بخشی از مقاله
چکیده
امروزه شرکتهای بیمه در راستای نیل به اهداف توسعهای صنعت بیمه کشور و تمایز در ارائه محصولات و خدمات منحصر به فرد، نیازمند گزینش روشهای نوین آموزشیای هستند که به تأمین نیازهای کارکنان در جهت تعالی فردی و سازمانی در عصر تحولات پرشتاب بیانجامد. راهاندازی سیستم مدیریت یادگیری مطلوب به شرکتهای بیمه کمک میکند به این مهم دست یابند.
در پژوهش حاضر از یک الگوی ترکیبی جهت به کارگیری این سیستم در شرکتهای بیمه و مقایسه نتایج حاصل از به کارگیری آن در یک شرکت بیمه خصوصی با بیمه مرکزی استفاده شد و با استفاده از روش پژوهش توصیفی -پیمایشی و نمونهگیری تصادفی ساده نمونههایی متشکل از 186 نفر از کاربران این سیستم در بیمه مرکزی و 214 نفر از کاربران این سیستم در بیمه سامان، انتخاب شد و با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی به بررسی عوامل اثر گذار بر به کارگیری این سیستم در دو شرکت پرداخته شد. یافتههای پژوهش نشان داد که عوامل فردی، اجتماعی و سیستمی بر به کارگیری این سیستم در بیمه سامان اثر گذار بود و از میان عوامل یاد شده، فقط عوامل فردی و سیستمی بر به کارگیری این سیستم در بیمه مرکزی اثر گذار بود.
مقدمه
در یک محیط رقابتی، سرمایه انسانی یک منبع نامشهود مهم است که به تقویت نوآوری سازمانی و افزایش رقابت پذیری شرکت میانجامد . - Baron and Armstrong, 2008; Kiger, 2008 - آموزش کارکنان همواره از دغدغههای مدیران دستگاهها و سازمانهای اجرایی در کشور بوده است. امروزه سازمانهای موفق دریافتهاند که با حرکت در مسیر توسعه انسانی و بهبود مستمر نظام آموزش و یادگیری میتوانند بهرهوری فردی و سازمانی را تحقق بخشند. یادگیری همواره وسیلهای مطمئن برای بهبود کیفیت عملکرد و حل مشکلات سازمانی است - صفاری، حمیدی و جلالی فراهانی . - 1388
مدیرعامل کرایسلر1، رابرت ایتون2 میگوید: دارایی ارزشمندی که برای ما مزیت رقابتی ایجاد میکند، کارکنان ما هستند وی خطاب به مدیران قرن 21 گوشزد میکند »اینکه کارکنانتان را توانمند سازید و آموزش دهید چیزی است که شما را از دیگران متمایز میکند و سبب پیشتازی شما در صحنه رقابت میشود« - مطهری نژاد، . - 1382 واقعیت آن است که به اشتراک گذاشتن و انتقال دانش و آموزش مستمر در بسیاری از شرکتهای دنیا، موجب افزایش رقابتپذیری آنها شده است.
اما به کارگیری روز افزون تکنولوژیهای نو و در نتیجه نیاز به آموزش بیشتر و به طبع آن هزینه بیشتر و نیز نیاز مبرم شرکتها به آموزش به هنگام، بسیاری از شرکتها، مخصوصاً شرکتهای بزرگ تولیدی و خدماتی که معمولاً به صورت غیر متمرکز کار میکنند، را بر آن داشت که به سمت راهکارهای نوین آموزشی بروند . - Hum and Ladouceur, 2001 - امروزه در راستای نیل به اهداف توسعهای صنعت بیمه کشور و حرکت همسو با سیاستهای بیمه، شرکتهای بیمه باید آموزش خود را به گونهای طرحریزی و اجرا نمایند که توسعه کیفی و ارتقاء سطح دانش و توان فنی و حرفهای کارکنان را به بهترین نحو تأمین کنند. راه اندازی سیستم مدیریت یادگیری به شرکتهای بیمه کمک میکند به این مهم دست یابند.
سیستم مدیریت یادگیری، یک سیستم پیچیده و مبتنی بر شبکه3 است که ضمن ایجاد یک محیط یادگیری مجازی مجموعهای از آموزشها و ابزارهای یادگیری طراحی شده و متنوع را جهت آموزش و تدریس برخط4به منظور ارتقای تجارب یادگیری کارکنان سازمان فراهم میسازد. در عملیاتی در مقیاس بزرگ، سیستم مدیریت یادگیری قادر است به صرفه جوییهایی در هزینه و زمان بیانجامد و سرعت و کارایی فرایندهای آموزشی را افزایش دهد و در واقع تمامی نیازهای آموزشی سازمان از این طریق قابل مدیریت است.
این سیستم فرایند یادگیری را به شدت تسهیل و با انتقال سریع و مؤثر دانش و محتوای آموزشی در عصر ارائه تولید/خدمات لحظهای به توانمند سازی کارکنان سازمان کمک میکند که این امر یک عنصر اساسی برای کسب موفقیت سازمانها در عصر رقابتی امروز محسوب میشود - Naidu, 2006; Ellisr, .2012 - شرکتهای بیمه جهت بهرهگیری هرچه بهتر و کارآمدتر از مزایای این سیستم نیازمند یافتن عوامل کلیدی مؤثر بر به کارگیری این سیستم هستند.
بنابراین در این مقاله مسئله اصلی این است که چه عواملی بر به کارگیری سیستم مدیریت یادگیری توسط کارمندان شرکتهای بیمه اثر میگذارند؟ در راستای پاسخگویی به سؤال فوق، هدف پژوهش حاضر ارزیابی عوامل اثر گذار بر به کارگیری سیستم مدیریت یادگیری در شرکتهای بیمه و مقایسه نتایج حاصل از به کارگیری این سیستم در یک شرکت بیمه خصوصی با بیمه مرکزی با استفاده از یک الگوی ترکیبی از پذیرش فناوری و موفقیت سیستمهای اطلاعاتی است.
مرور ادبیات یادگیری
یادگیری، فرایند تغییر مهارتها، بینشها و باورها، تحول و دگرگونی در دانش فردی، نگرشها و ارزشهای کسب شده توسط فرد از طریق مطالعه انفرادی، آموزش مبتنی بر فناوری، مشاهده و راههای دیگر کسب دانش جدید است که از طریق تبدیل و انتقال تجربه حاصل میشود - یعقوب زاده، . - 1387
سیستمهای یادگیری الکترونیکی1
امروزه مفاهیم یادگیری الکترونیکی، یادگیری برخط و یادگیری مبتنی بر شبکه، واژههایی با معنای نسبتاً مترادف محسوب میشوند - Trombley and Lee, 2002 - که در مجموع به معنای استفاده از فناوری اطلاعات برای مدیریت، طراحی، ارائه، انتخاب، تبادل، هدایت و راهبری، پشتیبانی و توسعه یادگیری میباشند. یادگیری الکترونیکی در واقع نوعی انتقال دانش با بهرهگیری از فناوری اطلاعات، بالاخص اینترنت است. آموزش الکترونیکی، ابزار قدرتمندی است که در ارائه »تکنیکها و روشهای بسیار متعدد و متنوع فناوریهای آموزشی« به کارمندان کمک میکند . - DeRouin et al, 2005: 921 -
سیستمهای آموزش الکترونیکی به ابزارهای محبوبی جهت تسهیل هرچه بیشتر فرآیندهای تعلیم و تعلم تبدیل شدهاند، که شرایط آموزشی کاربر-محور و منعطفی را فرآهم میآورند. در این مورد، سیستم آموزش الکترنیکی به صورت سیستمی اطلاعاتی تعریف میشود، که از قابلیت تلفیق گستره وسیعی از مواد و ابزارهای آموزشی - از طریق رسانههای صوتی، تصویری و متنی - و در قالب ابزارهایی چون پست الکترونیکی، جلسات گفتگوی ویدئویی زنده، مباحثات برخط، انجمنها، آزمونها، و تکالیف برخوردار است.
همچنین، آموزش الکترونیکی قادر است اینترنت، اینترانت، اکسترانت، شبکههای ماهوارهای، تلویزیونهای تعاملی و نیز لوح فشرده را تحت پوشش قرار داده، به این ترتیب ارتباطات همزمان و غیرهمزمان و نیز تبادلات آموزشی بین مربیان و فراگیرانرا میسّر سازد. در نتیجه، این سیستمهای الکترونیکی قادرند به نحو بهتری به رفع نیازهای کارمندانی که به لحاظ جغرافیایی از هم دور بوده و یا برنامههای کاری متناقضی دارند، بپردازد . - Trombley and Lee, 2002 -
سیستم مدیریت یادگیری
نوعی سیستم شبکه محور است که با بهرهگیری از ابزارهای شناختی به ارتقای ساختار دانش و الگوی ذهنی پرداخته و در این راستا در»هرجا، هر زمان و هر مکان، یادگیری در تمام عمر« فرصتهایی را جهت یادگیری فراهم میآورد - Chisanu, Sumalee, Issara and .Charuni, 2012 - سیستم مدیریت یادگیری، نوعی برنامه کاربردی نرمافزاری، شامل مجموعهای از ابزارها جهت یادگیری و تدریس برخط میباشند . - Naidu, 2006 - این سیستم، امکاناتی را جهت تغییر و توسعه روشی جدید در آموزش و پرورش و نیز تسهیل انعطاف پذیری برای مؤسسات، فرآهم میآورد . - Ayub et al . 2010 -
سیستم مدیریت یادگیری قدرتمند و فراگیر، مدیریت اجرای برنامههای آموزشی را درون یک سازمان تسهیل و به کارکنان و آموزش گیرندگان کمک میکند تا پیشرفت آموزشی خود را ارزیابی و برای گامهای بعدی یادگیری برنامهریزی کنند. این سیستم آنها را قادر میسازد که به همکاری و مشارکت با فراگیران همتراز خود بپردازند. علاوه بر این، برای مدیران و مسؤلان برنامه آموزشی این امکان را فراهم میکند که نحوه توزیع محتوای آموزشی، انتخاب شیوه مناسب ارائه آموزش و نیز تجزیه و تحلیل برنامه آموزشی را هدفمند سازند.
همچنین، مدیران با استفاده از این سیستم، میتوانند گزارش وضعیت آموزشی کارکنان و فراگیران را در سازمان و مجموعه خود، در اختیار داشته باشند. سازمانها و مؤسسات با بهرهگیری از این سیستم نیاز به اجرای پروژههای نیاز سنجی آموزش سالیانه نخواهند داشت، چرا که الگوهای مطلوب نیاز سنجی آموزش در قالب این سیستم به صورت اتوماتیک نیازهای سازمان را گرفته، پردازش نموده و به ترتیب اهمیت و اولویت به سازمان ارائه خواهد کرد.
این سیستم قادر به حذف طرحهای ارزیابی اثربخشی دورههای آموزشی نیز بوده و میتواند از پرسنل آزمون گرفته، اصلاح کرده و اقدام به سنجش تغییرات در واکنش، دانش، مهارت، فناوری و غیره نماید - نجابی و زیبایی، . - 1381 این نرم افزار مبتنی بر شبکه با افزایش یکنواختی و ایجاد سیستم آموزشی متمرکز راه حل مناسبی جهت اعتبار سنجی و ارزیابی آموزشی فراگیران میباشد.
