بخشی از مقاله
چکیده:
یکی از موضاعات مهم در سازمانهای حال و آینده توجه به امر کار آفرینی است که سعی شده در این مقاله مورد بررسی قرار گرفته است. از آنجاییکه امروزه سرعت نوآوری و ارائه محصولات جدید به قدری افزایش یافته که تغییرات و ابتکارات به امری عادی در بازار تبدیل شده است و آنچه که شرکتها به عنوان مزیت رقابتی در مقابل سایر رقبا برای خود در نظر می گیرند به سرعت توسط دیگران تقلید شده و از اهمیت آن کاسته میشود بنابراین یافتن راه چاره به عنوان دغدغه فکری همیشگی برای مدیران شرکتها مطرح است. از اینرو اگر تصمیم گیرندگان و کارکنان سازمانی کار آفرین باشند، فرصتهای اقتصادی را بهتر درک کرده و قادرند از منابع موجود به منظور نوآوری، ارزش آفرینی، خلق ثروت و بهبود کیفیت زندگی استفاده بیشتری نمایند و درنتیجه سریعتر رشد کرده و در صحنه رقابت بیشتر دوام آورند. یکی از راهکارهای پیشروی این شرکتها، توجه به کارآفرینی و استراتژیهای مرتبط است و همچنین در ادامه، موضوعات مهمی مانند خلاقیت، نوآوری و موانع و چالش های پیش روی امر کارآفرینی در سازمانها بعنوان مفاهیم مهم و کلیدی مورد بررسی قرار کرفتهاند.
واژههای کلیدی: فرهنگ کارآفرینی، خلاقیت، نوآوری، سازمان
.1 مقدمه:
کارآفرینی به عنوان عامل کلیدی رشد و توسعه اقتصادی در عصر مدرن شناخته شده است و در مرکز رقابت بین المللی، شرکتهای کارآفرینانه هستند که لبه تیز رقابتی آنها معطوف به انعطاف سازمانی و استراتژی، تغییر مستمر در فرآیندها، محصولات و طرحهاست . - prokopenko&pavlin,1991 - از نظر بسیاری از اقتصاددانان و صاحب نظران، کارآفرینان موتور محرکه رشد و توسعه اقتصادی یک جامعه هستند که در یک محیط رقابتی و شرایط عدم تعادل، جامعه را به حرکت در می-آوردند و توسعه می بخشند - احمد پورداریانی،. - 1378گسترش کارآفرینی در هر جامعهای باعث افزایش اشتغال، انتقال تکنولوژی، بهبود کیفیت زندگی مردم، افزایش رفاه، ثروت وسرمایه، توسعه نوآوری و خلاقیت، افزایش سرمایهگذاریها و رفع نیازهای پاسخ داده نشده بازار میشود - رحیمی و سیدی،. - 1389بنابراین با توجه به نقش آفرینی در توسعه همه جانبه در کشورهای صنعتی و پیشرفته، کشورهای در حال توسعه نیز باید در پی ایجاد سازمانها و نهادها و شرکتهای کارآفرین باشند و این مهم میسر نمیشود مگر آنکه ضمن توجه به نقش و اهمیت فرهنگ کارآفرینی، عوامل رشد و توسعهدهنده یا موانع آن در سازمانها مشخص شوند - صالحی امیدی وهمکاران،. - 1387
.2 مفهوم و مبانی کارآفرینی و کارآفرین:
واژه کارآفرینی از کلمه فرانسوی Entreprendre به معنای متعهد شدن نشأت گرفته است و در زبان انگلیسی معادل کلمه Entrepreneur ship میباشد که به معنای ایجاد کار یا اشتغالزایی ترجمه شده و بنابر تعریف فرهنگ وبستر، کارآفرین کسی است که متعهد می شود مخاطرههای یک فعالیت اقتصادی را سازماندهی، اداره و تقبل کند - سلجوقی، . - 1387 کارآفرینی عبارت است از فرآیند نوآوری، بهرهگیری از فرصتها، با تلاش و پشتکار بسیار و همراه با پذیرش ریسکهای مالی، روانی و اجتماعی که با انگیزه کسب سود مالی، توفیق طلبی، رضایت شخصی و استقلال صورت پذیرد - میسرپچ و پیترز،. - 1383
کارآفرینی، توانایی ایجاد وساخت چیزی از هیچ است.کارآفرینی اساساً عمل خلاقانه انسانی است. بهکارگیری انرژی در آغاز و پیاده سازی یک پروژه اقتصادی با یک سازمان،نه صرفاً تماشا کردن یا تحلیل نمودن است، بلکه این دیدگاه مستلزم خطر پیشگی حساب شده- چه شخصی و چه مالی- است و سپس انجام هر آنچه که ممکن باشد برای کاهش احتمال شکست.کارآفرینی همچنین شامل توانایی ساخت یک تیم اقتصادی و کارآفرین برای پیاده سازی مهارتها و استعدادهای خود است. فن درک کردن فرصتهایی که دیگران آن را آشوب و نابسامانی می بینند، اینکه بدانید چگونه منابع را بیابید وآنها را کنترل کنید - شاه حسینی،. - 1388
کارآفرینی فعالیتی خلاق شبیه به خلاقیت در هنر وعلم است.کارآفرین باید مانند هنرمند و دانشمند ، ایدهایی را در مخیله خود بپروراند وقتی که ایده پیدا شد، باید برای تحقق آن در عمل مبارزه کند. برای انجام این امر، وقت زیادی گذاشته و با خطرات مالی مواجه می شود و تمام اینها نیاز به انرژی و نظم زیادی دارد - سالازارو تیونیک،. - 1383 "رابرت هیسریجٌ"فرآیند کارآفرینی را خلق چیزی نو می داند که توأم با صرف وقت و تلاش بسیار و پذیرش خطرات مالی، روحی و اجتماعی برای بدست آوردن منابع مالی، رضایت شخصی و استقلال است که نتیجه این فرآیند از فعالیت های منظمی حاصل می شود که خلاقیت و نوآوری را به نیازمندی ها و فرصت های بازار پیوند می دهد.به عبارتی فرآیند کارآفرینی تنها خلق محصول و یا خدمتی جدید نیست بلکه خلق محصول جدیدی است که متناسب با نیازهای بازار و تقاضای موجود باشد و بتوان آن را به جامعه ارائه نمود - سعیدی کیا،. - 1386
کارآفرین فردی است که دارای ایده و فکر جدید است و با خلاقیت و نوآوری که دارد از طریق فرآیند ایجاد کسب و کار توأم با بسیج منابع و مخاطره مالی و اجتماعی، محصول یا خدمت جدیدی را به بازارعرضه می کند - سلجوقی،. - 1387 کارآفرینان افرادی هستند که با توجه و دقت در محیط اطراف خود، فرصتهای جدید را شناسایی می کنند و بعد از ارزیابی فرصت مشاهده شده و در صورتی که با اهداف و علایق کارآفرین هماهنگی داشته باشد و آینده روشنی را پیش روی کارآفرین ترسیم کند، اقدام به شروع فعالیت کارآفرینانه که همان ارائه و تولید محصول یا خدمتی جدید است می نماید - روزبهان،. - 1389 به
طور کلی هشت وظیفه برای کارآفرین وجود دارد:
- 1 از موقعیتهای محیط آگاه می شود.
- 2 برای استفاده از این موقعیتها خود را به خطر می اندازد.
- 3 برای کار سرمایه گذاری می کنند
- 4 نوآوریها را معرفی می کنند
- 5 کاروتولید رانظم می بخشند
- 6 تصمیم می گیرند
- 7 برای آینده برنامه ریزی می کنند
- 8 محصولات خود را با سود می فروشند - سالازار و تیونیک، - 1383
.3 فرهنگ کارآفرینی:
از آنجایی که فرهنگ به مفهوم مجموعه ارزشها، هنجارها و رفتارهایی است که هویت یک جامعه را تشکیل میدهند، کارآفرینان به عنوان بخشی از جامعه پیرامونی، از مجموعه ارزشها، نگرشها، هنجارها و رفتارهای متمایزی برخوردارند که میتوان به آن خرده فرهنگ کارآفرینی اطلاق نمود - سعیدی کیا، . - 1386 در واقع فرآیند کارآفرینی در بطن خود فرهنگ خاصی را نهفته دارد که این فرهنگ را می توان همان فرهنگ حاکم بر سازمان یا شرکت دانست. این فرهنگ مفهوم مشترکی است که اعضای سازمان یا شرکت پذیرفته اند و ارزش ها، باورها و روش های مشترکی است که بر فعالیت سازمان یا شرکت حاکم است - صالحی امیری و همکاران،. - 1387
هر چه ارزش ها و عقاید موجود در جامعه، افراد جامعه را به کار، تولید مداوم، فکر و اندیشه خلاق و یادگیری و کسب دانش سوق دهد؛در آن جامعه، فرهنگ کارآفرینی اشاعه یافته و درون افراد نهادینه می شود و یا به عبارتی در این جامعه افراد بیشتری دست به خلاقیت، نوآوری و کارآفرینی میزنند و افراد کارآفرین بیشتری موفق می شوند که ایده های نوین خود را در جامعه محقق سازند - سعیدی کیا،. - 1386 ارتباط میان کارآفرینی و فرهنگ از دو سو قابل بحث است:از یک سو نتایج کارآفرینی است که بر جامعه تاثیر می گذارد و از سوی دیگر، خود فرآیندکارآفرینی و فرهنگ حاکم بر آن است که هم متاثر از
