بخشی از مقاله
چکیده :
پژوهش حاضر با هدف بررسی عوامل موثر بر عدم استقرار کامل نظام مالیات بر ارزش افزوده در کشورمان صورت گرفته است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه کارکنان شاغل در معاونت مالیات بر ارزش افزوده استان اصفهان که بیش از 4سال سابقه خدمت دارند - 80 نفر - ، در سال 1394 میباشد که از این جامعه 62 نفر به روش نمونهگیری تصادفی طبقهای متناسب با حجم به عنوان نمونه آماری انتخاب شده اند. روش پژوهش، تحلیلی و از نوع تبیینی بوده است. در این پژوهش از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده است. این پرسشنامه ها دارای روایی سازه - به روش تحلیل عاملیٍ - بوده و روایی صوری و محتوایی آن نیز به روش دلفی - با انتخاب 5نفر از خبرگان مالیاتی وارسال ودریافت بازخوردها طی 4راند - به تایید رسیده است. پایایی آن به روش ضریب آلفای کرانباخَ - 0.895 - به دست آمده است.داده های حاصل از این پژوهش به وسیله آزمون های تی تک متغیرهُ - آزمون مقایسه میانگین جامعه با یک عدد ثابت - و آزمون رتبه بندی فریدمن ِ تحلیل گردیده است. نتایج تجزیه و تحلیل های آماری نشان داد که تمامی متغیرهای مستقل پژوهش به شکل معناداری بر عدم استقرار کامل مالیات بر ارزش افزوده تاثیر دارند.
واژگان کلیدی : مالیات،ارزش افزوده،مالیات بر ارزش افزوده
مقدمه :
سال ها پس از استقرار نظام مالیاتی به دلیل وابستگی زیاد اقتصاد کشور به منابعی همچون درآمدهای نفتی و نوسان های شدید قیمت آن که منجر به کسری تراز پرداختها گردیده است هم تورم شدید ناشی از استقراض از بانک مرکزی را به دنبال داشته و هم ناکارایی سیستم مالیاتی را بیش از پیش آشکار نموده است .لذا برای رفع این نواقص که از موانع رشد اقتصاد به شمار می آیند ایجاد و اعمال روشهایی که جهت بالا بردن منابع درآمدی دولت و بهبود سازوکار نظام مالیاتی به عنوان یکی از این منابع درآمدی ضروری است.یکی از انواع مالیات هایی که به اعتقاد بسیاری از صاحبنظران می توان با اعمال آن تا حدی نارسایی های سیستم مالیاتی را برطرف نمود و از آن به عنوان یک منبع درآمد قابل اطمینان برای دولت نام برد، مالیات بر ارزش افزوده 6است.
این مالیات نوعی مالیات چند مرحله ای است که درمراحل مختلف تولید و توزیع بر اساس درصدی از ارزش افزوده کالاها و خدمات تولید و ارائه شده بنگاه در هر مرحله با شیوه ایی متفاوت نسبت به شیوه های سنتی مالیات اخذ و اجرا می شود.تفاوت این نوع مالیات با شیوه های سنتی در این است که در نظام سنتی مالیات هر یک ازعاملین بازاری تولید کنندگان ، واردکنندگان و توزیع کنندگان در سطح عمده فروشی و خرده فروشی به صورت جداگانه مشمول مالیات بر فروش می شوند .اما در نظام مالیات بر ارزش افزوده هر یک از عاملین اقتصادی متناسب با سهمی که در خلق ارزش کالای خود دارند مالیات می پردازند .
با اجرای این نوع مالیات، اختلال در تصمیمات تولیدی و سرمایه گذاری به حداقل رسیده و درآمدهای مالیاتی به دلیل گسترده بودن پایه این نوع مالیات افزایش می یابد - بیگدلی و طهماسبی، - 1383قانون مالیات بر ارزش افزوده پس از تصویب ازاول مهر ماه 1387 به اجرا گذاشته شد. مطابق مواد50 و 51 و 52 قانون مالیات بر ارزش افزوده این قانون جایگزین قانون موسوم به تجمیع عوارض گردید.باتوجه به تجربه کم کشور درپیاده سازیVAT ، زمان نامناسب اجرا، عدم اطلاع رسانی درست به مردم قبل از اجرا ودر حین اجرا و... نارسایی هایی در پیاده سازی این شیوه نوین مالیات ستانی درکشور احساس وVAT با وجود مزایای فراوان هنوز استقرار کامل نیافته است.لذا لازم است عوامل موثر برعدم استقرار آن مورد بررسی قرار گیرد.
هدف این پژوهش شناسایی ورتبه بندی موانع استقرارنظام مالیات بر ارزش افزوده در ایران از دیدگاه کارشناسان مالیاتی است.از انجا که توافقی برموانع استقرار ارزش افزوده بین کارشناسان وصاحبنظران این حوزه وجود ندارد واین خود عامل هدر رفت منابع وعدم تمرکز کامل برمسئله میشود لزوم پژوهشی جهت شفاف سازی وایجادوحدت رویه در این مقوله به شدت احساس میشود.میزان درامدهای مالیاتی کشور و حجم درامدهای مالیات بر ارزش افزوده در مقایسه با کل درامد دولت در طی سالهای 93-83 جهت نمایش پنهان ماندن ظرفیت بالقوه مالیات بر ارزش افزوده در جدول 1 نمایش داده شده است:
فرضیه های پژوهش:
-1عوامل درون سازمانی بر استقرار نظام مالیات بر ارزش افزوده تاثیر مثبت ومعناداری دارد.
-2عوامل برون سازمانی بر استقرار نظام مالیات بر ارزش افزوده تاثیر مثبت ومعناداری دارد.
ادبیات و پیشینه تحقیق :
کین و لاکوود - - 2010 دریافته اند که معرفی مالیات بر ارزش افزوده در سطح جهان با جمع آوری درآمد مالیاتی بیشتر همراه بوده است .این بهبود عملکرد مالیاتیعمدتاً به دو جنبه نسبت داده می شود : اول این که پذیرش مالیات بر ارزش افزوده بخشی از بدنه گسترده اصلاحات مالیاتی بوده که این اصلاحات در مجموع، باعث بهبود عملکرد سازمان مالیاتی و تمکین
