بخشی از مقاله
چکیده:
کاربرد مفاهیم پایداری و توسعه پایدار در معماری مبحثی به نام معماری پایدار را به وجود آورده است. معماری پایدار را می توان این چنین تعریف کرد : » مدیریت یک محیط پاک و سالم بر اساس بهره برداری موثر از منابع طبیعی و اصول اکولوژیکی « که هدف از طراحی ساختمان های پایدار کاهش آسیب آن بر روی محیط و منابع و انرژی و طبیعت است. مفهوم پایداری در دهه 1970 میلادی، نتیجه آگاهی بشر نسبت به مسائل محیط زیست و مشکلات فرهنگی -اجتماعی و اقتصادی می باشد .
یکی از مهمترین اهداف توسعه پایدار، حفظ طبیعت و اصلاح نگاه به آن است و تجلی توسعه پایدار در حوزه محیط ساخته شده، معماری پایدار نامیده می شود .آنچه که در این مقاله مورد توجه قرار گرفته است، رویکرد معماری پایدار نسبت به مسائل محیطی است؛ هر چند که جدا کردن این موضوع از سایر جنبه های اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی، کاری دشوار است.
با اینکه نتایج بحرا نهای امروزی به خوبی شناسایی شد ه اند ولی بسیاری از را ه حلهای ارائه شده نسبت به مشکلات محیطی در معماری پایدار، به نظر ناکارآمد و ناقص می آیند .چرا که با وجود ارائه را ه حلهایی که در جهت رفع مشکلات محیطی بر می آید، اما رویکرد آنها نسبت به طبیعت همچنان گسسته است و ارزش همیشگی طبیعت احیا نشده باقی می ماند.در این نوشتار که بر اساس روش تحلیلی- توصیفی و مشاهده میدانی صورت پذیرفته، کوشش شده است که در ابتدا اصول و مبانی طراحی پایدار گفته شود و سپس به مسکن پایدار و اصول مسکن پایدار و روشهای بومی مسکن پایدار پرداخته می شود .
مقدمه
انسان در طول زندگی خود در روی زمین همیشه نیاز به سرپناه و یا مسکن داشته است. این مسکن برای، تامین امنیت، حفاظت و حراست از گزند و تجاوز حیوانات وحشی و انسان های متجاوز،. حفظ شرایط محرمانه در محیط زندگی، ایجاد اقلیمی بسیار کوچک علی رغم شرایط اقلیمی ناسازگار محیط شامل باد، باران، برف، تابش شدید خورشید، دماهای بسیار بالا و یا دماهای بسیار پایین هوای محیط برای تامین آسایش گرمایی و...، کاهش صدای محیط بوده است.
ابتدا بشر از فضاهای طبیعی موجود مانند غارها برای سکونت خود استفاده می کرد ولی چون تعداد آن کافی نبود و نیاز همه را به مسکنی مناسب تامین نمی کرد، مجبور شد مسکن مورد نیاز خود را نزدیک به محل کارش طراحی کند و با استفاده از مصالح موجود در محل، آن را بسازد و در آن ساکن شود. طی قرن ها تغییر و تحول در تاریخ بشر و پیشرفت های قابل توجه در علم و فناوری، محل سکونت شکل های متفاوت، گوناگون و متغیری به خود گرفت و بالاخره ساختمان ها شکل امروزی خود را به دست آوردند.
-1مبانی نظری:
-1-1 مفهوم توسعه
توسعه در عرف به فرآیندی گفته می شود که طی آن جوامع از شرایط اولیه و عقب ماندگی، با عبور از مراحل تکاملی و کم و بیش یکسان و دگرگونی های کمی و کیفی به جوامع توسعه یافته تبدیل می شوند و همان گونه که ولفگانگ گفته، توسعه روندی تصور شده است که طی آن" مردم از توسعه نیافتگی به سوی سرنوشت جهانی و محتوم رفاه اقتصادی رهنمون می شوند.
- 2 توسعه را می توان کشف روش های دست یابی بده حرکتی تکاملی به شمار آورد که پدیده های اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی را متعادل و متوازن می سازد و شرایطی نوین را برای پویایی اجتماعی، اقتصادی و تحقق عدالت اجتماعی فراهم می کند
بر خلاف پیشرفت که حرکت به سمتی تازه را القا می کند، توسعه نوعی انطباق پذیری با چیزی که هم اکنون موجود است واستمرار در تحول را،که آن را هویت می نامند، القا می کند و لذا از مفهوم پیشرفت متمایز می شود؟
-1-2 مفهوم توسعه پایدار
توسعه پایدار از جمله مباحثی است که امروزه مورد توجه بسیاری از کارشناسان علو م اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و محیط زیست قرار گرفته است ؟مفهو م توسعه پایدار ناظر بر این واقعیت انکار ناپذیراست که ملاحظات مربوط به اکولوژی می تواند و باید در فعالیت های اقتصادی به کار گرفته شود ؟این ملاحظات شامل ایده های ایجاد محیطی منطقی است که در آن ادعای توسعه به منظور پیشبرد کیفیت همه جنبه های زندگی مورد چالش قرار می گیرد؟ بنابراین توسعه پایدار بر حفظ محیط زیست تاکید ویژه ای دارد و نیازهای آتی و آینده بشر در تغییر فرآیند استفاده از منابع و تکنولوژی را پیشنهاد می نماید که کمترین خطرات زیست محیطی را به دنبال داشته باشد
توسعه پایدار را می توان بازگشت به طبیعت پس از یک قرن حاکمیت صنعتی شدن، تجارت وشهرگرایی به عنوان شاخص های پیشرفت ملی توصیف کرد
توسعه پایدار فرآیندی است که در آن سیاست های اقتصادی، مالی، تجاری، انرژی، کشاورزی، صنعت و سایر سیاست ها به نحوی طراحی می شوند که موجد توسعه ای است که از لحاظ اقتصادی، اجتماعی و اکولوژیکی پایدار می باشد و مفهو م آن انجام سرمایه گذاری به قدر کافی در زمینه آموزش، بهداشت، جمعیت و انرژی است، به طوری که بدهی اجتماعی برای نسل های آینده به وجود نیاید
با توجه به تصویر 1، توسعه پایدار با ارتباط بین سه موضوع که با قرار دادن سه دایره در کناریکدیگر نشان داده شده توضیح داده می شود؟ سه دایره شاملْ اقتصاد - economy - ،اجتماع - social - و محیط زیست - - environment است.
قسمت مشترک یا دارای همپوشانی بین دایره اجتماع و اقتصاد محدوده ای است که در آن عبارت" منصفانه" ، یا عادلانه - equitable - نوشته شده است
بدین معنی که باید رابطه اقتصادی در اجتماع به روابطی منصفانه و عادلانه منجر گردد. در قسمت مشترک بین محیط زیست و اجتماع عبارت" بادوام" - - bearable نوشته شده است؟ بدین معنی که انسان ها می باید روابط خود را با محیط زیست به گونه ای سامان دهند که قابل دوام باشد و به نابودی محیط زیست منجر نشود
قسمت مشترک بین اقتصاد و محیط زیست نیز با عبارت "قابل دوام" ،مناسب رشد و ترقی - viable - نشان داده شده است؟ در وسط سه دایره عبارت "پایدار" - sustainable - نوشته شده که در واقع محدوده مشتر ک سه دایره اجتماع، اقتصاد و محیط زیست است
با در نظر گرفتن وضعیت و شرایط اجتماعی ،اقتصادی وزیست محیطی است که توسعه پایدار امکان پذیر می گردد.
-1-3 اهداف توسعه پایدار:
هدف از توسعه پایدار توسعه ای پویا، هدفمند و آینده نگرانه است با تاکید بر این که ما برای ادامه حیات ونیز پیشبرد اهداف توسعه به محیط زیست نیاز داریم ؟به طوری که راهبرد اصلی توسعه پایداراین است که رشد اقتصادی را با عدالت اجتماعی و حفاظت از محیط زیست همراه گرداند.در بحث توسعه پایدار، تامین نیازهای اساسی و بهبود و ارتقای سطح زندگی برای همه، حفظ و اداره بهتر اکوسیستم ها آینده ای امن تر و سعادت مندتر مورد توجه قرار می گیرد
این هدف خود متضمن تناقضی است که بسیاری آن را از خصوصیات واژه توسعه پایدار می دانند ْتامین رشد لازم برای بهبودسطح زندگی عموم و آینده ای مرفه تر و در عین حال حفظ اکوسیستم ها، لیکن موضوع این است که با تغییراتی که بشر در محیط و بستر طبیعی خود پدید آورده است به چنان مرحله بحرانی از تاریخ خود رسیده است که ادامه حیات سالم در کره زمین را مستلزم تجدید نظر در فرضیاتی قرار می دهدکه مدل های رایج برنامه ریز ی و توسعه بر پایه آن قرار گرفته است
-1-4 اصول توسعه پایدار:
سیاست ها و اصول توسعه پایدار را می توان به چهار گروه زیر تقسیم کرد :
.1 به حداقل رساندن مصرف منابع طبیعی تجدید ناپذیر
.2 پایدار ساختن مصرف منابع طبیعی تجدید پذیر
