بخشی از مقاله
چکیده
محدوده مورد نظر در فاصله 25 کیلومتری شمال شهر شیراز در محلی به نام آب باریک واقع شده است.در این منطقه هوازدگی و تجزیه شیمیایی سنگ های آدرین اسیدی به همراه در صد کمی از سنگ های بازیک این کانسار را به صورت رسوبی ثانویه ایجاد نموده اند.
کانی های اصلی در منطقه مورد مطالعه شامل مونت موریلونیت، کلسیت، کوارتز، آنکریت، دولومیت و کریزوتیل می باشد.بررسی های شیمیایی نشان می دهد که نمونه های برداشت شده از منطقه دارای میانگین 40 درصد سیلیس،6 درصد اکسید آلومینیوم، 0.1 درصد اکسید سدیم،0.6در صد اکسید پتاسیم، 10 درصد اکسید کلسیم و 8 درصد اکسید آهن می باشد که با توجه به ویزگی های فنی آن در ساخت بیسکوویت، سرامیک و صنایع آجر کاربرد دارد.
-1 مقدمه
کانیهای صنعتی زیادی تاکنون تحت عنوان خاک های صنعتی بهکار گرفته شدهاند. اساس تقسیم بندی خاکهای صنعتی در کشورها بسته به کاربردشان متفاوت است، اما در یک چیز مشترک هستند و آن این است که عمده خاکهای صنعتی در گروه انواع رس ها قرار می گیرند. رس ها بسته به کاربردشان معانی و تعاریف ویژه دارند و در حقیقت رس نامی نیست که نزد همه یکسان باشد.
این کانی ها دارای خصوصیات مختلفی از جمله با توجه به تغییر درجه حرارت،واکنش با ترکیبات آلی و غیر آلی و همچنین خاصیت چوششی خوب و در صد جدب بالایی دارند. با توجه به خصوصیات کانی های رسی به این نتیجه می رسیم که این کانی ها در صنعت کاربرد های زیادی دارند. از جمله کاربرد آنها می توان استفاده در صنایع کاشی و سرامیک،کاغذ سازی،ظروف چینی،رنگ سازی،پرکننده و حفاری نام برد.در منطقه مورد مطالعه فعالیت های رسوبی ثانویه سبب ایجاد این کانسار شده اند که در این مقاله به بررسی کانی شناسی ،ژئوشیمی و کاربرد صنعتی آن می پردازیم.
-2 زمین شناسی محدوده مورد مطالعه:
محدوده مورد نظر در فاصله 25 کیلومتری شمال شهر شیراز در محلی به نام آب باریک واقع شده است. دسترسی به محدوده مورد نظر از طریق جاده اصلی شیراز- اصفهان امکان پذیر می باشد .راه دسترسی به معدن شامل سه کیلومتر جاده آسفالته و 500 متر جاده خاکی که در کیلومتر 25 بزرگراه شیراز - مرودشت به سمت غرب جدا می شود می باشد .کانسار مورد مطالعه در مختصات جغرافیایی 52 38 37 شمالی و 46 11 29 شرقی واقع شده است
قدیمی ترین رخنمون سنگ های منطقع مربوط به دوران سنوزوئیک می باشد که در اثر فعالیت های رسوبی باعث تشکیل کانسار آب باریک گردیده است.سازند های منطقه به شرح دیل می باشد
-1سازند پابده:از دیدگاه سنگ شناسی ،این سازند در بر گیرنده تناوبی از شیل ، مارن ،شیل های سیلتی همراه با میان لایه هایی از سنگ آهک سخت ،سیلت سنگ و ماسه سنگ های فرسوده ،میکروکنگلومرا و کنگلومرا است. لایه های کنگلومرایی در این سازند دارای قطعات چرتی بارنگ های گوناگون و آثاری از فسیل های دو کفه ای در زمینه ای از ماسه های کربناته و چرتی می باشد .
-2سازند ساچون:این سازند بر پایه ی گوناگونی در ویژگی های سنگ شناسی و ریختاری آن به سه پاره سازند تقسیم گردیده است .شرح این پاره سازندها به قرار زیر می باشد.
-3پاره سازند قربان:ردیف رسوبی این پاره سازند که بخش پایینی سازند ساچون را در بر دارد شامل ستبرایی پیرامون 165متر از لایه هایی ستبر از سنگ آهک متبلور و دولومیت آهکی فشرده - گچ دار - است.
-4پاره سازند آواری: از دیدگاه ویژگی های سنگ شناسی این پاره سازند در برگیرنده رسوب های آواری قرمز رنگی است که شامل فورش سنگ،کنگلومرا ومارن می باشد.ترکیب اصلی لایه های کنگلومرایی در بر گیرنده ذرات و قطعات چرتی و سیلیسی به رنگ های قرمز،قهوه ای،سبزوتیره است.
-5 پاره سازند مارنی: ردیف رسوبی دراین پاره سازند شامل ستبرایی پیرامون 195متر از تناوب لایه های متوسط تا ستبر مارن،سنگ مارن و فورش به رنگ های زرد ، زرد خاکستری و خاکستری مایل به سبز می باشد..
؟ -7 آبرفت های جوان:این رسوبات پوشش آبرفتی پادگانه های کهن دا در گستره نقشه شامل می گردد شامل قطعات متوسط تا درشت دانه با گردشدگی متوسط و تحکیم نیافته می باشد . - عندلیبی،اویسی،یوسفی - .
-3 روش کار
برای مطالعه منطقه، ابتدا کلیه گزارش ها، نقشه های زمین شناسی، جغرافیایی و توپوگرافی منطقه شیراز تهیه شده است، سپس این اطلاعات دسته بندی و مطالعه گردیده اند. سپس با آغاز عملیات صحرایی، برداشت های مربوط به سنگ شناسی و کانسار، عناصر ساختاری، نمونه برداری ها و نیز کلیه اندازه گیری های مربوطه انجام شده .
پس از آن، مطالعات دفتری و آزمایشگاهی آغاز گردیده، در این مرحله ابتدا مقاطع نازک کلیه واحدهای سنگ شناسی که تهیه مقطع از آن ها ممکن بود تهیه شده، و با نهایت دقت، مورد آنالیز کانی شناسی مدال قرار گرفته اند. سپس در هر واحد سنگ شناسی ها استفاده از نمودارها و با روش های موجود ، نسبت به نام گذاری سنگ ها ، اقدام گردید. جهت تعیین عناصر اصلی و فرعی از روش XRF و برای شناسایی کانی های خاص، از روش XRD استفاده شده است. در آخرین مرحله، پس از جمع آوری اطلاعات صحرایی و نیز نتایج حاصل از مطالعات پترولوژی، ژئوشیمی سنگ ها و کانسار، نسبت به جمع بندی ، تلفیق و هماهنگی داده ها اقدام شد.
-4 بحث و بررسی
اغلب روش های تعیین ترکیب کانی شناختی کانی های رسی به علت ابعاد کوچک و پیچیدگی های شیمیایی و ساختاری ، از دقت محدودی برخوردارند . - Brown.1984 - معمولا برای مطالعات کانی شناسی رس ها از ترکیبی از چند روش استفاده می گردد . در این مطالعه نیز برای دست یابی به نتایج بهتر ، از روش های مختلفی استفاده شده است و همچنین نتایج بدست آمده از این آزمایشات با یکدیگر مقایسه شده اند . روش های بکار رفته در تفسیر نتایج آزمایش کانی شناسیXRD این پژوهش بر اساس جدیدترین روش های مطالعه کانی های رسی می باشد.
شکل.1 نقشه راه های دسترسی به منطقه مورد مطالعه
شکل.2 نقشه زمین شناسی محدوده مورد مطالعه
