بخشی از مقاله
چکیده
زمینه وهدفْ امروزه استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات در سازمان های بهداشتی درمانی تاثیر مثبت و مستقیمی در نظام سلامت ،بخصوص در زمینه تشخیص ، درمان×وکنترل بیماری ها دارد ومدیریت بیماران وآموزش به آنان را بهبود می بخشد. باتوجه به اینکه سازمان های بهداشتی درمانی برای رسیدن به اهداف خود نیازمند دست یابی به اطلاعات عملکرد خود می باشند سیستم های اطلاعات بیمارستانی این هدف را محقق می نمایند.لذا این مطالعه انجام شد تا بتواند تصویری کلی از مهمترین عوامل موثر برپیاده سازی××HIS ×در سازمان های بهداشتی درمانی ارائه نماید.
روش بررسیْ پژوهش حاضر از حیث هدف ، یک مطالعه کاربردی واز جهت روش ازنوع مروری ترویجی است که به شیوه مطالعه کتابخانه ای تدوین شده است. ابتدا درمحدوده 10 سال اخیر بااستفاده ازکلید واژه ها ی مدنظر نویسنده که مربوط به سیستم اطلاعات بیمارستانی بود ،به جستجودرپایگاه اطلاعاتی خارجی Google Scholar و Elsevier وجهاد دانشگاهی - Sid - پرداخته شد که تعداد 190 مقاله خارجی وداخلی بازیابی شد که بعد از حذف موارد غیر مرتبط و مشابه ، 21 مقاله جهت بررسی انتخاب گردید واز این تعداد جدیدترین مقاله ، بعنوان مقاله پایه انتخاب شد.
یافته هاْ فاکتورهای مهم برسرراه پیاده سازی سیستم اطلاعات بیمارستانی درمنابع خارجی وداخلی شامل مسایل فنی ، فرهنگی ، تکنولوژیکی ، تطبیق با نیاز کاربران و تأمین نیازهای سازمان، بعد عملیاتی سیستم، توانایی تجزیه×وتحلیل ، انعطاف× پذیری سیستم ،توانایی یکپارچگی سیستم و آموزش کاربران می باشد. عوامل موثر برپیاده سازی HIS در سازمان های بهداشتی درمانی نتیجه گیریْ برای موفقیت واثر بخش بودن یک سیستم اطلاعات بیمارستانی وترویج دانش سازمانی ابتدا باید چالش های موثر درفرایند اجرا بررسی شود وسپس برای ارتقا واثربخشی این سیستم توجه بیشتری به عواملی مانند، تکنولوژی، نیازکاربران وتوجه به تطبیق آن باعناصرسیستم ، ساختارسازمان ، توانایی یکپارچگی سیستم ومسائل فنی شود.
مقدمه
درسالیان اخیرسازمانهای موفق،بر روی فنّاوری اطلاعات اعم از نرم افزار و سخت افزار سرمایه گذاری بسیاری کرده اند. بنظر می رسد کسب اطلاعات صحیح در زمان صحیح ،پایه ی موفقیت و بقای سازمان است، اما همیشه شکاف زیادی بین اطلاعات موردنیاز مدیران و داده هایی که طی عملیات روزمره در سازمان جمع آوری میشود وجود دارد.
حجم داده های تولیدی و اطلاعات به قدری است که در صورت نبود یک سیستم مناسب برای تجزیه وتحلیل اطلاعات، داده کاوی و تحلیل های پیش بینی کننده ، به کارگیری منابع سازمان جهت ایجاد ارزش افزوده برای مشتریان واجتناب ازتصمیمات اشتباه ، غیرممکن است.ازطرفی ، اکثر سازمانها نیز به این امر پی برده اند و همه روزه به دنبال به کارگیری این سیستم در امورتجاری خود هستند.
بخصوص در هنگام رکوداقتصادی ومالی، استفاده بهتر از منابع سازمانی برای مدیران دشوارتر است. تحقیقات گارتنر تائید کننده ی این موضوع است ؟همچنین با توجه به تحقیقات انجام شده ، درصنعت درمان، به کارگیری سیستم اطلاعات بیمارستانی در بخش بهداشت و درمان اثرات مفیدی از جمله کاهش هزینه ها ، افزایش سود ،افزایش رضایت مندی بیماران ، و بهبود مراقبت ،کاهش اشتباهات پزشکی، وامکان دست یابی سریع به اطلاعات با کیفیت و مشتری گرائی را به دنبال داشته است.
سازمان بهداشت جهانی نیز سیستم اطلاعات بیمارستانی راسیستمی تعریف میکند که جمع آوری داده ها، پردازش، گزارش و استفاده از اطلاعات مورد نیاز برای ارتقای اثربخشی خدمات و کارآمدی را از طریق مدیریت بهتر همه سطوح خدمات سلامتی امکان پذیر می سازد.بعبارتی دیگر ، بیمارستان ها بعنوان یکی از ارکان سازمان ها ی خدمات اجتماعی نقش عمده ای در ارتقا سطح سلامت کشوردارند لذا برای اداره ی صحیح آن ها باید اطلاعات به شکلی صحیح گرداوری شود وپس از پایش ودسته بندی وتحلیل به شکل مناسب ودر زمان مناسب در اختیار تصمیم گیران بیمارستان قرار گیرد. - - 2
از آنجایی که دریک بیمارستان ، این سیستم تمام وظایف و عملیات مربوط به فرایند درمان بیمار دربخشهای مختلف بیمارستان شامل وظایف تشخیصی درمانی اداری مالی وپژوهشی را تحت پوشش قرار می دهد - 3 - .الکترونیکی بودن آن با هدف تجمیع اطلاعات بیماران ، سازماندهی وتبدیل آن به اطلاعات قابل استفاده در سطوح تخصصی مراقبت های بهداشتی درمانی بیمارستان می باشد. - 3 -
همچنین بعنوان یکی ابزارهای فن اوری درحوزه سلامت ، عوامل موثر برپیاده سازی HIS در سازمان های بهداشتی درمانی نقش بسیار موثری در بهبود کیفیت،اثربخشی وایمنی بیمار ایفا میکند. - - 7بهرحال بادرنظرگرفتن این موضوع که استفاده از سیستم های اطلاعات بیمارستانی یک روش مناسب برای حل مشکلات پیچیده در نظام سلامت می باشد. - 4 -
برای اثر بخش بودن این سیستم باید ابتدا به بررسی چالش های موثر درپیاده سازی وهمچنین ریسک فاکتورهای آن پرداخت ، تا از تکرار اشتباهات وغفلت ازمواردی که اجرای موفق پروژه را تهدید میکند جلوگیری شود. - 5 - دربررسی های بعمل آمده ، مشخص گردید که از مهمترین دلایل شکست اجرای سیستم اطلاعات ، عدم شناخت درست این سیستم ونداشتن آگاهی از تعامل بین منابع انسانی وتکنولوژی وسایر اجزای سازمان وفرهنگ حاکم بر آن است. - - 4
ولی واضح ومبرهن است که اجرای این سیستم در سازمان های خدمات درمانی یک کاردشوار وپیچیده است که موفقیت آن به عوامل مختلف دیگری نیزبستگی دارد - 6 - . لذا ابتدا باید نقشه راه پیاده سازی سیستم بطور دقیق بررسی ، ترسیم وبا مشارکت کاربران ورهبری مناسب، گروهای کاری لازم تشکیل شود. - 5 - دراین مطالعه سعی شده است تا با بررسی سایرمطالعات،عوامل موثر بر موفقیت پیاده سازی سیستم اطلاعات بیمارستانی شناسایی وجمع بندی شود.
روش مطالعه
مطالعه حاضر از جهت هدف یک مطالعه کتابخانه ای وازجهت روش ، ازنوع مروری ترویجی است که ازمطالعه و تحقیقات انجام شده در مورد عوامل موفقیت پیاده سازی سیستم اطلاعات بیمارستانی - - HIS صورت گرفته است.
استراتژی جستجو:
جهت کسب مقاله خارجی پایه مطالعه ، ابتدا با استفاده از کلید واژه های مدنظر ،جستجو در محدوده زمانی 2 سال اخیر - -16 - 2015 انجام شد سپس یکی از مقالات بعنوان مقاله پایه انتخاب گردید وسپس جستجو برای کسب مقالات کمکی خارجی وداخلی در پایگاه های اطلاعاتی معتبر شروع گردید.برای مقالات کمکی این مطالعه ، درپایگاههای اطلاعاتی خارجی وداخلی در محدوده زمانی 10 سال اخیر انجام شد.
بمنظوردستیابی به مقالات معتبر خارجی جستجو درپایگاه اطلاعاتی Google Scholar وElsevier انجام شد.وجهت جستجودر پایگاه اطلاعاتی داخلی نیز از پایگاه اطلاعاتی معتبرعلمی جهاد دانشگاهی - SID - استفاده گردید. جستجو در پایگاه اطلاعاتی خارجی براساس واژه های کلیدی , Challenges , Healthcare Information System , Knowledg Managment واز کلید واژه های فارسی معادل HIS نیز در جستجوی پایگاه اطلاعاتی داخلی ایران شامل: سیستم مدیریت بیمارستانی ،اطلاعات بیمارستانی ، سیستم اطلاعات بالینی ،مدیریت دانش در بیمارستانها استفاده شد.بعداز انجام جستجو در پایگاه های اطلاعاتی خارجی درکل تعداد 131مقاله به دست آمد که بعداز حذف موارد غیر مرتبط ومشابه در نهایت تعداد 18 مقاله بررسی گردید.
