بخشی از مقاله
چکیده
هدف از انجام این مطالعه برر سی فواید اجتماعی حا صل از شرکت در فعالیتهای فوق برنامه ورز شی دان شجویان دانشگاه قم بود. 230 نفر از دانشجویان شامل 156 مرد و 76 زن به سؤالات پرسشنامه تحقیق - آرتینگر، - 2006 که شامل دو بخش ویژگیهای دموگرافیک و مزایای حا صل از شرکت در فوق برنامه ورز شی بود پا سخ دادند. نتایج آزمون تی مستقل نشان داد بین مردان و زنان در خصوص فواید اجتماعی و در مؤلفههای پیوستن به گروههای اجتماعی و فواید فردی تفاوت معنیدار وجود دارد.
همچنین نتایج مشخص ساخت که در فواید اجتماعی حاصل از فعالیتهای فوق برنامه بین ورزشهای رقابتی و تفریحی و همچنین بین ورزشهای انفرادی و تیمی تفاوت معنی داری وجود ندارد، اگرچه در مؤلفه پیوستن به گروههای اجتماعی بین ورزشهای تیمی و انفرادی تفاوت معنی دار بود. میانگین نمره ادراک شده از فواید اجتماعی م شارکت در فوق برنامه ورز شی برای کل شرکتکنندگان در حد میانگین بود. به نظر میر سد که با افزایش کیفیت و تنوع فوق برنامهها میتوان سطح فواید اجتماعی ادراک شدهی مشارکت کنندگان را بهبود بخشید.
مقدمه
ورزش یکی از پدیدهها و فعالیتهای اجتماعی بشر است که میتواند در هر فرهنگ و جامعهای به عنوان وسیلهای برای گردهم آوردن افراد مورد استفاده قرار گیرد. برای بسیاری از افراد، ورزش به عنوان ابزار و انگیزهای برای پیوستن به گروه و ارضای احساس تعلق به کار میرود. اگرچه ورزش برای تعداد زیادی از افراد جنبه سلامتی و تندرستی دارد اما در عین حال برای بسیاری از مردم نیز ورزش کردن به طور درونی با هویت و خودپنداره آنها مرتبط است
سلامت عمومی هر جامعهایاساساً با محیطهای اجتماعی، ساختاری و فیزیکی مرتبط است و این موارد بر بهداشت، سلامتی و مشارکت اعضای جامعه و سازمانها در فرآیندهای مختلف از قبیل تحقیق و توسعه تأثیر میگذارد. نقش ورزش در سلامت عمومی جامعه در ابعاد مختلف اجتماعی کمتر مورد بررسی قرار گرفته و بیشتر به صورت مجزا و در حوزه سلامت فردی مورد توجه بوده است
یکی از چالشهای جوامع مختلف پویایی اجتماعی ناکافی و روابط اجتماعی ضعیف است که در برابر ذات و طبیعت اجتماعی بشر قرار میگیرد. یکی از مهمترین و قابل توجهترین عوامل در اجتماعی شدن رشد و توسعه شخصیتی افراد جامعه است. در این راستا یکی از ابزارها و روشهایی که میتواند موجب رشد شخصیت و توسعه آن شود پرداختن به ورزش و فعالیتهای بدنی منظم است
فرآیند اجتماعی شدن میتواند از طریق شرکت در فعالیتهای ورزشی رقم بخورد به طوری که ورزش محیطی شبیه زندگی فردی و اجتماعی فرد مهیا میسازد. همچنین ورزش یک محیط یادگیری را فراهم کرده و فرصتی را ایجاد میکند تا افراد رقابت، همکاری و رعایت قوانین و مقررات را تجربه کنند
برنامههای ورزشی میتواند برای افراد و گروههای مختلفی که علایق و سلیقههای متفاوت و متنوعی در زمینههای اجتماعی و فرهنگی دارند فضایی فعال و اجتماعی را فراهم آورد تا گرد هم آیند، تعامل کنند و احساس تعلق اجتماعی خود را افزایش دهند
شواهد متعددی نقش ورزش در تحریک اعتماد بنفس، کارآمدی فردی، ادراک کیفیت بالای زندگی در افراد دارای معلولیت و ناتوانیهای جسمانی را تایید کردهاند. همچنین وقتی مولفههای ترویج سلامتی و یکپارچگی اجتماعی با هم تلفیق شوند این توانایی را دارند تا زندگی افراد شرکتکننده در برنامههای ورزشی را ارتقا بخشند
حوزه ورزش در زمینه تغییرات اجتماعی بیانگر یک زیرمجموعه از توسعه ورزشی است که ورزش را به عنوان یک عامل تسهیلکننده در جهت ساختن ظرفیت اجتماعی و ایجاد جامعهای سالم از نظر اجتماعی و جسمانی در نظر میگیرد. ایزواهولا - 1980 - یکی از پیشگامان در این زمینه، اجتماعی شدن از طریق فوق برنامه را فرایندی میداند که در آن افراد دانش، نگرش، ارزشها، مهارتها و انگیزهها را کسب میکنند
در اوایل قرن21 تصور اینکه پروژههای ورزشی به عنوان راهبردی برای ایجاد تغییرات مثبت اجتماعی به کار رود بسیار دشوار به نظر میرسید. ولی به تدریج این حوزه رشد خود را در زمینه تحقیقات آغاز کرد که این امر در دانشگاهها به عنوان محیط اجتماعی و فرهنگی خاص، بیشتر مورد توجه قرار گرفت
با پایان دوره دبیرستان و ورود به دانشگاه تغییر در رفتارهای اجتماعی دانشجویان تداوم مییابد. دانشجویان وقتی از دبیرستان وارد دانشگاه میشوند چون از حمایت گروه همسالان قبلی خود برخوردار نیستند ممکن است احساس تنهایی و انزوا کنند. فعالیتهای بدنی اغلب دربرگیرنده حس ارتباط و پیوستگی با دیگران میباشد. اگرچه دانشجویان سطوح مختلفی از نیازها را دارند ولی ورزش و فعالیت بدنی میتواند از طریق ایجاد ارتباط، منبعی برای انطباق دانشجویان باشد. ورزشهای دانشگاهی میتوانند به دانشجویان در حل چالشهای عاطفی در دوران زندگی و تکامل آنها کمک کنند. استفاده مثبت و مفید از ورزش و فعالیت بدنی میتواند برای ایجاد کار تیمی و عزت نفس به کار رود
ورزش به عنوان عاملی مهم در جهت افزایش عزت نفس جسمانی - physical self-steem - و بهبود کیفیت زندگی جوانان و دانشجویان میباشد
ورزش یکی از بهترین موقعیتهایی است که دانشجویان از طریق آن میتوانند رفتارهای مثبت اجتماعی را فرا بگیرند و در این زمینه ورزشهای تفریحی و فوق برنامه بهترین فرصتها در دانشگاهها برای رسیدن به چنین هدفی را فراهم میکنند. محیطهای دانشگاهی به میزان زیادی بر آگاهی از "هنجارهای اجتماعی" مرتبط با فعالیت بدنی تاکید میکنند
یافتههای ال.وی و تاکامی - 2015 - نشان داد که انجام ورزش و فعالیت-های بدنی فرآیند یادگیری را تسهیل کرده و مهارتهای اجتماعی دانشجویان را بهبود میبخشد
استین - 1984 - اعتقاد دارد که هر چقدر دانشجویان بیشتر در فعالیتهای آموزشی و فوق برنامه درگیر شوند رشد و توسعه بیشتری را در رفتارهای اجتماعی خود تجربه میکنند. بر اساس این نظریه مشارکت زیاد در فعالیتهای ورزشی منجر به توسعه احساسات اجتماعی بیشتر خواهد شد
همچنین این اعتقاد دیرینه وجود دارد که نوجوانان میتوانند تجربههای ارزشمندی مانند یادگیری قوانین و مقررات، پشتکار، جرأت و مسئولیتپذیری را از طریق بازیها و ورزشها بدست آورند
جامعه شناسان ورزشی علاقه زیادی به درک نقش تجربه ورزش در رشد مثبت فردی و مهارت زندگی افراد دارند. جو انگیزشی حاصل از مشارکت ورزشی که بهوسیله مربیان و همبازیها افزایش پیدا میکند میتواند به عنوان یک عامل مهم در رشد و توسعه منافع اجتماعی ادارک شده در اثر مشارکت ورزشی ایجاد کند - . - Gould, Flett, & Lauer, 2012 همچنین با توجه به نقشها و کارکردهای چندگانه ورزش در فرآیند اجتماعی شدن افراد تحقیقات مختلف نتایج متفاوتی را در این خصوص نشان دادهاند.
