بخشی از مقاله
چکیده
مشاوره وراهنماییدرفرایند زندگی و کار انسان از کاربرد بالایی برخوردار است. هرفرددرزندگی و کار خویش همواره با مشکلات مادي، روحی وروانی مواجه است. فایق آمدن برمشکلاتورفع موانع ازطریق تلاش وجدیت او همراه با تفکر وتحلیل درست از مسایل مبتلابه زندگی و کار ومشورت با اهل فن وتجربهوراهنمایی فرد مطمئن ودلسوز مقدور خواهد بود.بنابر این، افزون برتلاش فردي، شخص دیگري به عنوان مشاور نیز می تواند درحل مشکلات او کمک کند؛ شکی نیست که چنین شخصی باید از ویژگی ها وصفات درستی برخوردار باشد تا بتواند به عنوان مشاورر موفق ومورد اطمینان دربخشهاي مختلف زندگانی انسان به فعالیت خویش بپردازد
با بررسی تاریخی به این نتیجه می رسیم که پیامبران راستین به عنوان مشاوران وراهنمایان واقعی درطول تاریخ بشریت بوده اند. آنان صفات کامل مشاوران واقعی را داشته اند. قرآن کریم اخلاق پیامبر اسلام› ص‹ را اینگونه معرفی می کند: »وانکلعلی خلق عظیم - « قلم، 4 - ؛ تو برنیکو خلقی عظیم آراسته اي.نگارنده دراین تحقیق به ویژگی هاي اخلاقی مشاور می پردازد وچند نمونه ي مهم وزیر بناي آن را بیشتر مورد بررسی قرار می دهد ودرصدد پاسخ به این سؤال است که ویژگی هاي اخلاقی یک مشاور چیست؟ به عبارت دیگر یک مشاور از چه ویژگی هاي اخلاقی باید برخوردار باشد؟
مقدمه
مشاوره وراهنماییدرفرایند زندگی و کار انسان از کاربرد بالایی برخوردار است. هرفرد درزندگی و کار خویش همواره با مشکلات مادي، روحی وروانی مواجه است. فایق آمدن برمشکلات ورفع موانع ازطریق تلاش وجدیت او همراه با تفکر وتحلیل درست از مسایل مبتلابه زندگی و کار ومشورت با اهل فن وتجربه وراهنمایی فرد مطمئن ودلسوز مقدور خواهد بود.
بنابر این، افزون برتلاش فردي، شخص دیگري به عنوان مشاور نیز می تواند درحل مشکلات او کمک کند؛ شکی نیست که چنین شخصی باید از ویژگی ها وصفات درستی برخوردار باشد تا بتواند به عنوان مشاورر موفق ومورد اطمینان دربخشهاي مختلف زندگانی انسان به فعالیت خویش بپردازد.
با بررسی تاریخی به این نتیجه می رسیم که پیامبران راستین به عنوان مشاوران وراهنمایان واقعی درطول تاریخ بشریت بوده اند. آنان صفات کامل مشاوران واقعی را داشته اند. قرآن کریم اخلاق پیامبر اسلام› ص‹ را اینگونه معرفی می کند: »وانک لعلی خلق عظیم - « قلم، 4 - ؛ تو برنیکو خلقی عظیم آراسته اي. نگارنده دراین تحقیق به ویژگی هاي اخلاقی مشاور می پردازد وچند نمونه ي مهم وزیر بناي آن را بیشتر مورد بررسی قرار می دهد ودرصدد پاسخ به این سؤال است که ویژگی هاي اخلاقی یک مشاور چیست؟ به عبارت دیگر یک مشاور از چه ویژگی هاي اخلاقی باید برخوردار باشد؟
اهمیت وضرورت
ویژگی هاي اخلاقی مشاور از دوجهت ضرورت دارد که مورد بررسی قرار گیرد:
-1 تأثیر ویژگی هاي اخلاقی درفرایند مشاوره ؛ درزندگی و کار پر پیج وخم دنیایی معاصر ونا توانی ومحدودیت انسان دردستیابی به تمام امکانات واطلاعات کمی وکیفی، نقش راهنمایی ومشاوره ازبرجستگی خاصی برخوردار است لذا انسان جهت رفع احتیاجات وبرآوردن نیازهاي روحی وجسمانی خود نیاز به مشاوره وراهنمایی دارد. امروزه حوزهي کاري این رشته بسیار وسیع گردیده ودرکارهاي مختلف کاربرد پیدا نموده است.
ودر بسیار ي از موارد یک امر حیاتی وسرنوشت ساز است. اگر مشاور توانایی وویژگی هایی نداشته باشد ازعهده چنین امر خطیري بر نخواهد آمد به همین جهت لازم است، کسانی متصدي چنین کار مهمی گردند که ازجهات مختلف قابل قبول باشند به عبارت دیگر مشاور داراي صلاحیت وخصوصیتی باشد که پاسخگوي مراجعین خود باشد درغیر آن مشکلات آنان حل نخواهد شد. بنا براین اگر کسی از ویژگی هاي اخلاقی وعلمی مناسب ولازم برخوردار باشد، امر مشاوره اي او نیز به موفقیت به پایان خواهد رسید درغیر آن مشاور موفق نخواهد بود.
-2 کسب اطمینان ورضایت مراجعین ؛ اگر مشاور از ویژگی هاي درست وپسندیده اي برخوردار نباشد هیچ کسی به او مرا جعه نمی کنند وبه راحتی رازها ومشکلات خود را که ارتباط بامسایل ذهنی ودرونی او دارد افشا نخواهند کرد به همین جهت تا کسی اطمینان کامل از مشاور پیدا نکند مشکلات اساسی وحقایق درونی خود را مطرح نخواهند کرد ودست به خود افشاینمی زنند.
وقتی فضایی صمیمی ومطمئن بین مراجع ومشاوربه وجودنیاید نتیجه ي مطلوب وقابل قبولی درحل مسایل به دست نمی آید. یکی از عوامل موفقیت دراین زمینه برخوداري مشاور از صفات وویژگی هایی است که از طریق آن می توان مراجعین کسب رضایت واطمینان حاصل نموده به راحتی دغدغه ها ومسایلخودرا ابراز دارند.
براین اساس ضرورت دارد مهمترین صفات و ویژگی هاي اخلاقی مشاوران را بر شمرد تا آنان درپهنه ي وسیع حوزه ي کاري خود درصدد دستیابی به آن اوصاف وخصایص با شند. درنهایت بتوانند مشاوران موفق در میان مردم باشند. مفاهیم قبل از پرداختن به ویژگی هاي اخلاقی مشاور به نظرمی رسد که اشاره به مفهوم ویژگی ها ، مشاور واخلاق گردد. اگرچه منظور بررسی کامل آن نیست بلکه هدف روشن شدن واژه ها وجهت دهی به تحقیق است. مثلاهدف از ویژگی ها در اینجا صفات اخلاقی است نه ویژگی هاي دیگر انسان.
ویژگی ها : دراین تحقیق، منظور آن صفات وخصایص است که براي یک مشاور درفرایند مشاوره لازم است. کسی که متصدي این امور است از خصوصیات ذاتی وصفات که به واسطه تجربه وتحصیل به دست می آید وبراي یک مشاور لازم است، برخوردار باشد. اگر آن ویژگی ها در وجود انسان نهفته است تلاش شود تا آن را به فعلیت رسانده و به کار بگیرد واگر از محیط بیرونی به دست می آید درصدد دستیابی به آن باشد. منظور ویژگی هاي اخلاقی آن صفات ورفتارهاي پسندیده اي است که مشاور با ید دارا باشد ودربرخورد با مراجع به کار بگیرد.
مشاور: درشرایط فعلی حوزه ي کاري مشاور مختلف است و با توجه با آن مفهوم گیري می گردد. در رابطه با مشاور مدارس گفته است: » مشاور پس از معلم، بهترین رکن برنامه هاي راهنمایی است ، وچون معمولا از صلاحیت علمی وتخصصی لازم برخوردار است ، درحل مشکلات دانش آموزان نقش تعیین کننده دارد بنا براین مشاور کسی است که از تخصص لازم وصفات کافی برخوردار باشد.
اخلاقاخلاق: جمع خُلق وغیرازعلم اخلاق است ومی توان آن راموضوع علم اخلاق دانست چون به صفات انسان تعلق دارد.منظور از ویژگی هاي اخلاقی دراینجا آن صفات و رفتارهایی است که یک مشاور دربرخورد با مراجعان خود داشته باشد.
پیشنه ي تاریخی
مشاوره وراهنمایی به صورت عملی وغیر کلاسیک به درازاي عمر انسان قدمت دارد. درآن زمان فرزندان انسان از پدران شان به صورت غیر عمد راهنمایی لازم را فرا می گرفتند. پاره اي ازویژگیهاي شخصیتی انسان که در ذاتش به ودیعت نهاده شده ازابتداي موجودیت او همرا بوده است اگر چه پاره اي دیگر توسط محیط وپیشرفت علم وتجربه کسب می شود.
در میان ادیان وحاکمان تاریخی نیز مشاوران وجود داشته اند.» تورات ازمشاورانی نام می برند که پادشاهان ایرانی جهت رایزنی همیشه آنان را درکنار خود داشتند ودر امر کشورداري وچگونگی روابط با بیگانگان از آنان نظر می خواستند از نظر وتجربه آنا ن سود می بردند. اگر پزشکی ریشه هاي تاریخی خود را باجادوگري، طلسم اوراد مذهبی جستجو کرده است، مشاوره نیز می تواند ریشه هاي تاریخی خودرا در ادیان ، درفلسفه ودر ادبیات بیابد«
در میان صدها توصیه اي که امام علی - ع - وسایرمعصومان - ع - براي رشد وشکوفایی انسانها در خطبه ها و روایات گفته اند چه بسیارند جملات حکیمانه اي که درامر خطیر مشاوره کردن، با دیگران آورده شده است.
]مشاوره وراهنمایی به صورت خاص عمر چندانی ندارد اولین مرکز راهنمایی درامریکاي شمالی در سال 1908میلاد دربستن - boston - ایالت ماساچوست - - massachusett به وسیله فرانک پارسونز - - frank.parsons تأسیس شد . این مرکز در واقع راهنمایی حرفه اي بود. درسال1917مرکز فوق ضمیمه دانشگاه هاروارد شد از آن پس مراکز متعدد راهنمایی وشغلی وتحقیقاتی به وجود آمده وبه سرعت گسترش یافت.
بعد از آن درکشورهاي دیگر، مراکز مشاوره اي به وجود آمد.» بلژیک درسال 1914، فرانسه درسال1945، نروژ درسال1947، وانگلستان درسال1948 تأسیس مراکز راهنمایی را آغاز کردند -
تا کنون کتب متعدد ي دراین رابطه نوشته شده اند. معرفی آنان از حوزه ي این مقاله ي مختصر خارج است. تعدادي ازآن درمنابع ذکر خواهد شد . در خصوص این موضوع ؛ یعنی ویژگی هاي اخلاقی مشاور منبع یا منابع به همان عنوان دردست نیست شاید هم من نتوانستم به آن دست رسی پیداکنم ولی در ضمن منابع دیگر صفات وویژگی هاي مشاور، مورد بحث قرار گرفته است. همین طور کتابهایی درباره ي اخلاق وجود دارند.
ویژگی ها
» از آنجاکه وظایف مشاوران وراهنمایان، متنوع ومتعدداست امکان دارد که دگرگونیهاي شخصیت مشاوران درجریان اعمال ووظایف گوناگون ویا حتی درعملی واحد مؤ ثر افتد،« آن خصوصیات را می توان علاقه ي ذاتی دردرك مردم، دوست داشتن واحترام به آنان ، ثبات عاطفی ، رازداري، رشد فکري، داشتن قوه تمیز ، عقل سلیم ، بردباري، خوش خلقی، خوشرویی
