بخشی از مقاله
چکیده. در این تحقیق، یک مسئله مسیریابی وسیله نقلیه ناهمگن با پنجره ی زمانی با در نظر گرفتن رضایت مشتری در سیستم انبارداری عبوری ارائه شده است. یک ناوگان ناهمگون خودرو، محصولات را از تأمین کنندگان جمع آوری و پس از عملیات یکپارچه سازی در انبار عبوری، آن ها را در اسرع وقت به دست مشتریان میرساند. هر مشتری یک پنجره زمان مختص به خود را دارد ولی تمایل به دریافت خدمت در بازه مشخصی از آن پنجره زمانی دارد.
یک مدل برنامه ریزی عدد صحیح مختلط خطی برای مسئله پیشنهادی ارائه شده است که به دنبال حداقل کردن هزینه ثابت و متغییرحمل و نقل و دیرکرد و زودکرد تحویل کالا به مشتریان و همچنین زمانبندی مناسب وسایل نقلیه، به منظور افزایش رضایت مشتری است. همچنین یک الگوریتم فراابتکاری ژنتیک دو فازی برای حل مسئله ارائه شده است. نتایج بدست آمده تایید میکند که با استفاده از رویکرد پیشنهادی در مقایسه با مدل کلاسیک، میتوان به سطح بیشتری از رضایت مشتری دست یافت. همچنین نتایج عددی بدست آمده، عملکرد و کارایی بهتر الگوریتم پیشنهادی را در مقایسه با الگوریتم ژنتیک کلاسیک و شبیه سازی تبرید نشان میدهد .
. 1 مقدمه
امروزه کنترل و مدیریت جریان فیزیکی کالا در زنجیره تأمین، به یکی از مهمترین مسائل در این حوزه مبدل شده است. انبارداری عبوری، امکان ترکیب محمولهها با اندازههای مختلف و مقاصد نهایی مشترک را فراهم میآورد که به منظور استفادهی کاراتر از وسایل نقلیه و نهاتاًی کاهش هزینههای اقتصادی، به وجودآمده است. با توجه به رقابتی شدن بازارهای جهانی، سازمانها در تلاشند که برای حفظ جایگاه خود در بازار، علاوه بر کاهش هزینههای سیستم و کسب سود بیشتر، به سایر فاکتورهای رقابتی در بازار اهمیت بیشتری بدهند.
یکی از مهمترین فاکتورهای رقابتی در بازار جهانی، رضایت مندی مشتری است که به مرور زمان تبدیل به یکی از اهداف اصلی سازمانها شده است. یکی از مهمترین مزیتهای استرتژی انبارداری عبوری در مقایسه با سایر استراتژیهای انبارداری این است که علاوه بر کاهش هزینههای سیستم، موجب رضایت مندی بیشتر مشتریها میشود. همچنین در این نوع انبارداری، مسیریابی وسایل نقلیه برای سرویسدهی به مشتریان جایگاه ویژهای به دست آورده است.
.2 پیشینه تحقیق
تاکنون مطالعات و تحقیقات بسیار زیادی در زمینهی انواع مختلف مسائل مسیریابی، مدلهای مرتبط با آنها و حل آنها ارائه شده است، اما تعداد معدودی از مطالعات بهطور همزمان به مسألهی مسیریابی وسایل نقلیه و انبارداری عبوری پرداختهاند. لی و همکاران[1] برای اولین بار مسألهی مسیریابی وسایل نقلیه و انبارهای عبوری را بهصورت همزمان مورد مطالعه قرار دادند. در فرمول ارائه شده توسط آنان مسیر بهینهی وسایل نقلیه با توجه به کمینه کردن مجموع هزینههای حملونقل و هزینهی ثابت بهکارگیری وسایل نقلیه تعیین میگردد. برای حل این مدل از یک الگوریتم جستجوی ممنوع استفاده شد و جوابهای به دست آمده با نتایج حاصل از شمارش کامل مقایسه گردید.
در ادامه لیائو همکاران [2] برای حل مدل ارائه شده توسط لی و همکاران [1]، یک الگوریتم جدید بر مبنای جستجوی ممنوع و با هدف کاهش زمان محاسبات و تعداد وسایل نقلیه استفاده شده، طراحی کردند و نتایج به دست آمده را با نتایج قبلی مقایسه نمودند. استفاده از این الگوریتم موجب بهبود 10 تا 36 درصدی در تابع هدف گردید. ون و همکاران [3] تلفیق مسألهی مسیریابی وسایل نقلیه و انبارداری عبوری را تحت عنوان مسالهی VRPCD در نظر گرفتند.
در این مسأله یک مجموعه از وسایل حملونقل یکسان برای انتقال سفارشها مشتریان از جانب تأمینکنندگان و با استفاده از یک انبار عبوری در نظر گرفته شد. سفارشها میتوانند در انبار عبوری با یکدیگر تجمیع شوند، اما امکان ذخیرهسازی آنها وجود ندارد. در ادبیات حوزهی مسیریابی وسایل نقلیه با درنظرگرفتن انبار عبوری اغلب مقالات از ناوگان همگن جهت حمل کالا استفاده کردهاند بهطوریکه خودروها جهت حمل کالا، یکسان و دارای ظرفیت ثابت هستند. همچنین تاکنون رضایت مندی مشتری بصورت مستقیم در این نوع مسائل مد نظر قرار نگرفته است. بنابراین در این مقاله یک مسئله مسیریابی وسیله نقلیه ناهمگن با پنجره ی زمانی با در نظر گرفتن رضایت مشتری در سیستم انبارداری عبوری ارائه شده است.
.3× بیان مسأله
در مسأله ی مورد بررسی در این تحقیق، از یک انبار عبوری با ظرفیت نامحدود به منظور دریافت، دستهبندی و ارسال کالا استفاده شده است. کالای هر تأمینکننده باید فقط به یک مشتری ارسال شود و هر مشتری نیز از یک تأمینکننده باید نیاز خود را برآورده سازد. در این مسأله از ناوگان غیرهمگن خودرو جهت جمع آوری و تحویل کالا به مشتریان استفاده میشود. خودروها دارای ظرفیت و سرعت متفاوت هستند. در این مسأله، به دنبال حداقل کردن هزینههای سیستم شامل هزینهی ثابت استفاده از هر خودرو و هزینهی حمل و نقل، همچنین کسب حداکثر رضایت مندی مشتری هستیم. بدین منظور، از برنامهریزی عدد صحیح مختلط برای مدلسازی ریاضی مسأله پیشنهادی استفاده شده است.
به دلیل پیچیدگی بالای مسأله ی پیشنهادی، یک الگوریتم دوفازی ژنتیک برای حل در ابعاد بزرگتر معرفی شده است. همچنین نتایج به دست آمده با الگوریتم ژنتیک کلاسیک و شبیهسازی تبرید مقایسه شدهاند. در این مسأله همزمان با مسیریابی ، به نوعی زمانبندی وسایل نقلیه نیز درنظر گرفته شده است. بطوری که از دو نوع پنجره زمانی نرم و سخت بطور همزمان استفاده شده است. پنجره زمانی نوع اول که از نوع سخت میباشد برای همه ی نقاط شامل تأمین کنندگان و مشتریان تعریف شده است و عبارت است از مدت زمانی که هر تامین کننده یا مشتری باید در آن زمان خدمت دهی شوند.
در واقع پنجره زمانی نوع اول مشخص کننده ی بازه ی زمانی است که وسایل نقلیه مجاز هستند فقط در همان بازه به نقاط سرویس دهی کنند و هرگونه تخطی از آن مجاز نمیباشد. بنابراین زمانبندی وسایل نقلیه باید به گونه ای باشد که این وسایل حتما در داخل پنجره زمانی مربوط به هر تأمین کننده و مشتری به آن برسد. همچنین در دنیای واقعی، هر مشتری علاوه بر پنجره زمانی مورد بحث، ترجیح میدهد در زمان های خاصی کالاهای خود را دریافت کند. بنابراین ما در این تحقیق یک پنجره زمانی ترجیحی از نوع نرم نیز برای هر مشتری تعریف کرده ایم که در داخل پنجره زمانی سخت قرار دارد و تخطی از این پنجره زمانی مجاز میباشد. شکل 1 نمایی از دونوع پنجره ی زمانی مورد استفاده در این تحقیق است.
