بخشی از مقاله
چکیده:
ازآنجاییکه بالیای طبیعی نظیر سیل و زلزله معموال بهندرت روی میدهند، با این وجود اثرات ناشی از آنها میتواند بسییار مریر و فاجعهبار باشد. ازاینرو برای ممانعت از تأثیرات مرر مربوطه بر سازمانها و جوامع نیاز به یک فرایند مدیریتی مطلیو و کارآمید و نیز وجود برنامهها و دستورالعملهای به روز رسانی شده، میباشد. در این زمینه تهیه موارد یاد شده و نیز دانش موردنیاز مربوطه و طریقه نائل گردیدن به آن از جمله اقدامات زیربنیایی در ایین ارتبیا بیوده وماامییاش رو هییای کارآمیید مییدیریتی مربوطییه میتوانیید نقییش بسیییار زیییادی را در امییور کاهییایری و کییاهش اثییرات ناشییی از اییین مراطره داشته باشد.
.1 مقدمه
از آنجایی که وجود یک رویکرد جامع و منسجم مدیریت بحران سیل، وجود تلفات و ایجاد وقفه در چرخه مدیریت سوانح را به طرز قابل توجهی کاهش خواهد داد لذا بکار گیری الگوی بهینه و موثر یاد شده مستلزم ایجاد تغییرات در قوانین مربوطه، روش ها و مانورهای عملیاتی بوده و این مهم به سبب حرکت از مدل رایج کنونی مقابله و بازسازی پس از سوانح و انجام سرمایه گذاری کلی نگر و جامع در فرایند مدیریت بحران سیل می باشد. بر این اساس مدیریت بحران سیل عبارتست از یک فرایند به هم پیوسته و منسجم به منظور تشخیص و پیکار موثر با ریسک های مرتبط با وقوع سیلابها در حین انجام مجموعه فعالیتهای برنامه ریزی شده.
.2 بحث
مدیریت ریسک سیلاب ترکیبی از عملکردهای کاهش و پایش ریسک های سیلاب است و ممکن است فعالیت های قبل از سیل، هنگام وقوع سیل و بعد از وقوع سیل را در بر گیرد. - - Helen Udale, Clarke,2005 مدیریت ریسک نمی تواند بدون درک و ارزیابی سطوح ریسک، فعالیت های مختلف آن منطقه و وقایع مرتبط با آن انجام گیرد. در نتیجه نیاز به ارزیابی ریسک کاملا احساس میگردد. پس در یک نگاه ظریف، مدیریت ریسک سیلاب شامل فرایندی از مدیریت یک مکان که ریسک سیلاب در آن وجود دارد می باشد.
اما در نگاه وسیع تر، آن شامل برنامه ریزی از یک سیستم است که هر کدام از اجزای آن درصدد کاهش ریسک سیلاب هستند. این دوبُعد از مدیریت ریسک سیلاب جداگانه مورد توجه هستند که با مدیریت یک سیستم موجود که شامل فرایندهای مذکور در شکل - 1 - نشان داده شده است. همان گونه که از شکل - 1 - مشاهده می گردد، هشدار اولیه بعنوان زیر مجموعه ای از قسمت آمادگی می باشد. [5] [2]
.3 الگوهای رایج در مدیریت سوانح
کلی - 1998 - تبیین الگو برای مدیریت بحران را به دلایل زیر ضروری دانست: به کمک الگو، میتوان روابط پیچیده را به سادگی نشان داد. زیرا الگو روابط بین اجزای اصلی را نشان داده و در شرایط وقوع بحران که حوادث به گونهای زنجیروار و در زمانی اندک روی میدهند، این امر از اهمیت بسیاری برخوردار است. از طریق مقایسه شرایط واقعی با یک الگوی تئوریک میتوان درک عملیتری از وضعیت موجود بدست آورد و درنتیجه فرایند تصمیمگیری تسهیل شده و تکمیل و انجام برنامههای جامع مدیریت بحران تسریع میشوند.
طراحی الگویی برای مدیریت بحران، یکی از اجزای ضروری در توصیف و معرفی حوادث و وقایعی است که در مراحل مختلف چرخه مدیریت بحران روی میدهند. یک الگوی مدیریتی مستند، مبنای مناسبی را برای درک مشترک کلیه افراد درگیر در امر مدیریت بحران فراهم میآورد. این امر به ادغام تلاشهای امدادی و بازیابی در فعالیتهای جاری نیز کمک میکند. همانگونه که »کلی« اشاره مینماید، یک الگوی روشن و جامع در مدیریت بحران میتواند زمینه حمایت از تلاشهای انجام شده را فراهم آورده و انجام اقدامات بهینه را تسهیل نماید. بنابر این نیاز به وجود یک الگوی رسمی به منظور انجام وظایف مدیریت بحران و کاهش پیامدهای منفی امری الزامی است.
برای این که هر نظام مدیریت بحران بتواند از عهده وظایفش به خوبی برآمده و پیامدهای منفی بلایا را کاهش دهد، به یک الگوی رسمی نیاز دارد. اصغر و همکاران - 2007 - الگوهای مدیریت بلایا را به چهارگروه اصلی به شرح زیر تقسیم نمودهاند: الگوهای منطقی، الگوهای ادغام یافته، الگوهای علیتی و سایر الگوها. الگوهای مطرح در مدیریت بحران در یکی از این زیر گروهها قرار میگیرند که این امر در نمودار نشان داده شده است. [4]
