بخشی از مقاله
چکیده
آموزش و پرورش! نهادی رسمی در امرتعلیم وتربیت، هدفش رشد همه جانبه دانش آموزان وتربیت افرادی کوشا و خلاق است. یکی از مهمترین کارکردهای آن درتحقق اقتصاد مقاومتی می تواند فرهنگ سازی دراصلاح الگوی ×مصرف باشد تا جامعه را به رشد برساندو از وابستگی ها نجات د هد.
دین اسلام به این مهم توجه زیادی نشان داده و باجهت دادن رفتارمصرفی مسلمانان ،زمینه مصرف بهینه را برای آنان فراهم ساخته است. با توجه به این حقیقت که آگاهی در مورد انرژیها ، مصرف گرایی و اسراف در دوره کودکی سامان مییابد، نقش آموزش وپرورش به عنوان رکن مهم درالگوسازی دانش آموزان درزمینه اجرای مصرف بهینه حائزاهمیت است. معلمان به عنوان تاثیرگذارترین افراد درکنار والدین می توانند نقش تعیین کننده ای درایجاد نگرش هاو رفتارهای درست مصرف در دانش آموزان داشته باشند.دراین مقاله به برنامه های قابل اجرا درپایه دوم پرداخته ایم. اصول کار بر دو مبنا بود :
- 1 نهادینه کردن فرهنگ مصرف بهینه درسنین کودکی و تاثیرگزاری این دانش در زندگیشان: با ا جرای این طرح به عنوان مهارت های زندگی وعملکردی کردن آن درکلاس، روش های تدریس نوین دروس مختلف مرتبط ،ایجاد انگیزه برای مطالعه و پژوهش ،استفاده از آیات قرآنی و روایات به صورت ملموس و قصه گویی و ارائه الگوهای مناسب به دانش آموزان ، استفاده ازخود دانش آموزان برای ساخت و تولید از مواد بدون استفاده.
-2 روابط متقابل بچه هاباخانواده هاو بازخورد گرفتن ازخانواده ها ، مارا متوجه نهادینه شدن مطالب دردانش آموزان وخانواده ها می کند.
.1 مقدمه
اقتصادمقاومتی ،رمزماندگاری وتداوم استقلال کشوراست .این مفهوم نخستین باردرفرمایشات مقام معظم رهبری مطرح گردید
درکلام ایشان اقتصادمقاومتی تعیین کننده رشد و شکوفایی کشوراست وآموزش وپرورش درنهادینه کردن این مفهوم نقشی موثر و زمینه ساز شکل گیری روحیه اقتصادمقاومتی درجامعه است. - حسین ملاحسنی،معصومه ملکی،واکاوی شاخص های اقتصادمقاومتی درآموزش وپرورش - اقتصاد ایران باید برمبنا و اصول درستی گام نهد تا ازاین رهگذربتواند برتحریم های بین المللی فائق آمده وتهدید تحریم رابه فرصت تبدیل کند - طاهره برزه کار،تبیین مفهوم اقتصادمقاومتی.
نامناسب بودن الگوی مصرف در زمینه های گوناگون به ویژه مصرف ذخیره های تجدیدناپذیر و تجمل گرایی به موضوع مهم جامعه امروز ایران تبدیل شده و اصلاح الگوی مصرف به صورت راهبردی کلان و ضرورت اقتصاد ملی در دستور کار قرار گرفته است.اسراف که به معنی زیاده روی در مصرف است و نکوهش شده در اسلام ، واقعیتی است ملموس در جامعه کنونی ما
.امروزه در میان اقشار مختلف مردم کشور ما، »مصرف« هرچه بیشتر، به یک امتیاز اجتماعی و ابزاری جهت نشان دادن منزلت بالای اجتماعی افراد بدل شده است. به عبارتی دیگر، فرهنگ غلط مصرفگرایی در کشور ما رسوخ کرده و تبدیل به یک ارزش شده است که باید در آن تجدید نظر صورت گیرد.. در اهمیت این موضوع ادگار شاین میگوید:: » اگر شما فرهنگ را هدایت نکنید، فرهنگ شما را هدایت میکند و ممکن است حتی متوجه نشوید که چه بلایی سرتان آمده است
با توجه به روند سریع رشد جمعیت دردهه های اخیر و درنتیجه تمایل بیشتر به بهره برداری ازمنابع ونیزمصرف بیشتر،تدوین الگوی مصرف متناسب با وضع جامعه وافراد آن ،امری ضروری به نظرمی رسد. با توجه به نگاه همه جانبه ای که اسلام به مسئله مصرف دارد، می توان براساس متون اسلامی دستورالعمل جامعی برای اصلاح الگوی مصرف تدوین نمود.
اسلام دین اعتلال است وتاکیداسلام برعدالت درجهت توزیع بهینه منابع وثروت درجامعه ی اسلامی است .توصیه اسلام به پرهیزازاسراف وروی آوردن به قناعت کهاز آن جمله می توان به آیه 31سوره اعراف اشاره کرد که درآن آمده است
- خداونداسراف کاران رادوست ندارد - ودرآیه 28سوره غافرمی فرماید - خداونداسراف گر دروغ گوراهرگزهدایت نخواهدکرد - ودرآیه 151سوره شعرامی فرماید - ازفرمان اسراف کاران تبعیت نکنید - وازامام علی - ع - نقل شده است که ازبلندمرتبه ترین شرافت ها امتناع اززیاده روی واسراف است و همچنین می فرماینداسراف رارهاکنیدچراکه ولخرجی اسراف کننده مورد ستایش دیگران نیست ودرهنگام فقروتنگدستی کسی بر او رحم نمی کند.
اخلاق والگوی مصرف منابع طبیعی ازدیدگاه اسلام وتاثیرآن برمحیط زیست - ...اصلاح الگوی مصرف را نباید به معنای ریاضت اقتصادی یا صرفا صرفه جویی تفسیرکرد بلکه هدف ازاین سیاست تامین رفاه بیشتربا مصرف کمترمنابع است
دین اسلام باجهت دادن رفتارمصرفی مسلمانان ،زمینه مصرف بهینه رابرای آنان فراهم می کند. مقصود ازمصرف بهینه ،مصرفی است که رفاه ،مجموع جامعه اسلامی را بیشینه سازد.دین اسلام هدف نهایی ازآفرینش زمین آسمان ونعمت های موجود درآن را رفاه انسان می داند واصولا افراد مومن دراستفاده ازاین نعمت ها شایستگی بیشتری دارند.استفاده ازاین نعمت ها به معنای اسراف درمصرف نیست.توجه دقیق به آموزه های اسلامی بیانگراین است که اسلام مصرف بهینه رانشانه گرفته است ودرگام نخست به تحکیم مبانی اعتقادی مسلمانان پرداخته وکوشیده تا با تربیت آنان زمینه رابه گونه ای فراهم کندکه خود افراد به صورت داوطلبانه ازافراط وتفریط دررفتارمصرفی پرهیزکنند.
انسان معتقد به خداوند متعال باتکریمی که خداوندوی درجایگاه اشرف مخلوقات وخلیفه خودبرروی زمین کرده است هیچ گاه حاضرنمی شود در نعمت های خداوندکه امانتی دردست وی است تصرف نابخردانه کند.مصرف کننده مسلمان می داندخداونداین منابع رابه منظور رفاه همگان آفریده است و به شخص یاگروه خاصی تعلق ندارد بنابراین از هرگونه تصرفی که به تضییع حقوق دیگران بینجامد،پرهیزمی کند وی باور دارد در قیامت درباره نعمت هاو چگونگی استفاده ازآن ها مورد پرسش واقع می شود.
براساس سنتی که خداوندمتعال قرارداده است استفاده بهینه ازاین نعمت هاکه لازمه پرهیزکاری وشکراین نعمت هاست فراوانی واستمرارآنها را به همراه دارد وکفران و ناسپاسی سبب زوال آن ها می شود. بنابراین دین اسلام به دنبال محدود کردن مصرف مسلمانان نیست بلکه درصدد جهت دادن آن درجهت کمال است.
آموزش و پرورش که خود یک نهادرسمی درتعلیم وتربیت می باشد، با در اختیار داشتن بخش وسیعی از افراد اجتماع می تواند با فرهنگ سازی در زمینه ی مصرف کالای ایرانی ،استفاده صحیح از منابع طبیعی ، جلوگیری از اتلاف انرژیها و کالاها و تجمل گرایی سبب پیشرفت وتوسعه یافتگی کشور شود. به تجربه ثابت شده است طرح ها و برنامه هایی که در بعد فرهنگ سازی تمرکزبیشتری برآموزش وپرورش داشته اند موفق بوده واثرات ماندگارتری داشته اند چون آموزه های لازم را از موثرترین مسیر،یعنی فکرخلاق مربیان و ذهن روبه شکوفایی دانش آموزان به خانواده ها و جامعه تسری داده اند
دانش آموزان درسنین مختلف می توانند فضایی پرتحرک وبانشاط برای حمایت از اقتصاد مقاومتی ایجاد نموده وگام اول را درخانواده ها برداشته و سخن اثرگذار در بین خانواده و سطح عمومی جامعه درجهت ایجاد رغبت به استفاده و بهره مندی ×ازتولیدات داخلی و مصرف صحیح داشته باشند. - قهرمان اشرف نجف آباد - 94 آموزش های غیرمستقیم نسبت به آموزش های مستقیم اثربخش تر هستند بنابراین با قاطعیت می توان گفت آموزش از طریق فرهنگ سازی به عبارت دیگر آموزش های فرهنگی و آموزش غیرمستقیم مهم تر و غنی ترین منبع در آموزش محسوب می شود
نقش آموزش در اصلاح الگوی مصرف
اصلاح الگوی مصرف که به معنی نهادینه کردن روش صحیح استفاده از منابع کشور است سبب ارتقای شاخص های زندگی و کاهش هزینه ها شده و زمینه ای برای گسترش عدالت است. اصلاح الگوی مصرف، نیازمند فرهنگ سازی پایدار است تا همه ی افراد جامعه خود را ملزم به رعایت یک رفتار پایدار و منطقی که تبدیل به فرهنگ شده است بدانند و آموزش در این زمینه نقش بسزایی دارد.
بحث آموزش در مدیریت منابع انرژی بسیار مورد توجه متخصصان قرارگرفته است. امروزه، تاکید بسیاری بر ارائه اطلاعات سازمان یافته و منظم به دانش آموزان در مورد صرفه جویی انرژی و نگرش سازی در مرود انرژیهای تجدید پذیر وجود دارد.افزایش سطح آگاهی جوانان در این موضوعات، موجب رهایی از وضع موجود و زمینه ساز ایجاد مسئولیت در بین مصرف کنندگان ، در مورد انرزی خواهد بود.
