بخشی از مقاله
چکیده:
حجاب یک امر فطری است و عملکرد انسانها در طول تاریخ و داشتن پوشش مناسب برای زن و مرد، نشانگر فطری بودن آن است. بدین جهت است که علت پدیده ی بی حجابی را باید در عوامل فردی و اجتماعی جستجو کرد که بشر را از این مسیر مستقیم فطری بدور داشته است.
هرپدیده ای ، عواملی دارد که بدحجابی و بی حجابی نیز مستثنا از آن نیست. وبرای این پدیده ، می توان عوامل فردی و اجتماعی را دخیل دانست که در این مقاله به عوامل فردی آن پرداخته می شود که عبارتند ازعوامل شناختی، سستی ایمان، کاهش قبح بدحجابی، کم رنگی تعلق به فرهنگ خودی، بحران های هویتی، وسوسه های شیطانی، علل بیولوژیکی یا روانی که در غالب انسانها خود را نشان می دهد ؛ از قبیل نیاز به احترام، اشتیاق به پسندیدگی، کشف دنیای اسرارآمیز درون، ستیزه جویی با جامعه و گریز از تحقیرکه با تلاش برای اثبات استعدادها وحضور در حوزه ی فعالیت مردان و شبیه شدن به مردان خود را نشان می دهد. سلطه جویی بر مرد و تلافی و آزار رسانی نیز از عوامل بیولوژیکی و روانی بدحجابی است.
از عوامل دیگر فردی بدحجابی، تلاش برای آشنا شدن با دنیای اسرارآمیزمردان، و جلب توجه آنان، وخودآزمایی استقلال فکری، وآزمودن توانایی خود، وکسب موقعیت برای جبران کمبودها، تکبر و تفاخر، زیبایی طلبی، و لذت جویی، وابراز وجوداست که به جهت عدم اعتماد به نفس وتلاش برای جستجوی شخصیت، ودگر آزاری، و تمایل به نوگرایی انجام می پذیرد. بلوغ زود رس، اختللهای جسمانی نیز می تواند از عوامل فردی بدحجابی باشد. جهل و ناآگاهی از عوامل اساسی این پدیده می باشد.
بیان مساله
ادیان الهی در پاسخ به ندای درونی فطرت، حجاب را بر زنان واجب دانسته اند و اسلام که آخرین دین است و برای همیشه و همه بشریت، از طرف خدا نازل شده، لباس را هدیه ای الهی معرفی نموده و وجوب پوشش زنان را به بشر ارزانی داشته است و از انحرافات و افراط و تفریطهایی که در زمان پیامبران در پوشش زنان وجود داشته است، اجتناب نموده و در تشریع قانون، حدی متناسب غرایز انسانی را در نظر گرفته است. پوشش زن در برابر مرد بیگانه از ضروریات غیر قابل تردید اسلام است. در قرآن و روایات - عوکلمات فقها به وجوب حجاب و کیفیت آن تصریح شده است.
با این وجود سوال این است که چرا به رغم تاکیدهای فوق، برخی با نادیده گرفتن حساسیت های فرهنگی و اجتماعی از مراعات حجاب در محیط های بیرونی استنکاف می ورزند؟ وعوامل بدحجابی در چیست؟ برای هرپدیده ای عواملی قابل بررسی است که بدحجابی نیز مستثنا از آن نیست. برای بد حجابی عوامل فردی و اجتماعی را می توان مورد توجه قرار داد که در این مقاله به عوامل فردی آن توجه می شود.
پیشینه موضوع
حجاب اسلامی از موضوع هایی است که همواره مورد بحث و بررسی قرار گرفته است و آثاری در این زمینه به نگارش در آمده است، که به تاریخچه و علل و عواقب آن پرداخته اند که از کتابهای در مورد علل بدحجابی است:
-1حجاب در عصرما، نوشته محمد رضا اکبری، چاپ درانتشارات پیام آزادی درسال 1380شمسی که به فلسفه و ادله وآثار حجاب و ریشه های بی حجابی و آثار آن پرداخته، به برخی شبهات ، پاسخ داده است.
-2حجاب دربی حجابی، نوشته حسین حبیب الهی، چاپ انتشارات داوری در1373ش که به فلسغه حجاب پرداخته است.
-3 حجاب ازدیدگاه قرآن وسنت، نوشته فتحیه فتاحی زاده، چاپ دفترتبلیغات حوزه علمیه درسال1376شمسی که به تاریخچه،واژه شناسی، و زمینه های گسترش عفت و حدود پوشش وعوامل بدحجابی و راههای مقابله با آن پرداخته است.
-4 کتاب علل فساد و بدحجابی زنان نوشته احمد رزاقی که علت اساسی بد حجابی را ضعف ایمان معرفی کرده است و بعد از آن، خانواده و بطور اخص برای مادر بیشترین نقش را در حجاب زنان و دختران جوان می داند.
-5 مسئله حجاب ، نوشته استاد شهید مرتضی مطهری که بارها توسط انتشارات صدرا چاپ شده و به مسائل مختلف موضوع و پاسخگویی به شبهات پرداخته است.
دراین کتابها، علل بدحجابی از ابعاد متفاوتی بررسی شده است. این مقاله در صدد بیان عوامل فردی بدحجابی است.
اهداف موضوع
انسان فطرتی خداخواه و خواهان رشد و کمال دارد و با شناخت از پروردگار عالم، آوای عبودیت سر می دهد و با اشتیاق در برابر دستورات و نواهی الهی سر تسلیم فرود می آورد.پوشیدگی زن از ارزشهای بزرگ اسلام است که اگر به سبکی زیبا و منطقی، جامع و قلمی رسا به آن پرداخته شود، از آن استقبال می شود و از برکات فراوان انتخاب حجاب بهره مند می گردد و از آفت های متعدد و زیانبار بی حجابی و بدحجابی مصون می ماند.
معنی لغوی حجاب
حجاب به معنای پوشش است. زن محجوبه یعنی زنی که بوسیله ای پوشیده شده است. هم چنین حجاب نامی است برای آنچه بدان خود را می پوشاند. آنچه میان دو چیز حائل شود نیز حجاب نامیده می شود. - ابن منظور، بی تا، ماده حجب - قرآن که می فرماید:»ومن بیننا و بینک حجاب - «فصلت، - 5 بدین معناست که میان ما و شما فاصله ای در»روش«وجود دارد.
در زبان فارسی معانی متفاوتی برای آن نقل شده وبه معانی زیر است: »پرده، ستر، نقابی که زنان چهره خود را بدان پوشانند، روی بند، برقع، چادری که زنان سر تاپای خود را بدان پوشانند - «عمید،1377ش، - 516
معنی اصطلاحی حجاب
معنای اصطلاحی حجاب همان پوشش مخصوص زنان است و گاهی هم به معنای پرده و حاجز می آید؛ مانند این آیه »و اذا سالتموهن متاعا فاسئلوهن من وراء حجاب؛ وچون از زنان ]پیامبر[ چیزی خواستید از پشت پرده بخواهید - «احزاب، - 53
شهید مطهری - ره - در معنای اصطلاحی حجاب می فرماید »حجاب هم به معنای پوشیدن و هم به معنی پرده است. این کلمه از آن جهت مفهوم پوشش می دهد که پرده، وسیله پوشش است. شاید بتوان گفت که به حسب اصل لغت، هر پوششی حجاب نیست« آنگاه با ذکر مواردی از آیات و روایات و نقل سخنان ابن خلدون که در آنها واژه حجاب به معنای »پرده« بکار رفته است می فرماید:
استعمال» کلمه حجاب در مورد پوشش زن، یک اصطلاح نسبتاً جدید است. در قدیمو مخصوصاً در اصطلاح فقها، کلمه ستر که به معنی پوشش است، بکار رفته است. فقها در کتاب الصلوه و در کتاب النکاح کلمه »ستر« را بکار برده اند. لغت حجاب پرده است و اگر در مورد پوشش بکار برده می شود، به اعتبار پشت پرده واقع شدن زن است و همین موجب شده که عده ای گمان کنند که اسلام خواسته است زن پشت پرده و در خانه محبوس باشد
از مجموع این کلمات می توان نتیجه گرفت که واژه حجاب گرچه در لغت، اغلب به معنای پرده استعمال شده است وشاید پوشش زن را به اعتبار پشت پرده واقع شدن، حجاب نامیده اند
