مقاله لزوم بازنگری در وضعیت مأمورین قرائت کنتور عادی

بخشی از مقاله

چکیده

در صنعت برق مقوله قرائت کنتور برق و توزیع صورتحساب برق مصرفی که به کار قرائت و توزیع اشتهار یافته مقوله خاصی است. امری که باید تمام ویژگی ها, ریزه کاری ها و شاخصه های تکریم و جلب رضایت مشترکین که یکی از اصلی ترین شعارها و اهداف شرکت برق می باشد را به همراه تامین منافع و اهداف شرکت زنده نگه داشته و طی روال قانونی و تعریف شده, پیوندی ایده آل بین شرکت برق و مشترکین برقرار نماید.

بااین نگرش,طبیعی است که رعایت دقیق قوانینی که منطق با واقعیات و بدور از بلند پروازیها و تفریطها شکل گرفته ما را در دستیابی به هدف کمک خواهد نمود . با پیشرفت تکنولوﮊی و صنعت, کار قرائت کنتور نیز متحول شده است. اگر اندکی به عقب بازگردیم و تاریخچه قرائت و توزیع را بررسی نمائیم, روشهای بسیاری را در مقاطع زمانی مختلف تجربه نموده ایم.

مطمئناﹰ با هر تغییری گامی دیگر در جاده پیشرفت به جلو نهاده ایم. هر روشی زمان تولد دارد و از وقتی بدنیا می آید. تا هنگامی که شناخته شود و عوامل کاری با آن آشنایی پیدا کنند زمانی گاه کوتاه و گاه بلند طول می کشد و نهایتاﹰ هرگاه روش جدید بخواهد رد پایی از خود برجای بگذارد باید از میدان عمل سرافراز بیرون آید. روش جدید و فعلی قرائت کنتور مشترکین عادی, بصورت مکانیزه و با کامپیوتر های دستی صنعتی کوچک - هندهلد - و در اکثر شرکت های توزیع بوسیله پیمانکاران در حال انجام است.

پس از استقرار سیستم های جدید انتظارات شرکت و مشترکین بالا می رود. از آنجا که ترازو و معیار سنجش و ملاک فروش ما در اختیارمأمورین قرائت قرار دارد و مشکلات موجود به لحاظ عدم وجود دقت نظر در این مقوله مهم و حیاتی پدیدار شده, در این مقاله سعی گردیده با استفاده از تجربیات و واقعیات وبر اساس نیازها وضمن بیان چالشها, راهکارهایی در جهت شناسایی نقاط تاریک و روشن و نیل به اهداف پر ثمر, و اعاده حقوق از دست رفته مامورین قرائت و دستیابی به کمال مطلوب ارائه گردد.

مقدمه

در اجرای طرح های کوچک کردن جداره متورم دولت و هر فعالیت دیگری که در حیطه برون سپاری فعالیت ها قابل تعریف است, چنانچه به حلقه مفقوده برون سپاری توجه نشود, از یک سو شاهد اتلاف هزینه های فراوان واز سوی دیگر شاهد اتلاف عمر انسان ها و ایستایی رشد وتوسعه کشور خواهیم بود. هر چند شریک کردن مردم در امور خود از آثار برون سپاری بوده است, اما بطور مسلم می توان گفت برون سپاری به خودی خود قادر نیست که ما را به ثمرات این حرکت که خزنده و کم اثر به پیش میرود برساند.

در بسیاری از بخشهای شرکت های برق, اقدام به برون سپاری امور شده, اما دستیابی به ثمرات و اهداف میسر نشده است, دلیل این ناکامی ها, بی توجهی به این نکته است که آنچه را ما به سرچشمه های پرثمر پیمانکاری کردن امور رهنمون می شود, چیزی علاوه به برون سپاری است که همانا دقت در انتخاب نوع کار است. شاید بخشی از این اشتباه, ناشی از تعمیم دادن نظریه برون سپاری است. ممکن است این نظریه در برخی موارد مصداق داشته باشد, اما به طور قطع قابل تعمیم نیست. زیرا در موارد متعدد شاهد برون سپاری بوده ایم, اما دستیابی به ثمرات نه تنها درهمه موارد حاصل نشده, بلکه در برخی موارد موجب کندی حرکت و اتلاف هزینه نیز گردیده است.

امر قرائت کنتور وتوزیع صورت حساب مشترکین عادی نیز از اجرای واگذاری کار به پیمان کاران بی نصیب نمانده و در اکثر و یا به قولی در تمامی استانها این امر به پیمانکاران واگذار گردیده است. از آنجا که ظواهر کار قرائت کنتور آنگونه می نماید که نیاز به تخصصی نداشته و دانش این مقوله بسیار گسترده نیست, این امکان که شخص یا اشخاصی بتوانند در این مقوله متخصص شوند و محرمان رازداران شرکت برق ناممکن نیست.

بااین نگرش به قالب ناخوشایندی فرو می رویم, زیرا همه کسانی که می کوشند راه و چاه را نشان دهند, با دستی دور از آتش, از پشت میکروسکوﭖ و تنها به استعانت روش های تئوریک, به صدور دستورالعملهایی می پردازند که انتظار دارند از جانب دیگران هم بی کم و کاست پذیرفته شود. شاید گشودن باب بحث بازگشت مامورین قرائت به مجموعه شرکتهای برق, حتی با دلایلی اقناع کننده, سخنی بیهوده و نوعی اتلاف وقت باشد.

مأمورین قرائتی که هم اکنون در شرکت های پیمانکاری با حمایت های جسته و گریخته شرکت های برق مشغول فعالیتند, روزگارانی همکاران ما در مجموعه شرکت برق بوده اند. اکنون که فشار های اقتصادی بر روحیه آنان نیز اثر خود را نهاده, ارائه طریق و نمایاندن راه و بیراهه ضروری به نظر می رسد.

وظایف مأمورین قرائت گرمای هوا ،خ درجه سانتیگراد است. یک روز تابستانی گرم در کاشان. آدم احساس می کند که سرش رادر درون تنوری فرو برده است. اما مأمور قرائت در حالی که یک دستگاه کامپیوتر کوچک به نام هندهلد جهت قرائت کنتور در دست دارد اصلاﹰ چنین احساسی ندارد. او بومی کاشان است و مخلصانه متعهد انجام مسئولیت سنگین و مهمی که پذیرفته است.

مأمورین قرائت دو وظیفه قرائت کنتور و توزیع صورت حساب مشترکین را طبق جدول زمان بندی که براساس شش دوره قرائت و توزیع در سال تنظیم گردیده بصورت منظم و بدون وقفه بانجام می رسانند. قرائت بموقع و براساس تاریخی که در جدول تنظیم گردیده هم برای شرکت برق و هم برای مشترک حائز اهمیت است. در صورتی که دقیق اجرا نگردد میتواند به منافع شرکت و یا منافع مشترک خسارت وارد نماید.

وجود دو تیپ کنتور الکترو مغناطیس یا مکانیکی و دیجیتال و بیش از ده نوع کنتور از انواع لاندیس , زیمنس, هیتاچی, آاگ,کانز, امپی و کنتور سازی ایران و کنتورهایی از کشورهای روسیه,چین, چکسلواکی, انگلستان, اسلونی و… و کنتورهایی که کیلووات و شماره کارکرد را بصورت نمراتور, عقربه ای و دیجیتالی و دارای یک دهم شمار و دو دهم شمار و فاقد دهم شمار نشان می دهد و کنتورهایی با خ وز رقم و کنتورهای یک تعرفه و دو تعرفه و سه تعرفه, کار قرائت را به امری تخصصی و نیازمند آموزشهای لازم و دقت زیاد نموده است.

مطلوبترین ساعات برای انجام کار قرائت و توزیع هشت صبح تا قبل از غروب آفتاب به غیر از روزهای تعطیل به نحوی که در ساعاتی از روز که مشترکین مشغول استراحت می باشند هیچگونه مزاحمتی برای آنان ایجاد نگردد می باشد. قرائت در محل بصورت صحیح و بوسیله کامپیوتر دستی - هندهلد - می تواند درصد اشتباه و خطا و قبوض برگشتی را به صفر رساند.

لازم است تاریخ, ساعت و دقیقه قرائت هر کنتور توسط مسئولین خدمات مشترکین مشاهده و قرائتهای بر آوردی و قرائتهای انجام شده در غیر ساعات معمول دقیقاﹰ تحت کنترل قرار گیرد.

صورت حساب برق مصرفی بایستی به نحوی صادر و تحویل مشترک گرددکه حداقل ده روز مهلت پرداخت برای مشترک وجود داشته باشد, ضرورت دارد مأمورین از تحویل صورت حساب به همسایه مشترک و به افراد دیگر و یا تحویل گروهی صورتحسابها به فرد خاص یا ارگان یا سازمان دیگر خودداری نماید. ضمناﹰ لازم به ذکر است قبل از تحویل صورتحساب به مبلغ آن توجه گردد و در صورت غیر متعارف بودن مبلغ از توزیع آن خودداری شود. با آنچه در فوق بیان گردید به نظر می رسد تنها دو مسئولیت برای مأمورین متصور است, لیکن مسئولیت دیگری نیز برای مأمورین بیان می گردد با نام گزارش مشاهدات. مسئولیت اخیر الذکر نه تنها کم اهمیت تر از امر قرائت و توزیع نبوده بلکه برای شرکت های برق جایگاهی خاص و ویژه دارد.

مأمورین در کامپیوتر دستی خود - هندهلد - توانایی ثبت بیش از چهل نوع گزارش را دارند.

گزارشاتی از قبیل خرابی نمراتور,سوختن کنتور,کار نکردن کنتور, دستکاری مشترک در کنتور, فاقد پلمب بودن کنتور, شکستگی شیشه کنتور, عکس کارکردن کنتور, تراز نبودن کنتور, در محل نبودن کنتور, مشترکین از قلم افتاده, سوﺀ استفاده از انشعاب, مغایرتهای نوع مصرف و مطابقت نوع فعالیت با تعرفه, انشعاب مستقیم بدون کنتور, مصرف مشکوک, پوشیده بودن روی کابل, برق دزدی, مغایرت فاز و آمپر و … گزارشاتی است که رفع آن موجب دسترسی شرکت به منافع و گمشده های خود و عدم اصلاح آن اتلاف هزینه ها و انرﮊی می باشد.

تجارب, وضعیت موجود مأمورین قرائت

در توزیع استان اصفهان براساس قراردادهای منعقد با شرکتهای پیمانکاری, میانگین نرخ قرائت و توزیع در سال کملک مبلغ ششظ ریال بوده که پس از کسر حدود چهل درصد کسورات قانونی و سود و هزینه های شرکت های پیمانکاری, بابت هر قرائت و توزیع مبلغ شسل ریال به مامور پرداخت گردیده است [1] .جمع کل مشترکین عادی توزیع استان اصفهان در طول سال 81 تعداد 690/000 مشترک [2] وتعداد مامورین 120 مأمور می باشد. با فرض دو رقم ذکر شده, هر مامور بصورت میانگین در هر دوره دو ماهه حدود 5750 مشترک و در یک ماه حدود 2875 مشترک را قرائت وتوزیع می نماید. با احتساب مبلغی دریافتی بابت هر قرائت و توزیع 350 - ریال - و انجام کار در یک ماه 2875 - مشترک - مبالغ دریافتی ماهیانه یک مامور به صورت ناخالص حدود 1/000/000 ریال است. هزینه هایی همانند هزینه لباس و عیدی و... نیز از مبلغ ذکر شده کسر می گردد.

در تمامی مناطق استان اصفهان امکان قرائت و توزیغ 2875 مشترک در طول یک ماه وجود نداشته و بدلیل شرایط سخت منطقه ای, در مناطق و شهرستانهایی همانند سمیرم, اردستان, فریدن, فریدونشهر, نائین, خوانسار و نطنز مامورین حتی تا حد دو هزار مشترک یا کمتر در یک ماه قرائت و توزیع می نمایند و دستمزد دریافتی آنها به همین دلیل تا مبلغ حداقل قانون کار کاهش می یابد. در شهرهایی همانند کاشان, خمینی شهر و نجف آباد که تراکم مشترکین نسبت به سایر نقاط بیشتر است, برخی مامورین تا سقف 140/000 تومان حقوق ماهیانه دریافت نموده اند و این حاصل از تعداد قرائت و توزیع هر مأمور با توجه به موقعیت جغرافیایی و بافت منطقه ای می باشد.

مامورینی که دارای سابقه ده و پانزده و بیست ساله هستند به دلیل بالا رفتن سن و تحلیل قوای جسمانی توانایی کاری که حرف اول آن راه رفتن است را علی رغم کسب تجارب ارزنده نداشته و ماموران جوانی که دارای قوای جسمانی هستند, دارای تجربه کافی نبوده و همین امر از سرعت عمل آنان می کاهد.

دستمزد و دریافتی پایین که کفاف امرار معاش را نمی کند برخی مأمورین را مجبور ساخته شغل دومی دست و پا کرده و کارمند دو مجموعه باشند. بدیهی است در چنین وضعیتی کار قرائت به نحو مطلوب انجام نپذیرفته و دریافتی مأمورین ازاین بابت بدلیل اینکه وقت اندکی صرف آن می نماید پایین تر از حد معمول خواهد بود.