بخشی از مقاله
چکیده
برندسازی اصلی میباشد که بدون آن نمیتوان در بازارهای جهانی حضور داشت و بدون این اصل هیچگاه نمیتوانیم در صادرات موفق باشیم. به علت عدم برندسازی در بازارهای داخلی محصوالت تولید داخل در رقابت با برندهای خارجی از محبوبیت کمتری برخورداراند. بهینهسازی صادرات زمانی محقق خواهد شد که محصوالت کشاورزی که محور اصلی این مقاله را تشکیل میدهند، بر خالف وضعیت کنونی که به صورت آزاد و فله صادر میشوند، تحت برند و با نام تجاری وارد بازارهای جهانی و داخلی شوند.
در این مقاله تالش بر این است تا فواید صادرات تحت برند محصوالت داخلی مخصوصا محصوالت کشاورزی استراتژیک ایران، که خراسان جنوبی قطب تولید این محصوالت میباشد، و همچنین تاثیر بهینهسازی صادرات در اقتصاد خراسان جنوبی مورد بررسی قرار گیرد.
۱- مقدمه
در راستای هدف شناسایی فرصت های سرمایه گذاری در خراسان جنوبی و بیان نمودن ظرفیت هایی از استان که تاکنون آن طور که باید مورد توجه قرار نگرفته اند این مقاله در نظر دارد تا به بررسی یکی از مشکالت اساسی صنعت کشاورزی که عدم بسته بندی و به اصطالح خام فروشی میباشد بپردازد، فروش محصوالت بدون برند تجاری مشکالت زیادی را بدنبال داشته و به ویژه در بحث صادرات مانع از کسب بیشترین سود ممکنه گردیده است،در کشورهای توسعه یافته جهان دیگر تجارت در قالب کلی فروشی و فاقد برند تجاری معنایی ندارد تا آن جایی که حتی این کشورها با خرید محصوالت کشاورزی از دیگر کشورها و برند سازی و بسته بندی آن ها و روانه نمودن به بازارهای بین المللی صاحب سود های کالنی می گردند
بنابراین باید با برنامه ای مدون از خروج محصوالت کشاورزی فاقد بسته بندی و برند تجاری جلوگیری نماییم، تا بتوانیم از هدر رفت تولید ملی که خود سرمایه ای ملی است اجتناب کنیم. اطالعات و آمار بدست آمده از پایگاه های اینترنتی FAO و TCCIM و بانک اطالعاتی جهاد کشاورزی کشور و اداره امور و اقتصاد دارایی خراسان جنوبی میباشد، سعی برآن بوده است که اطالعات تا حد مقدور بروز باشد و در مواردی که بصورت مستقیم آمارهای مورد نیاز ذکر نشدهاند به کمک محاسبات ساده ریاضی از اطالعات اولیه بدست آمدهاند. نتایج حاصله ، نظری بوده و مبتنی بر تجربیات، مستندات، پژوهشهای گذشته و همچنین نمونه های موفق در این زمینه میباشد.
۲- بررسی و اولویت بخشهای اقتصادی استان
برای رسیدن به رشد اقتصادی و اقتصاد پویا، بررسی بخش های اقتصادی استان و نقصهای موجود در این بخشها از اهمیت فراوانی برخوردار است. چرا که بررسی بخشهای مختلف اقتصادی، این اطالعات را به ما میدهد که کدام بخشها از پتانسیل توسعه ای برخوردارند. شناخت نقصهای موجود باعث میشود تا به دنبال راهکاری برای بهبود و بهینهسازی این بخشها باشیم. بنابراین اولویت اول آنالیز کامل بخشهای اقتصادی استان میباشد و سپس اولویت بندی بخشهای توسعه ای استان و درنهایت رفع نقص ها و بهینهسازی بخشهای توسعه ای استان. اولویت بندی بخشهای اقتصادی استان بر اساس تحلیل سلسله مراتبی - AHP - در جدول صفحه بعد نشان داده شده است.
۱- نمودار اولویت بخش های اقتصادی استان بر حسب درصد]۲[
رتبه اول در بخش اقتصاد استان به کشاورزی با سهم ۷/۰۳ درصد میباشد. علی رغم اقلیم نه چندان مناسب استان برای فعالیت های کشاورزی، وجود محصوالت استراتژیک مانند زرشک و زعفران دلیل اهمیت این بخش اقتصادی استان میباشد.
صنعت با سهم ۱/۱۲ درصد رتبه دوم را به خود اختصاص داده است که حاکی از وجود پتانسیل های مناسب در این استان میباشد که قابلیت و زمینه توسعه واحدهای صنعتی را فراهم میکند. دو بخش کشاورزی و صنعت در مجموع میتوانند بیش از نیمی از اهداف توسعهای استان را محقق سازند. بخش بازرگانی با ۲/۹۱ درصد سومین رتبه را به خود اختصاص داده است.
قرار گرفتن در محل تالقی شاهراههای ارتباطی مهم منطقه از مهم ترین عواملی هستند که میتوانند در این بخش زمینه توسعهی هرچه بیشتر استان را فراهم نمایند. رتبه چهارم متعلق به بخش معدن با سهم ۷/۷۱ درصد میباشد. باوجود ذخایر غنی معدنی در استان، عدم سرمایهگذاری در زیرساخت ها و فرآوری زیرساخت مواد معدنی موجب شده است که این بخش نتواند به بازدهی مناسب خود دست یابد.
و درنهایت رتبه پنجم مربوط به بخش حمل و نقل با سهم ۳/۱۱ درصد بوده. این درحالی است که به علت قرارگرفتن استان در منطقه جغرافیایی خاص، زمینه های مناسبی برای فعالیت های ترانزیتی وجود دارد، از جمله جادههای مواصالتی استان که از نظر جابهجایی کاال و ترانزیت از اهمیت زیادی برخوردار است.
وجود زیرساختهای مناسب به منظور جابهجایی و ترانزیت کاال میتواند به پیشرفت هرچه بیشتر بخشهای مختلف اقتصادی استان با فراهم آوردن شرایط بهتر برای این بخشها،کمک به سزایی کند. حمل و نقل از این حیث دارای اهمیت بسیار زیادی میباشد چرا که میتوان آن را زیرساخت تمام قسمتهای اقتصادی دانست. این درحالی است که تهسیالت ارائه شده در این بخش تاکنون نتوانسته از این پتانسیل به طور بهینه و مناسب استفاده کند.
۲-۱- بخش کشاورزی
همانطور که گفته شد بیشترین اولویت در اقتصاد استان متعلق به بخش کشاورزی میباشد، در این مقاله سعی برتوضیح و بررسی نقاط ضعف و قوت این بخش شده است. کشاورزی استان بر پایه چند محصول استراتژیک میباشد، یکی از این محصوالت زرشک است که خراسان جنوبی به تنهایی تولیدکننده ۵۹ درصد زرشک جهان میباشد. محصول بعدی زعفران میباشد و خراسان بزرگ تولیدکننده ۰۸ درصد زعفران جهان است که ۶۱ درصد آن مربوط به خراسان جنوبی میباشد
صادرات این محصوالت که قطب تولید آن ایران و در مرحله بعدی خراسان جنوبی میباشد ارزآوری نسبتا خوبی برای کشور دارد. اما کمبودها و نقصهای زیادی در راستای صادرات و عرضه این محصوالت به بازارهای جهانی وجود دارد، کمبودهایی که باعث میشوند تولیدات ایران بسیار ارزانتر از قیمت جهانی به فروش برسند. یکی از این کمبودها عدم وجود برندسازی در محصوالت کشاورزی میباشد. صادرات به صورت فلهای و بدون نام تجاری باعث افت قیمت محصوالت در بازارهای جهانی میشود.
علاوه بر این، نام تجاری برتر به طور ناخودآگاه برای مشتری به مفهوم کیفیت بهتر محصول است. مشتری با خرید یک محصول با برند معتبر باور دارد که در مقابل پول خود محصول با ارزشی دریافت کرده است. در واقع نام تجاری در برندسازی، همانند سرمایه یا فناوری در ایجاد ارزش افزوده برای یک سازمان از اهمیت زیادی برخودار است
