامتی و گذراندن اوقات فراغت به اجرا درمی آید - هسلیپ، - .2001 ورزش همگانی اهدافی چون حفظ سلامت، تعمیم بهداشت، رشد و تقویت قوای جسمی، آمادگی باری فعالیت های دفاعی، کسب شادابی و نشاط و کسب موفقیت شغلی و حرفه ای را دنبال می کند. این اهداف با تغییرات اندکی در نزد اکثریت جوامع بشری ترویج می شود و برحسب ضرورت بر یک یا چند هادف تأکید بیشتری به عمل می آید.

با صنعتی شدن جوامع و افزایش اوقات فراغت، ورزش همگانی با اهداف سرگرمی و ایجاد نشاط و سلامتی دنبال می شود - قلی نیا و همکاران، - .1388 ورزش همگانی به مفهوم امروزین آن، محصول دهه 60 میلادی می باشد. در دهه 60 میلادی،توجه به اوقات فراغت مردم و ورزش در قالب ساختارهای رسمی مورد توجه قرار گرفت و بتدریج جزء سیاست ها و اولویت های برنامه ای دولت های وقت گردید.

نقطه عطف گسترش ورزش همگانی در اروپا و حتی در جهان، نشست اروپا در سال 1996 بود. در این سال برای اولین بار واژه ورزش همگانی به کار رفت و به عنوان یکی از مهمترین اهداف بلند مدت برنامه های ورزشی این شورا مورد قبول واقع شد. دو سال بعد در سال 1968 گروه برنامه ریزی این شورا جهت تعریف دقیق مفهوم ورزش همگانی گرد هم آمدند و هدف کلی ورزش همگانی را چنین عنوان کردند: ... “ فراهم کردن امکان حفظ توانایی جسمی و روحی لازم جهت زندگی سالم برای همه افراد جامعه اعم از زن و مرد و تمامی گروه های سنی و حمایت از جنبه های شخصیت انسانی در برابر انحرافات احتمالی... این اصول در کنفرانس وزرای ورزش اروپا در سال 1975 در بروکسل مورد بازبینی واقع گردید و نهایتا منشور ورزش همگانی اروپا تصویب و اعلام گردید.

اصول اساسی در این منشور شامل حق پرداختن به ورزش برای همه افراد ; توسعه اجتماعی، انسانی و فرهنگی از طریق ورزش ; همکاری بین مقامات دولتی ها و سازمانهای غیر دولتی ; امکان دسترسی برابر همگان به محیط طبیعی و امکانات لازم برای تفریح و استراحت ; نیاز به افراد متخصص در زمینه برنامه ریزی و مدیریت ورزشی می باشد. این اصول، شکل دهنده ورزش همگانی بوده و به عنوان نوعی چارچوب مفهومی مورد استفاده اکثر کشورها قرار گرفته، بطوریکه تاکنون نیز به قوت خود باقی است - . - SportEngland; 2002

در ایران تا سال 1358 فعالیت های ورزش عمومی و همگانی به نام ورزش محالات زیر نظر تشکیلات جهاد تربیت بدنی انجام می شد و کم کم این تشکیلات زیر نظر دفتر امور فرهنگی سازمان تربیت بدنی فعالیت خود را ادامه داد ولی به علت وجود برخی مشکلات از جمله عدم تخصیص بودجه لازم تصمیم گرفته شد تا به عنوان زیر مجموعه ای از سازمان تربیت بدنی به یک فدراسیون تبدیل شود.

باراهنمایی کمیته ملی المپیک در ساال 1371 باه عنوان یک فدراسیون ورزشی شناخته شد و مانندسایر فدراسیون ها ، طبق اساسنامه خود فعالیت می کند - آفرینش خاکی و همکاران، . - 1384 ورزش همگانی، با وجود رشد در سال های اخیر هنوز از جایگاه مطلوبی در سطح جامعه برخوردار نیست و نیازمند برنامه ریزی و توجه ویژه جهت رشد و توسعه پایدار در سراسر کشور می باشد. می توان گفات یکای از اقدامات مهم برای انجام رسالت یا مأموریت سازمان های ورزشی از جمله هیأت های استانی و اثربخشی فعالیت های آنها، داشتن برنامه ای استراتژیک و جامع است.

غفوری 1388 - - ، در پژوهشی که با عنوان - مطالعه انواع ورزش های همگانی و تفریحات مطلوب جامعه و ارائه مدل برای برنامه ریزی های آینده - انجام داد، نتایج زیر به دست آمد: مهم ترین موانع پرداختن به ورزش اظهار شده از سوی نمونه های پژوهشبه ترتیب عبارتند از: …نداشتن انگیزه « ، »بالا بودن هزینه ورزشکردن« ، » نبود فضا و امکانات «، » نداشتن وقت . « از نظر شیوه های مطلوب شرکت در ورزش، بیشتر نمونه های آماری پژوهش تمایل داشتند به صورت » گروهی برنامه ریزی شده « به ورزش بیردازند. پرداختن به ورزش به صورت » گروهای خودجوش «دومین شیوه مطلوب پرداختن به ورزش بود. روش های خانوادگی و انفراد ی نیاز سهم قابل توجهی را به خود اختصاص دادند.

مظفری و همکاران - - 1384 به بررسی تطبیقی ورزش همگانی ایران و چند کشور منتخب پرداخته است و مدل هایی جهت توسعه این ورزش در کشور ارائه نموده اند. با این حال، این مطالعه از نوع مرور نظام مند نیست و جامعه مورد پژوهش آن نیز تمامی شهرستان های کشور را در بر می گیرد. شعبانی و همکاران - - 1393 به مطالعه سیاستها و راهبردهای ورزش همگانی در نظام جامع توسعه ورزش کشور پرداخته اند. یافته های آنها نشان داد که بر اساس مدل سوات، راهبرد تدافعی - ضعف درون سازمانی و تهدید بیرونی - در ورزش همگانی طرح جامع ورزش کشور حاکم می باشد.

جهان بینی - 1388 - ، در تحقیق خود به تدوین استراتژی توسعه ورزش همگانی و قهرمانی شهرستان قم پرداخت. نتایج تحقیق وی پس از تجزیه و تحلیل نقاط ضعف، قوت، فرصت ها و تهدیدها در ورزش قهرمانی و همگانی با تشکیل ماتریس ارزیابی هریک از عوامل داخلی و خارجی ورزش همگانی شهرستان مشخص شد که ورزش شهرستان قم می بایست از استراتژی رشد و توسعه در ورزش قهرمانی و همگانی استفاده نماید.

یاراحمدی - - 1388، به بررسی وضعیت موجود ورزش قهرمانی و همگانی شهرستان دورود پرداخت. نتایج تحقیق وی پس از تجزیه و تحلیل نقاط ضعف، قوت، فرصت ها و تهدیدها در ورزش قهرمانی و همگانی با تشکیل ماتریس ارزیابی هریک از عوامل داخلی و خارجی ورزش همگانی شهرستان مشخص شد که ورزش شهرستان می بایست از استراتژی رشد و توسعه در ورزش قهرمانی و همگانی استفاده نماید.

نصیر زاده - 1387 - ، در تحقیق خود به تدوین استراتژی توسعه ورزش قهرمانی و همگانی شهرستان کرمان پرداخت. نتایج تحقیق وی پس از تجزیه و تحلیل نقاط ضعف، قوت، فرصت ها و تهدیدها در ورزش قهرمانی و همگانی با تشکیل ماتریس ارزیابی هریک از عوامل داخلی و خارجی ورزش همگانی شهرستان مشخص شد که اداره کل تربیت بدنی شهرستان کرمان می بایست از استراتژی رشد و توسعه در ورزش قهرمانی و همگانی استفاده نماید.

در مطالعات داخلی, خاکی و همکارانش - - 1384 به بررسی روش های توسعه ورزش همگانی در کشور پرداختند. یافته های پژوهشآنها نشان داد, بهبود وضعیت اقتصادی اقشار مختلف جامعه, استفاده از رسانه های گروهی, توجه به وضعیت خانوادگی, برگزاری مسابقات ورزشیو اهداِ جوایز, گسترش ناوگان حمل و نقل عمومی, اولویت دادن ورزش در اوقات فراغت نسبت به دیگر مسائل فراغتی و استفاده از سرمایه گذاری بخش خصوصی از مهم ترین عوامل توسعه ورزش همگانی اند. ایشان پی بردند موانع فرهنگی موجود بر سر راه توسعه ورزش همگانی از جمله مواردی است که باید بررسی شود تا راهکارهای مناسبی در راستای رفع موانع فرهنگی موجود ارائه شود.

شهرستان لردگان در ارزیابی عملکرد سال 1393 وزارت ورزش رتبه های میانی را بدست آورده است. از نظر مدیریت عملکرد رتبه 6 ازنظر ورزش قهرمانی رتبه 3 و از نظر ورزش همگانی رتبه 2 را در میان شهرستان های گروه دوم 11 - استان - ارزیابی عملکرد سال 1393 وزارت ورزش بدست آورده است. این از افتخارات ورزشی شهرستان به شمار می رود. توسعه ورزش شهرستان در رده های سنی نیز جالب توجه است که نسبت به رده بزرگسالان به چشم می آید.

اما ورزش همگانی و قهرمانی در شهرستان لردگان به طور متفاوت توسعه یافته است. توسعه ورزش قهرمانی و حرفه ای جلب توجه نمی کند. یک دلیل آنکه شهرستان لردگان با توجه به پتانسیل های اقتصادی و صنعتی که از این نظر به عنوان یکی از قطب های صنعتی کشور محسوب می شود نتوانسته بین صنعت و ورزش ارتباط برقرار کند.

حمایت از ورزش از طرف صنایع مختلف شهرستان به ویژه اراک دیده نمی شود. نداشتن تیم مطرح در سطح باشگاهی به ویژه در فوتبال دلیل دیگر است. اگر چه در این زمینه پیشرفت هایی دیده می شود اما همچنان تا سطوح ملی فاصله است. دلیل دیگر نداشتن چهره های ورزشی ملی می باشد که باعث می شود ورزش شهرستان در سطح ملی دیده نشود.

تأکید تعالیم دینی، قانون اساسی، مستولین عالی رتبه کشور و پزشکان. افزایش آگاهی مردم به ورزش. وجود فضاها و اماکن عمومی و طبیعی در استان. پتانسیل های طبیعی جذاب جهت توسعه ورزش روباز و وجود آب و هوای معتدل - امکان پرداختن به ورزش در اکثر ماه های سال - وجود رسانه های صوتی و تصویری و اینترنت برای اطلاع رسانی. روند افزایش فارغ التحصیلان رشته های گوناگون تربیت بدنی جهت کمک به توسعه ورزش در شهرستان وجود سازمان، انجمن ها، هیآت های فعال در زمینه ورزش همگانی. افزایش مشارکت مردم در ورزش همگانی به دلیل هزینه کمتر و دسترسی بیشتر نسبت به سایر ورزش ها جوان بودن جمعیت شهرستان استقبال مردم از همایش های پیاده روی. استقبال مناسب شرکت ها و موسسات اقتصادی در تأمین منابع مالی مورد نیاز اجرای فعالیت های ورزش همگانی - - sport for all مرا برآن داشت که در تحقیق حاضر به بررسی طرح توسعه هرچه بیشتر ورزش همگانی در شهرستان لردگان بپردازم.