بخشی از مقاله
چکیده:
مسئله مهم در نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه حفظ آمادگی و عملیاتی نگهداشتن تجهیزات، ماشینآلات و تأسیسات است. استفاده از سیستم برنامه ریزی نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه و ارائه آن ضمن ایجاد مطلوب ترین سرویسهای تعمیراتی و اتخاذ بهترین روشها برای تداوم کار صنعت با حداکثر بازدهی و کاهش هزینه، سبب افزایش سرمایه گذاریها در صنایع و سازمانها میگردد در شرایطی که محدودیت در منابع و مواد اولیه و تجهیزات از جمله تجهیزات مخابراتی وجود دارد. هدف این پژوهش، بررسی عوامل موثر بر سیستم نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه ایستگاه انتقال پایه در شرکت مخابرات استان اذربایجان شرقی بر اساس مدل مارشال می باشد.
چهار عامل مدیریتی، شرایط فرهنگی و تکنولوژیکی و ساختار سازمانی موجود در شرکت به عنوان فرضیه تاثیر گذار در نظر گرفته شده است. جامعه آماری این پژوهش شامل کارمندان مرتبط با نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه در معاونت ارتباطات سیار به تعداد 100 نفرمی باشد که پرسشنامه تنظیم شده بر اساس متغیر ها بین همه افراد توزیع گردیده شد. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی، و اطلاعات بصورت میدانی با استفاده از ابزار پرسشنامه به بررسی متغیر ها پرداخته است و نتایج بدست آمده نشان می دهد که هر چهار متغییر طبق فرضیه تاثیر مثبت و معنی داری در سیستم تعمیر و نگهداری پیشگیرانه ایستگاه انتقال پایه دارد.
.1مقدمه
نگهداری و تعمیرات یکی از مفاهیم اساسی و تأثیرگذار در افزایش کارائی و اثربخشی عملیاتی هر سازمانی محسوب می شود. عبارت استراتژی نگهداری و تعمیرات معمولاً به عنوان مجموعه خط مشیها و مفاهیم نگهداری و تعمیرات تفسیر شدهاست اما از دیدگاه کلان تر این خط مشیهای نگهداری و تعمیرات و مفاهیم، یکی از چند مولفه اصلی استراتژی نگهداری و تعمیرات را شکل میدهند.
سایر مولفههای ساختاری در تعریف استراتژی نگهداری و تعمیرات عبارت است از ظرفیت نگهداری و تعمیرات، تجهیزات و تسهیلات نگهداری و تعمیرات، تکنولوژی نگهداری و تعمیرات و یکپارچه سازی افقی - S. K. . - Pinjala, Pintelon, & Vereecke, 2006 در ادبیات این حوزه، استراتژی نگهداری و تعمیرات، به عنوان یک الگوی منسجم و جدا نشدنی و یکپارچه ساز تصمیمها در عناصر استراتژیهای متفاوت در تجانس با تولید، شرکت و استراتژیهای سطح کسب و کار معرفی میشود.
استراتژی نگهداری و تعمیرات اهداف سازمان را آشکار میسازد و طبیعت کارکردهای اقتصادی و غیر اقتصادی را که قصد دارد برای سازمان به شکل یکپارچه انجام دهد، تعریف میکند . - Hax Arnoldo & Majluf, 1996 - در محیط های ساخت و تولید، نگهداری ماشین آلات را در دسته فعالیت های مورد نیاز برای بازیابی ماشین آلات و سالم نگه داشتن آن برای انجام عملیات مورد نیاز می دانند .
دو نوع فعالیت نگهداری از ماشین آلات وجود دارد : اصلاحی و پیشگیرانه . نگهداری اصلاحی پس از اینکه دستگاه از کار افتاد انجام می گیرد، این رویکرد نت به عنوان استراتژی آتش نشانی، نت بر مبنای خرابی یا نت از کار افتادگی نیز معروف است ; Karlöf & Helin Bashiri, Badri, & Hejazi, 2011 - - Lövingsson, 2005 و زمانی به کار گرفته می شودکه فعالیت های نت تا خرابی رخ ندهد و سود نهایی بالا باشد ; K. Pinjala, Pintelon, & Vereecke, 2004 - . - Waeyenbergh & Pintelon, 2002 در صورتی که نگهداری پیشگیرانه برای حفظ دستگاه قبل از خرابی و از کار افتادن دستگاه انجام می شود که نت پیشگیرانه نت مبتنی بر زمانبندی نام دارد که در آن، زمان ممکن است اشاره به تاریخ تقویمی زمان و یا سال عملیاتی داشته باشد و برای انجام آن به یک سیستم نیاز است.
- Mechefske & . - Wang, 2003 زمانیکه از رویکرد نت پیشگیرانه استفاده می شود، دستگاها در بیشترین طول عمر خود فعالیت می کنند . - K. Pinjala et al., 2004 - تعمیر و نگهداری پیشگیرانه می تواند به عنوان یک فعالیت انجام شده در فاصله زمانی از پیش انتخاب شده تعریف شود تا منجر به انجام کار رضایت بخش و کاهش خرابی تجهیزات گردد ; D. Chen & Trivedi, 2002 - Mollahassani-pour, Rashidinejad, & Abdollahi, . - 2015 فعالیت های نگهد اری پیشگیرانه شامل، روغن کاری، تمیز کاری، تنظیم، تغییر ابزار، جایگزینی ماشین آلات و بازرسی هستند .
برای اینکه نیازی به فعالیت های اصلاحی نباشد، باید فعالیت های پیشگیرانه به درستی انجام گیرد و قابلیت اطمینان دستگاه را بالا برد .فعالیت های اصلاحی از فعالیت های پیشگیرانه هزینه بیشتری دارد، پس بهتر است از فعالیت های پیشگیرانه استفاده کرد - Batun page15$]L]R OX' 2009 - حتی فعالیت های اصﻻحی از نظر زمانی نیز وقت بیشتری نسبت به فعالیت های پیشگیرانه لازم دارد . - Nakagawa, 2006 - هزینههای نگهداری و تعمیرات، در مجموع، بخش عمدهای از هزینههای تولید را در بر میگیرد. با توجه به نوع صنعت مورد بررسی، این هزینه چیزی حدود 15 تا 60 درصد هزینه محصول تولید شده را در بر می گیرد.
تحقیقات نشان دادهاست که حدود 33 سنت از هر دلار که برای فعالیتهای نگهداری و تعمیرات هزینه میشود، مربوط به فعالیتهای غیر ضروری در حوزه نگهداری و تعمیرات می باشد این در حالی است که صنایع آمریکا سالانه حدود 200 بیلیون دﻻر برای نگهداری و تعمیرات تجهیزات خود هزینه مینمایند. این بدان معنی است که مدیریت صحیح فرآیند نگهداری و تعمیرات، ساﻻنه، 60 بیلیون دلار صرفه جویی در این حوزه را به همراه خواهد داشت - Lindley, Higgins, Mobley, & Smith, . - 2002
به کارگیری سیستم نگهداری و تعمیراتِ خاصِ یک سازمان، میتواند نقش بسیار زیادی را در کاهش قیمت تمام شده محصول نهایی ایفا نماید. اما این تأثیرات تنها محدود به هزینه نبوده و در سرعت ارائه محصول یا خدمات در کل زنجیره تامین، کیفیت محصول، قابلیت اطمینان، چابکی سازمان و عواملی از این دست نیز تأثیرات خاص خود را خواهد داشت که هر یک از آنها محلی از تامل خواهد بود. از این رو میتوان به نقش مهم و تأثیر گذار استراتژیهای مختلف نگهداری و تعمیرات بر روی کسب و کار یک بنگاه اقتصادی پی برد.
در ادامه چگونگی تعاملات بین استراتژیهای نگهداری و تعمیرات و استراتژیهای کسب و کار مطرح خواهد شد. کلیه بنگاه های اقتصادی، جهت رقابت در بازار بر اساس برخی اولویتهای مرتبط با توانمندیهایشان با یکدیگر به رقایت می پردازند. نگهداری و تعمیرات بخش جدایی ناپذیر تولید است که میتواند این اولویتهای رقابتی را تحت تأثیر قرار دهد و در نتیجه استراتژیهای کسب و کار را به شکل مثبت یا منفی متأثر سازد . - S. K. Pinjala et al., 2006 - در این راستا اهداف بعدی این پژوهش نیز به شرح زیر موردنظر است:
- 1 بررسی عوامل موثر بر سیستم نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه ایستگاه انتقال1 پایه در شرکت مخابرات استان اذربایجان شرقی بر اساس مدل مارشال.
- 2 تبیین تاثیر عامل مدیریتی، عامل تکنولوژی، عامل ساختاری، عامل فرهنگی بر اجرای سیستم نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه در ایستگاه انتقال پایه . BTS اهداف این پژوهش به این جهت قابل اهمیت است که تاکنون در سطح کشور ایران به این عوامل بطور اختصاصی پرداخته نشده و بررسی های لازم از عدم مو فقیت در اجرای آن صورت نگرفته است.
تاکنون در نقاطی از صنعت که این سیستم را مطالعه و مستقر نموده اند نتوانسته اند آن راندمان مناسب را دریافت نمایند و پس از مدتی بنا به عللی عملا در بکار گیری آن بی توجهی شده است بقیه مقاله به شرح زیر است: بخش بعدی ارائه یک بررسی مختصر از پژوهش های گذشته می باشد. در بخش 3 مدل تحقیق و فرضیه ارائه شده است. بخش 4 توضیح روش مورد استفاده در این تحقیق می باشد و در نهایت بخش 5 نتیجه گیری مقاله و پیشنهادات برای تحقیقات آینده می باشد.
.2 پژوهشهای گذشته
نگهداری و تعمیرات مجموعه ای از فعالیت های مختلف است که به منظور حفظ قطعات، تجهیزات و صیانت از سرمایه ها و دارایی ها به کار می رود؛ تا از بروز حوادثی که خرابی دستگاهها و وقفه در فرایند تولید و یاروند بهره برداری از تجهیزات مربوط پیشگیری لازم به عمل آید . - Chan & Thong, 2009 - تا دهه ی 1960 اغلب افراد بر این باور بودند که هر چیزی کالا یا سیستم زمان مناسبی برای انجام عملیات نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه دارد که عموماً شامل جایگزینی قطعات یا تعمیرات اساسی است .
عقیده ی بسیاری از افراد براین بود که با انجام عملیات نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه می توان تناوب خرابی یک کالا در حین انجام عملیات را کاهش داد - Selvik & . - Aven, 2011 در بیشتر موارد دیده می شد که نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه اثرات مفیدی بر کارکرد سیستم ندارد و همچنین در بسیاری از موارد نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه باعث بدتر شدن وضعیت کارکردی اشیاء می شد چراکه باعث ایجاد فرصت بیشتری برای خرابی های تحمیلی بواسطه ی انجام عملیات نگهداری و تعمیرات می گردید . - Levin & Kalal, 2003 -
