بخشی از مقاله
چکیده
گردشگری کشاورزی یا مزرعه ای در حالحاضر از حوزه های نسبتاً جدید در توسعه ی روستایی است که امروزه در سطح دنیا هم از نظر عرضه، به وسیله ی کشاورزان و دامداران و هم از نظر تقاضا، به وسیلهی گردشگران و مصرف کنندگان محصولات و خدمات کشاورزی صنعتی رو به رشد ارزیابی شده است و پیشبینی می شود که به زودی به یکی از بزرگترین بخش های گردشگری در برخی مناطق تبدیل شود.
از این رو در پژوهش حاضر که با هدف تعیین فاکتورهای موثر در موفقیت مکان های هدف گردشگری کشاورزی و با استفاده از روش کتابخانه ای و انجام مطالعات نظری پیرامون گردشگری کشاورزی صورت گرفته است، سعی شده تا فاکتورهای موثر در موفقیت مقاصد گردشگری کشاورزی مورد بررسی قرار گیرد.
نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد چهار فاکتور اصلی که می توانند در موفقیت یک مقصد گردشگری کشاورزی موثر باشند عبارتند از: برخورداری از یکسری ویژگی های طبیعی و انسانی، امکان ارائه خدمات به گردشگران، توانایی ارائه فعالیت های مربوط به کشاورزی و برخورداری کشاورزان منطقه از یکسری قابلیت ها و توانایی ها. در ادامه برای این چهار عامل اصلی تعداد 40 زیرمعیار استخراج شده و در پایان نیز معیارها و زیرمعیارهای مورد نظر تحت یک دیاگرام کلی نمایش داده شده اند.
-1 مقدمه و هدف
امروزه با توجه به صنعتی شدن شهرها نیاز انسان ها به کسب آرامش و تجدید قوا بیش از پیش احساس می شود. از این رو گردشگری کشاورزی به علت توان بالایی که در پاسخگویی به این نیاز دارد روز به روز با تقاضای بیشتری مواجه می شود. در واقع در گردشگری کشاورزی گردشگران در محیطی ناب و طبیعی به آرامش و تجدید قوا می پردازند. البته این نوع از گردشگری برای کشاورزان و روستاییان نیز دستاوردهای قابل توجهی را به همراه دارد به عنوان مثال گردشگری کشاورزی می تواند برای آنها به عنوان یک منبع کسب درآمد تلقی شود.
در این میان توانایی ها و قابلیت های مناطقی که به عنوان مقصد گردشگری کشاورزی مشخص می شوند در موفقیت این مناطق و کیفیت تجربه گردشگری کشاورزی توسط گردشگران حایز اهمیت است. در گذشته جاذبه های گردشگری کشاورزی عبارت بودند از مناظر طبیعی و مزارع و کشتزارها اما مفهوم جدید اگریتوریسم دربرگیرندهی سیستمی است که بخش گردشگری و بخش کشاورزی را به عنوان مدلی از توسعه منطقه ای به یکدیگر پیوند می زند.
دانشمندان مختلف بر این عقیده اند که انگیزه های گردشگران برای بازدید از مقاصد گردشگری به طور چشمگیری تغییر کرده و اکنون گردشگران بیشتر به چیزهای خاص، فعالیت های هیجانی و تازه و مهم تر از همه کیفیت تجربهی محصولات و خدمات گردشگری علاقه مند هستند. در بسیاری از کشورها زمانی که گردشگران به دنبال تجربهی فعالیت های متفاوت از زندگی روزانه و مکان هایی که قبلا مشاهده کرده اند هستند اگریتوریسم به سرعت رشد می کند
همانطور که اشاره شد با توجه به پیچیده تر شدن مفهوم اگریتوریسم و تغییر تمایلات و خواسته های گردشگران کشاورزی در سال های اخیر، مناطقی که به عنوان مقصد گردشگری کشاورزی انتخاب می شوند در صورتی می توانند موفق عمل کنند که بتوانند پاسخگوی طیف وسیعی از تمایلات و خواسته های گردشگران باشند. از این رو در پژوهش حاضر بر آن شدیم تا فاکتورهای موثر در موفقیت مقاصد گردشگری کشاورزی را مورد بررسی قرار دهیم. نتایج حاصل از این پژوهش می تواند برای پیش بینی میزان موفقیت مناطقی که به عنوان مقصد گردشگری کشاورزی انتخاب می شوند مورد استفاده قرار گیرد.
-2 تئوری و پیشینه تحقیق
-1-2 تئوری
-1-1-2 گردشگری
بر اساس تعریف سازمان جهانی توریسم، گردشگری یا معادل دقیق و درست انگلیسی آن توریسم، به کلیه فعالیت های افرادی اطلاق می شود که به مکان هایی خارج از محیط عادی خود به منظور گذراندن ایام فراغت، انجام کار و سایر هدف ها، برای مدت کمتر از یک سال می روند. به این ترتیب، محدوده توریسم از مسافرت هایی کهصرفاً به منظور گذراندن تعطیلات وسپری کردن چند روز برای دیدار دوستان و آشنایان و بازدید از مناطق جذاب انجام می گیرد، بسی فراتر می رود. توریسم در معانی وسیع آن، علاوه بر گروه اشاره شده، شامل افرادی می شود که در ارتباط با کار و حرفه خویش سفر می کنند و آنان که فعالیت های علمی و تحقیقاتی انجام می دهند. به این ترتیب، دامنه ی تأثیر گذاری بر محیط و تأثیرپذیری آن از محیط، بسیار وسیع تر می شود. این جدیدترین تعریفی است که از طرف سازمان جهانی توریسم ارائه شده است
-2-1-2 گردشگری روستایی
گردشگری روستایی نیز جزئی از صنعت گردشگری به حساب می آید که می تواند با برنامه ریزی اصولی و مناسب و شناسایی مزیتها و محدودیت های گردشگری روستایی، نقش مؤثری در توسعه این مناطق و در نتیجه توسعه ملی و تنوع بخشی به اقتصاد ملی برعهده داشته باشد
گردشگری روستایی فعالیت بسیار پیچیدهای است که با بخشهای دیگر جامعه، وجوه مشترکی داشته و دارای اثرات و پیامدهای مختلفی است که میبایست در فرایند برنامهریزی، تمامی جوانب آن را مورد ملاحظه قرار داد تا از اثرات منفی آن کاسته شده و تأثیرات مثبت آن در ابعاد اقتصادی، اجتماعی فرهنگی و زیست محیطی افزایش یابد
می توان با توجه به اهداف و انگیزه گردشگران از مسافرت، گردشگری روستایی را به پنج دسته شامل: گردشگری طبیعی، گردشگری فرهنگی، گردشگری بومی، گردشگری دهکده ای و گردشگری کشاورزی تقسیم کرد
-3-1-2 گردشگری کشاورزی
در 25 سال آخر قرن بیستم اصطلاح اگریتوریسم3 در ادبیان جهانی ظهور کرد. برای این واژه یک مترادف وجود دارد: اگروتوریسم.4 هر دو واژه دارای یک معنی هستند .[5] با این وجود، واژه اگروتوریسم به گوش کسانی که در انگلستان سکونت دارند کمتر آشناست. اگریتوریسم نسبت به اگروتوریسم رایج تر است.
هر دو واژه از دو بخش تشکیل شده اند: اگری5 یا اگرو6 و توریسم.7 پیشوند agri از اصطلاح لاتین ager به معنای زمین گرفته شده، در حالی که agro اصطلاح یونانی agros به معنای خاک و agronomos که به کسی که یک زمین دولتی را اداره می کند اشاره دارد. این در حالی است که واژه tourism شکلی از فعالیت تفریحی است که فرد دور از محل سکونتش با توجه به نیازهای ادراکی، تفریحی و ورزشی خود انجام می دهد. ترکیب پیشوند agri با واژه tourism کلمه جدیدی به معنای فعالیت گردشگری فرد با هدف آشنایی با فعالیت های کشاورزی و تفریحی در یک محیط کشاورزی خلق می کند
