بخشی از مقاله
چکیده
امروزه، مصرف کنندگان تمایل چشمگیری برای انجام مبادلات الکترونیکی از خود نشان داده اند. سیستم های پرداخت الکترونیک، امکان پرداخت بهای کالاها و خدمات را از طریق روش های الکترونیکی فراهم می کنند. کاهش هزینه، افزایش سرعت دسترسی به اینترنت و مزایای اقتصادی و اجتماعی تجارت الکترونیکی، از دلایل اصلی توجه مردم به اینگونه مبادلات است.
اصلی ترین بخش در هر سیستم تجارت الکترونیکی مربوط به پرداخت ها و تراکنش های مالی است که ما شاهد بروز سیستم های نوین تجارت الکترونیک تحت عنوان سیستم های پرداخت سیار می باشیم. پرداخت سیار فرآیندی است که دو طرف را قادر می سازد تا ارزش مالی یک محصول یا سرویس را با استفاده از یک دستگاه موبایل مبادله کنند.
با توجه به این پیشرفت سریع و روزافزون، کارایی و امنیت در سیستم های پرداخت سیار اهمیت قابل توجهی یافته است. در این مقاله ما ابتدا به تعریف و تاریخچه تجارت الکترونیک آن پرداخته و سپس، به بررسی ویژگی های امنیتی در حوزه پرداخت های سیار، چالش های امنیتی حوزه پرداخت سیار و راه حل آن پرداخته و روش های امن سازی در پرداخت سیار را برشمرده ایم.
-1 مقدمه
تجارت الکترونیکی واژه ای است که امروزه بسیار بر سر زبان ها است و در مقالات و ادبیات بازرگانی و تجارت و رسانه های عمومی بسیار شنیده می شود و این تکنولوژی هم به علت جدید بودن و هم به علت کاربردها و زمینه های بسیار متنوع فعالیت آن نزد مراجع گوناگون تعاریف مختلفی دارد و همچنین تجارت الکترونیکی پدیده ای چند رشته ای است که از طرفی با پیشرفته ترین مفاهیم فناوری اطلاعات و از سوی دیگر با مباحثی مثل بازاریابی و فروش، مباحث مالی و اقتصادی و حقوقی پیوستگی دارد.
تجارت الکترونیک حاصل پیشرفت فناوری اطلاعات است که امروزه در دنیای کسب و کار با اقبال فراوان روبه رو شده است، اما در زمینه توسعه و بکارگیری این فناوری در کشورهای درحال توسعه و از جمله ایران فاصله زیادی با کشورهای پیشرفته ایجاد شده است
یکی از بخش های اصلی در هر سیستم تجارت الکترونیکی بحث پرداخت ها و تراکنش های مالی است. امروزه شاهد بروز سیستم های نوین تجارت الکترونیک تحت عنوان سیستم های تجارت الکترونیک سیار می باشیم. همگام با گسترش و تکامل روز افزون شبکه های بی سیم و دستگاه های سیار، کارایی و امنیت در این سیستم ها و به خصوص سیستم های پرداخت سیار اهمیت ویژه ای پیدا کرده است.
استفاده از شبکه های بی سیم و دستگاه های تلفن همراه با سرعتی چشمگیر روز به روز درحال افزایش می باشد . در چنین شرایطی محافظت از داده هایی که از طریق سیستم های بی سیم رد و بدل می شوند به عنوان یک مسئله حیاتی، مطرح گردید.
از آنجا که تجارت سیار هنوز نوپاست، تعریف جامعی برای آن وجود ندارد. مولر و ورس در سال1999بیان کردند تجارت سیار زیر مجموعهای از تجارت الکترونیک است. کین در سال2001 نیز چنین میگوید که تجارت سیار شکل گسترش یافته تجارت الکترونیک است. ×که از طریق اینترنت سیار انجام میگیرد.
عدهای دیگر نیز تجارت سیار را چنین تعریف کردهاند: هرگونه مبادله مستقیم یا غیرمستقیم دارای ارزش پولی که از طریق شبکههای سیار انجام میگیرد.×به نظر هوانگ و بارنهیم تجارت سیار تحویل محصول و خدمات ازطریق تکنولوژیهای بیسیم با هدف انجام فعالیت های تجارت الکترونیک در هر زمان یا مکانی است؟ بنابراین تجارت سیار فقط شکل تغییریافته خدمات اینترنتی موجود نیست، بلکه شکل گسترش یافته کسب وکار الکترونیک است.×تجارت سیار فرصتی را برای تحویل خدمات جدید به مشتریان موجود و جذب مشتریان جدید×در×اختیار سازمان ها قرارمیدهد. تحقیقات نشان می دهد تجارت سیار در 4 زمینه کاربرد دارد که عبارتند از:
➢ استفاده از وسایل سیار به منظور جستجوی اطلاعات دراینترنت.
➢ استفاده از وسایل سیار برای انتقال پول بین مشتری و شرکت.
➢ خدمات مبتنی بر مکان از قبیل دریافت تبلیغات شخصی.
➢ استفاده از وسایل سیار برای کارهای ضروری و×سرگرمی. ×
و عوامل زیر باعث توسعه تجارت سیار شدهاند: توسعه روندهای اجتماعی، توسعه تکنولوژیهای جدید، عوامل اقتصادی. - Buellingen,2004 - ایدههای جدید و توانایی برقراری ارتباطات شخصی و نیاز به انجام تجارت در هر مکان و زمانی از جمله روندهای اجتماعی هستند که بر گسترش تجارت سیار نقش دارند. ×ازجمله عوامل اقتصادی تأثیرگذار برگسترش تجارت سیار میتوان محتوی جذاب، هزینه پایین، قیمت منطقی خدمات سیار، عوامل تقاضا و جایگزین ها را نام برد
-2 تجارت الکترونیک
این فناوری تعاریف مختلفی دارد و نویسندگان و محققان، از دیدگاه های مختلف تعریف های متفاوتی داشته اند که به بیان آن می پردازیم.
➢ تمام ابعاد و فرآیند بازار را که بتوان با اینترنت و تکنولوژی×web×انجام داد، تجارت الکترونیکی می گویند.
➢ به طور کلی واژه تجارت الکترونیک اشاره به معاملات الکترونیکی می نماید که از طریق شبکه های ارتباطی انجام می پذیرد. ابتدا، خریدار یا مصرف کننده به جستجوی یک مغازه مجازی از طریق اینترنت می پردازد و کالای را از طریق×web×یا پست الکترونیکی سفارش می دهدنهایتاً.× کالا را تحویل می گیرد.
➢ تجارت الکترونیکی یعنی انجام مبادلات تجاری در قالب الکترونیکی.
➢ تجارت الکترونیکی، مبادله ی الکترونیکی داده ها است.
به طورخلاصه می توان گفت که مبادله الکترونیکی داده عبارت از تولید، پردازش، کاربرد و تبادل اطلاعات و اسناد به شیوه های الکترونیکی و خودکار بین سیستم های کامپیوتری و براساس زبان مشترک و استانداردهای مشخص و با کمترین دخالت عامل انسانی. البته تجارت الکترونیک حیطه ای به مراتب گسترده تر از مبادله الکترونیکی داده دارد و آن یک تحول و انقلاب در عرصه ارتباطات است. تجارت الکترونیکی در ساده ترین تعریف عبارت از یافتن منابع، انجام ارزیابی، مذاکره کردن، سفارش، تحویل، پرداخت و ارائه خدمات پشتیبانی است که به صورت الکترونیکی انجام می شود.×لذا تجارت الکترونیک روشی است براساس آن اطلاعات، محصولات و خدمات از طریق شبکه های ارتباطات کامپیوتری خرید و فروش می شوند.
➢ تجارت الکترونیک، انجام کلیه فعالیت های تجاری با استفاده از شبکه های ارتباطی کامپیوتری، به ویژه اینترنت است. تجارت الکترونیک به نوعی تجارت بودن کاغذ است.×به وسیله تجارت الکترونیک، تبادل اطلاعات خرید و فروش و اطلاعات لازم برای حمل و نقل کالاها با زحمت کمتر و تبادلات بانک با شتاب بیشتر انجام خواهد شد. ×شرکت ها برای ارتباط با یکدیگر، محدودیت های فعلی را نخواهند داشت و ارتباط آنها با یکدیگر ساده تر و سریع ترصورت می گیرد. ارتباط فروشندگان با مشتریان می تواند به صورت یک به یک با هر×مشتری باشد البته باهزینه نه چندان زیاد.
-3 ارزیابی سیستم های پرداخت
با توجه به اهمیت پرداخت سیار به عنوان بخشی از تجارت الکترونیک و رشد تصاعدی آن در دنیا که همراه با ایجاد فرصت های کسب و کار است اهمیت پژوهش در این زمینه مشخص گردیده است. در بسیاری از کشورهای درحال توسعه ممکن است کسی حساب بانکی نداشته باشد ولی تلفن همراه داشته باشد. امروزه فعالیت های گسترده ای در دنیای خدمات مالی سیار وجود دارد به طوری که برخی بانک ها و فروشندگان آن را موج طلایی جدیدی برای مؤسسات مالی می دانند که بعد از موج طلایی تجارت الکترونیکی در دهه 90 شاهد آن هستیم.
پرداخت الکترونیکی بخش بسیار مهمی از سیستم کسب و کار الکترونیکی است، که باید امنیت آن تضمین شود. سیستم های پرداخت الکترونیکی از اجزای اصلی نظام مالی هر کشور هستند که نقش مؤثری در انتقال سریع، کارآمد و ایمن در میان بازارها و فعالان مختلف نظام مالی و نیز، ارتقای کارآیی نظام مالی کشور ایفا می نمایند. همچنین، توسعه نظام های پرداخت با تسهیل مبادلات اقتصادی و ایجاد بستر مناسبی برای اجرای سیاست های پولی می تواند به توسعه مالی و اقتصادی کشور کمک کند
عوامل متعددی در موفقیت یا عدم موفقیت سیستم های پرداخت نقش دارند اما تمامی آنها به دلیل ماهیت فنی سیستم ایه پرداخت نیست. همانطور که قبلاً ذکر شد، مقبولیت سیستم مورد نظر کاربر به بسیاری از موضوعات بستگی دارد برای مثال می توان به نحوه انتخاب مشتری، اولویت ها، تبلیغات، شرایط بازار و ... اشاره نمود. بنابراین موضوعات مختلفی را می توان در تحقیقات و مطالعات مربوط به سیستم های پرداخت پیدا نمود.
البته ذکر این نکته مهم است که تمامی افراد اکثراً مسائل تکنیکی سیستم های پرداخت الکترونیک را مدنظر قرار داده اند. در این مطالعه مواردی در نظرگرفته شده اند که از لحاظ کاربر مهم بوده و با کاربران مرتبط است. ویژگی هایی که در این مطالعه به آن اشاره می شود برای ارزیابی سیستم های پرداخت مورد استفاده قرار می گیرند.
-1 گمنامی.
این ویژگی بیانگر خواسته های کاربر مبنی بر حفظ اطلاعات شخصی و خصوصی و هویت وی می باشد. × -2 قابلیت کاربرد.
ارزش افزوده مکانیزم های پرداخت به میزان مفید بودن این سیستم ها در خرید بستگی دارد. قابلیت کاربرد - یا مقبولیت - 3 که در بسیاری از مراجع از این واژه استفاده نموده اند در سیستم پرداخت تا آنجا تعریف مشخصی دارد که در زمان فروش آنلاین برای عمل پرداخت مناسب باشد.
-3 تأیید.
در ادبیات شیوه تأیید به معنای نحوه کنترل اعتبار معامله می باشد. شیوه تأیید به دو صورت آنلاین و غیرآنلاین صورت می گیرد. تأیید غیر آنلاین به این معناست که کاربران در زمانی که به شبکه وصل نمی باشند می توانند بدون حضور طرف سوم - واسطه انجام معامله - پول مورد نظر را مبادله نمایند.
-4 قابلیت تبدیل.
کاربران درحالت طبیعی از مکانیزمی استفاده می نمایند که در زمان پرداخت بتوانند جوابگوی نیاز آنها باشد. × -5 کارایی.
سیستمی که از کارایی لازم برخوردار باشد باید توانایی پردازش پرداخت های اندک و خرد را داشته باشد، بدون آنکه عملکرد آن متحمل کاستی و هزینه گردد.
-6 قابلیت تعامل.
درصورتی که سیستم پرداخت تنها به یک شرکت وابسته نباشد این سیستم، یک سیستم متعامل می باشد که به سایر بخش های ذی نفع نیز اجازه و امکان اتصال را می دهد. با استفاده از استانداردهای باز و جامع برای پروتکل ها و زیر ساخت های انتقال داده میتوان به این هدف رسید.
-7 چند واحد پولی.
در میان کشورهای مختلف، پرداخت های کارا و مؤثر، زمانی وجود خواهد داشت که سیستم های مربوط به آن توانایی پردازش چندین واحد پولی را داشته باشند.
