بخشی از مقاله
چکیده:
اخبار جدید به ویژه تغییرات و اصلاحات گزارشات مالی که پیشتر منتشر شده و منشاء تصمیمات سرمایه گذاران بوده همواره یکی از دغدغه های اصلی سرمایه گذاران می باشد به نظر می رسد انتشار صورتهای مالی تجدید ارائه شده با وجود اخبار جدید می تواند بر مولفه های متعددی تاثیر گذار باشد . شاید یکی از این مولفه ها متغیر های نظیر اظهار نظر حسابرس و یا اندازه حسابرس مستقل باشد
تحقیق حاظر با هدف بررسی ارتباط بین تجدید ارائه و مولفه های حسابرسی صورت گرفته است . برای انجام این پژوهش از اطلاعات برخی از شرکت های گروه مپنا در محدوده زمانی 1389الی 1393 استفاده شده است. پس از استخراج داده ها از صورت های مالی حسابرسی شده شرکتها ، اطلاعات با استفاده از نرم افزار های SPSS و Eviews پردازش و آزمون فرضیه پژوهش از مدل رگرسیون چند متغیره در قالب داده های ترکیبی انجام شده است . نتایج تحقیق نشان می دهد بین تجدید ارائه و اندازه حسابرس مستقل و همچنین اظهار نظر حسابرس مستقل ارتباط معناداری وجود دارد .
مقدمه
هنگامی که شرکتی صورت های مالی خود را تجدید ارائه می کند، با این عمل می پذیرد که اشتباه با اهمیت یا رویه ای نادرست در صورت های مالی دوره یا دوره های گذشته خود داشته است.لذا،تعدیلات سنواتی به معنی عدم قابلیت اتکای کافی صورت های مالی دوره یا دوره های گذشته است. تجدید ارائه صورت های مالی می تواند نشان دهنده وجود ضعف در سیستم حسابداری، گزارشگری مالی،کنترل های داخلی شرکت و تلاش مدیریت شرکت برای دستکاری سود از طریق استفاده از روش های حسابداری نا مناسب، عدم شناسایی هزینه ها به صورت عمدی یا شناسایی درآمد های واهی باشد.
لذا، تجدید ارائه صورت های مالی و وجود تعدیلات سنواتی به معنی عدم قابلیت اتکا کافی صورت های مالی تهیه شده توسط مدیریت واحد تجاری در دوره یا دوره های گذشته بوده که حسابرس مستقل نیز نسبت به مطلوبیت آن اظهار نظر نموده است.بنا براین به طور کلی ، عکس العمل استفاده کنندگان صورت های مالی نسبت به این موضوع، منفی بوده و موجب بروز احساس ناخوش آیندی در خصوص میزان اتکا و اعتماد استفاده کنندگان صورت های مالی به حسن نیت مدیران شرکت و حسابرسان مستقل شرکتها می باشد از این رو هر تجدید ارائه در صورتهای مالی می تواند علارقم بهبود کیفیت صورتهای مالی شکاف دیدگاه بین استفاده کنندگان از صورتهای مالی ، تهیه کنندگان صورتهای مالی - مدیریت واحد تجاری - و حسابرسان را افزایش دهد . از این رو با علم به موضوع یاد شده ما در این تحقیق قصد داریم تاثیر عواملی نظیر اظهار نظر حسابرس ، اندازه حسابرس مستقل را مورد آزمون قرار دهیم .
چارچوب نظری و پیشینه ی تحقیق چارچوب نظری
در استاندارد حسابداری شماره 6، تعدیلات سنواتی، به عنوان تعدیلاتی با اهمیت که به سنوات قبل مربوط می شود معرفی شده است. با توجه به بند 37 این استاندارد، تعدیلات سنواتی در تعدیل مانده سود - زیان - انباشته ابتدای دوره منظور میگردد و به اقلامی محدود میشود که از ” تغییر در رویه حسابداری“ و ” اصلاح اشتباه“ ناشی گردد. همچنین با توجه به بندهای 40 و 41، چنانچه در رویه حسابداری تغییری صورت گیرد، ارقام مربوط به سال جاری، برمبنای رویه جدید منعکس و ارقام مقایسهای سنوات قبل نیز برمبنای رویه تجدید ارائه مجدد میشوند. در این حالت، تعدیلات انباشته مربوط به سنوات قبل، به جهت اینکه هیچ گونه ارتباطی با نتایج عملکرد سال جاری نداشته است، نباید در تعیین سود یا زیان سال جاری دخالت داده شود.
تعدیلات مزبور باید از طریق ارائه مجدد ارقام سالهای قبل به حساب گرفته شود، درنتیجه، مانده سود - زیان - انباشته ابتدای دوره نیز بدین ترتیب تعدیل خواهد شد. در مواردی ممکن است صورتهای مالی منتشر شده یک یا چند دوره قبل شامل اشتباهات با اهمیتی باشد که تصویر مطلوب را مخدوش و در نتیجه قابلیت اتکای صورتهای مالی مزبور را کاهش دهد.
اصلاح چنین اشتباهاتی نباید از طریق منظور کردن آن در سود و زیان سال جاری انجام گیرد، بلکه باید با ارائه مجدد ارقام صورتهای مالی سال - های - قبل به چنین منظوری دست یافت . درنتیجه، مانده افتتاحیه سود - زیان - انباشته نیز بدین ترتیب تعدیل خواهد شد. تعدیلات سنواتی، به عنوان آخرین قلم در صورت سود و زیان جامع منعکس میشوند. شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در صورتی که تجدید ارائه داشتهباشند معمولاً آن را به صورت رقمی مندرج در بخش تعدیلات سنواتی گزارشهای مالی سالانه، ارائه کرده و رقم مقایسه ای قبل از تجدید ارائه را نیز ذکر میکنند.
تجدید ارائه صورت های مالی ،شاخصی برای سرمایه گذاران است که نشان می دهد مدیران می توانند قابل اعتمادنباشند و اطلاعات مالی منتشر شده توسط مدیران می تواند از قابلیت اتکای کمتری برخوردار باشد. تجدید ارائه صورت های مالی این احتمال را افزایش می دهد که مدیران در انتخاب رویه های حسابداری به شکل فرصت طلبانه از اختیارات خود استفاده کنند واین باعث افزایش نگرانی سرمایه گذاران بعد از تجدید ارائه صورت های مالی شده و منجر به افزایش ریسک اطلاعاتی می شود
تجدید ارائه صورت های مالی از دیدگاه سرمایه گذاران نه تنها بیانگر مشکلات عملکرد دوره گذشته است، بلکه نوعی پیش بینی مشکلات آتی برای شرکت و مدیریت آن نیز محسوب می شود و موجب سلب اطمینان سرمایه گذاران نسبت به اعتبار و شایستگی مدیریت وکیفیت سودهای گزارش شده می شود .بررسی صورت های مالی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران نشان می دهد که صورت های مالی اغلب شرکت ها دارای تعدیلات سنواتی است.
در ایران تقریبا قریب به اتفاق تعدیلات سنواتی مربوط به اصلاح اشتباهات است. بنابراین وجود تعدیلات سنواتی با زبان ساده یعنی اینکه در صورت های مالی سال های گذشته اشتباه بااهمیت وجود داشته است واگر سهامداران با دقت بیشتری به صورت های مالی نگاه کنند، تعدیلات سنواتی حامل یک پیام منفی در مورد اعتبار صورتهای مالی است.
وقتی صورتهای مالی طبق استانداردهای حسابداری تدوین شوند وافشای کافی انجام شود سرمایه گذاران می توانند نیاز اصلی خود را از محل صورتهای مالی تامین کنند حال آنکه با توجه به حجم بالای معاملات و همچنین اشتباهات حسابداری ؛ تجدید ارائه صورتهای مالی امری اجتناب ناپذیر تلقی میشود. به همین جهت ضرورت دارد جهت رفع نیاز استفاده کنندگان از صورتهای مالی ، اعم از سرمایه گذاران بالقوه وبالفعل ، مالکان، بانکها، محققان ، دانشجویان و به طور کلی علاقه مندان حوزه مالی به مقوله تجدید ارائه صورتهای مالی نگاه ویژه ای داشته باشیم.
دراین تحقیق تلاش شده تاثیر تجدید ارائه صورتهای مالی بر رشد شرکت به طورعام وبه طور خاص بر نرخ رشد داخلی ، نرخ رشد پایدار و نرخ رشد کوتاه مدت مورد بررسی قرار گرفته است همچنین جهت تکمیل بحث و کمک به داشتن یک دیدگاه جامع جهت اتخاذ تصمیمات مناسب در مورد وضعیت مالی وعملکرد مالی شرکتهایی که صورتهای مالی آنها تجدید ارائه شده به بررسی متغیرهای مالی وابسته چون ساختار سرمایه و عمر شرکت و نیزنرخ سودآوری - بازده دارایی ها - پرداخته شده است.
به طورکلی در بازار سرمایه شرکتی که عمر طولانی داشته باشد با توجه به سابقه کاری خود اعتباری در نزد سرمایه گذاران دارد. شواهد تجربی نشان می دهد که بسیاری از ارائه مجدد صورت های مالی بر اعتبار شرکت تأثیردارد .حتی یک مورد ارائه مجدد ممکن است منجر به زیر سؤال رفتن شیوه ها و روش های افشا گردد .در موارد متعددی، حتی یک ارائه مجدد صورت های مالی بی اهمیت، باعث از دست رفتن کامل اعتبارشرکت شده است .بنابراین، عدم کارایی صحیح حسابداری و افزایش احتمال اشتباه، باعث خدشه دار شدن اعتبار شرکت در بازار می شود.
طبق مفاهیم نظری گزارشگری مالی ایران، هدف صورت های مالی ارائه اطلاعاتی تلخیص و طبقه بندی شده درباره وضعیت مالی، عملکرد مالی و انعطاف پذیری مالی واحد تجاری است که برای طیفی گسترده از استفاده کنندگان صورت های مالی دراتخاذ تصمیمات اقتصادی مفید واقع گردد.
خصوصیات کیفی اصلی مرتبط با محتوای اطلاعات، "مربوط بودن" و" قابل اتکا بودن" و خصوصیات کیفی اصلی مرتبط با ارائه اطلاعا ت،" قابل مقایسه بودن "و" قابل فهم بودن " است. اطلاعاتی که فاقد این خصوصیات باشد، مفید نبوده و یا دارای فایده محدودی است. از آنجا که خصوصیات کیفی قابل مقایسه بودن و قابل فهم بودن، برمفید بودن اطلاعات می افزاید، وجود ثبات رویه حسابداری در روش های حسابداری بکارگرفته شده و افشای مناسب اطلاعات الزامی است.
استانداردهای حسابداری ایران مقرر می کند که شرکت ها باید ارقام سود و زیان و ترازنامه را به صورت مقایسه ای همراه با ارقام سال جاری ارائه و افشا کنند
بر این اساس ارقام سال قبل در سال جاری ، باردیگر از سوی شرکت و حسابرس مورد بازبینی و طبقه بندی قرار گرفته و در صورت وجود اشتباهی با اهمیت در ماهیت ونحوه طبقه بندی و نیز مبالغ سال قبل، می بایست در سال جاری تجدید ارائه شوند. بدین ترتیب تجدید ارائه می تواند به معنای وجود یک نقص یا اشکال تعبیر شود که در سال جاری کشف شده است؛ البته به شرط آنکه ناشی از تغییر در رویه های حسابداری نباشد.
واکنش به ارائه مجدد صورت های مالی هنگامی که شرکتی صورت های مالی خود را تجدید ارائه می کند،می پذیرد که اشتباه با اهمیت یا رویه ای نادرست در صورت های مالی دوره یا دوره های گذشته خود داشته است. لذا، تعدیلات سنواتی به معنی عدم قابلیت اتکای کافی صورت های مالی دوره یا دوره های گذشته است.از آنجا که سود آوری آینده واحد تجاری و در نتیجه جریانهای نقدی و ارزش واحد تجاری در آینده با استفاده از سود های گزارش شده در دوره های گذشته ارزیابی می شود، تجدید ارائه صورت های مالی دوره های گذشته که در نتیجه آن سود های گزارش شده در دوره های قبلی اصلاح می شود،به شدت کارایی گزارشگری مالی را به عنوان ابزاری برای پیش بینی آینده مخدوش می کند
