بخشی از مقاله
چکیده
سیر تحولات جهانی به سمت دستیابی به تکنولوژی نوین و فن آوری برتر در ارائه محصولات و خدمات، اهمیت کیفیت و لزوم توجه به آن را اجتناب ناپذیر نموده است .امروزه دیگر پرداختن به مقوله کیفیت یک مزیت رقابتی نیست بلکه پاسخگویی به یک نیاز حیاتی است. چالش فرا روی اکثر مؤسسات تولیدی و خدماتی هنگام مواجه شدن با تنزل کیفیت کالا و خدمات آن مؤسسات، یافتن علل کاهش کیفیت و خدمات این سازمانها است .
کارشناسان دلایل پائین بودن کیفیت کالا و خدمات رامعمولاً در سوء مدیریت، عدم برنامهریزی مناسب و کم بها دادن به وظیفه کنترل کیفیت میدانند که با توجه به سند چشم انداز توشعه 1404 باید تمامی این مشکلات در صنعت بهبود یابد. حال در این تحقیق کلیه ی روشهای موجود کنترل کیفیت که امروزه کاربردی هستند شناخته شده و کاربردهای هر یک از آنها بیان میشود حال باید بدانیم که از بین این همه روش برای کنترل کیفیت کدام یک بهترین روش است که در این تحقیق هرکدام از روش ها را از لحاظ هزینه و مدت زمان پیاده سازی و کنترل دقیق و رضایت مندی مشتری و میزان خطا مورد برسی قرار دادیم که با توجه به آمار بدست آمده از روشهای مدل MADM که برای اولین بار در این موضوع مورد مورد مطالعه قرار میگیرد. روش EFQM با نمره 0,309814به عنوان بهترین روش انتخاب گردید. این تحقیق میتواند در تصمیم گیری مدیران برای پیاده سازی روش مناسب برای شرکت ها مورد توجه پژوهشگران قرار گیرد.
مقدمه
کنترل کیفیت یعنی توسعه، طراحی، تولید و ارائه خدمات به محصولات با کیفیت، اقتصادی و قابل استفاده ای که باعث رضایت همیشگی مصرف کننده شود".
لذا اولین گام در کنترل کیفیت آگاهی از نیازهای مصرف کنندگان است .سازندگان درگیر کنترل کیفیت میشوند تا محصولاتشان را با کیفیتی مطابق با الزامات مصرفکنندگان بسازند .چراکه تطبیق با استانداردهای ملی - بینالمللی - و یا مشخصه های فنی به تنهایی کافی نیست .استانداردهای ملی یا استانداردهای بینالمللی برقرار شده بوسیله سازمان جهانی استاندارد - ISO - یا کمیسیون بینالمللی الکتروتکنیک - IEC - استانداردهای کاملی نبوده و کمبودها و نواقص زیادی در آنها وجود دارد و محصولی که در چهارچوب آنها تولید شده باشد مصرف کنندگانش را راضی نخواهد ساخت.
بایستی توجه داشت که نیازهای مصرفکنندگان هر ساله تغییر می کند .بطور کلی حتی وقتی استانداردها اصلاح می گردند باز نمیتوانند پا به پای نیازهای مصرف کننده حرکت کنند.
با وجود کشمکشهای تجاری برای جلب رضایت مشتریان و فتح بازارهای رقابتی، نیاز به تولید محصولات و ارائه خدمات قابل اطمینان به طور روزافزونی بیشتر میشود .سیر تحولات جهانی به سمت دستیابی به تکنولوژی نوین و فن آوری برتر در ارائه محصولات و خدمات، اهمیت کیفیت و لزوم توجه به آن را اجتناب ناپذیر نموده است .امروزه دیگر پرداختن به مقوله کیفیت یک مزیت رقابتی نیست بلکه پاسخگویی به یک نیاز حیاتی است .افزایش آگاهی افراد، لزوم نوآوری در فن آوری، جهانی شدن کسب و کار، افزایش رقابت و رشد فزاینده نیازهای جامعه از جمله عواملی است که عرصه را بر مدیران و مجریان شرکتهای تولیدی و خدماتی تنگ نموده و آنان را مجبور به توجه روز افزون به بحث کیفیت محصولات و خدمات نموده است.
شش سیگما six sigma چیست؟
بسیاری از مدیران سازمان ها به علت پیشرفت سریع و روز افزون علم و تکنولوژی از بکارگیری روشهای بهبود پله به پله - معروف به کایزنی - در سازمانهای خود استقبال چندانی نمیکنند و خواستار اجرای شیوه هایی هستند که آثار بهبود در آنها چشمگیر و جهشی باشد .شش سیگما متدولوژی یا روشی است که با استفاده از ابزارهای به روز دنیا که بر رضایتمندی مشتری، کاهش هزینه ها، افزایش سهم بازار، افزایش درآمد سازمان و ...، تاثیر چشمگیر و جهشی را در سازمان امکان پذیر می سازد.
همچنین سیر پیشرفت ابزارهای کیفیت، به فلسفه شش سیگما منتهی شده است که راهی برای توسعه پتانسیل های سازمانی میباشد .شش سیگما سیستمی است شامل مجموعه ای از ابزارهای بهبود مستمر برای تمرکز بر روی فرآیندها، تحلیل و مقایسه آنها و تخصیص منابع به فرآیندهایی که نیازمند توجه بیشتر هستند. وجه مشترک فرآیندهای مختلف یک سازمان این است که کلیه آنها در معرض وقوع خرابی هستند .
تمام فرآیندها خرابی ایجاد می کنند و این خرابیها باعث دوباره کاری، اتلافات، هزینه و نیروی انسانی اضافی میشود. متمرکزکردن عمده تلاشها بر روی کاهش خرابی ها علاوه بر کاهش بار کاری، هزینه انجام فرآیندها را نیز کاهش میدهند .شش سیگما با تعریف معیارهایی که نشان دهنده میزان خرابی در فرآیند هستند امکان مقایسه همزمان وضعیت عملکردی فرآیندهای مختلف فراهم می آورد و در تصمیم گیری در مورد محل تمرکز منابع برای عملکرد بهتر کمک میکند .فرایند با قابلیت سه سیگما به معنی % 27ایراد است یعنی 2700 قطعه ایراد در میلیون فرایند با قابلیت شش سیگما به معنی 3,4 قطعه خراب در میلیون است.
نظام آراستگی - S5 - چیست؟
S5 سر واژه پنج کلمه ژاپنی است. این کلمات با ترجمه مرحوم کاشانی - 1382 - عبارتند از: 1-Seiriیعنی سوا کردن غیر ضروری ها ا زضروری ها
2-Seiton یعنی سامان دادن و مرتب چیدن 3-seiso یعنی سپیدی و پاکیزگی 4-Seiketsu یعنی سعی در حفظ وضع مطلوب
5_Shitsuke یعنی سازمان یافتگی و انضباط کاری مدل EFQM
از آنجا که هر سازمانی اولویتها و نیازمندیهای خود را دارد، میتواند توانمندسازها و نتایج مدل EFQMرا براساس این عوامل، اولویتبندی کند.
مدل تعالی سازمان در یک نگاه
. رشد و ارتقای سطح یک سازمان در تمامی ابعاد
. کسب رضایتمندی کلیه ذینفعان
. ایجاد تعادل بین خواسته ها و انتظارات کلیه ذینفعان
. تضمین موفقیت سازمان در بلند مدت
مدل تعالی سازمانیEFQM بر اساس 9 حوزه پایه گذاری شده است 5 .حوزهاین مدل مربوط به توانمندسازهاست و بیان کننده اجزای تشیل دهنده یک سازمان وچگونگی تعامل آنها با یدیگر ک است و4 حوزه بعدی نتایج حاصل از عملرد سازمان را تشیل میدهند و نتایج کک مطلوب حاصل از اجرای توانمندسازها رانشان می کنند.
در حوزه توانمندسازها، رویردها، نقش ایفا می کنند و نتایج را شل ک میدهند .مدل EFQM، معرف آن است که برتری سازمانی، تابع رویردهای آن است ک وبرتری در هر ی از حوزه های عملرد، کک یعنی مشتری، کارکنان وجامعه از طریق تعامل مناسب حوزههای توانمندسازها یعنی رهبری، خطمشی و راهبردها، کارکنان، شراکتها، منابع و فرایندها وتامین وتحقق معیارهای مرتبط با آنها قابل دستیابی است .
مدیریت کیفیت جامع فراگیر - TQM -
مدیریت کیفیت فراگیر یک فلسفه کلی مدیریتی با هدف بهبود مداوم همه کارکردهای سازمان در تولید و تحویل کالاها و خدمات در راستای نیاز مشتریان با فرایندهای بهتر، ارزان تر، سریع تر، ایمن تر و ساده تر از رقبا با مشارکت همه کارکنان تحت هدایت مدیریت ارشد میباشد .
هدف اصلیTQM ایجاد و حفظ مزیت رقابتی می باشد و مطالعات نشان داده کهTQM از طریق ایجاد عملکرد مالی برتر، بهبود رضایت مشتری، پاسخ سریع به رقبا و بهبود کیفیت محصول باعث دستیابی به مزیت رقابتی میشود.
شروع کیفیت فراگیر از آمریکا بود که در آنجا صنعت نظامی طی جنگ جهانی دوم و در فرآیند تولید، تکنیک دو پیش کسوت، دمینگ و یورانرا مورد استفاده قرار داد .با این وجود، بعد از جنگ و با گسترش بازار مصرف انبوه، اصول کیفیت فراگیر به فراموشی سپرده شد .با این حالنظرات آنها در ژاپن مورد توجه قرار گرفت .کشوری که در آن برهه به داشتن توان تولید محصولات ارزان و با کیفیت پایین در تولید انبوهشهرت یافته بود