بخشی از مقاله
چکیده
استفاده از طرح ¬ها و مصالح نامناسب و عدم لحاظ شرایط اقلیمی در ساختمان ¬سازي و قوانین و مقررات شهرسازي با وجود بهره-گیري از فنون و تکنولوژي پیشرفته باعث افزایش بهره¬برداري از انرژي¬هاي فسیلی گردیده است. لذا در تحقیق حاضر، جهت توسعه پایدار و صرفه¬جویی در مصرف انرژي شهرستان بروجن از مدل¬هاي زیست اقلیمی استفاده شده¬ است.
در این راستا، با استفاده از داده¬هاي اقلیمی و شاخص هاي زیست اقلیمی ترجونگ ، اوانز ، ماهانی و الگی ساخت و سازهاي متناسب با اقلیم اقدام و در نهایت با استفاده از نرم¬افزار Climate consultant به ارزیابی ساخت و سازهاي متناسب با اقلیم پرداخته شد. یافته¬هاي حاصل از این تحقیق نشان دادند که بر اساس شاخص¬هاي مورد استفاده، تمام شب¬هاي بروجن سرد و یا بسیار خنک می¬باشد.
روزها در شش ماه از سال سرد ، چهار ماه مطلوب و دو ماه گرم است. همچنین، در 7,7 درصد از مواقع سال شرایط آسایش به صورت طبیعی فراهم است. در % 59 از مواقع نیاز به استفاده از وسایل گرمایشی و سرمایشی % 43,3 - گرمایشی و % 15,6 سرمایشی - می¬باشد. در نهایت و بنابر راهکارهاي ارائه شده در این تحقیق می¬توان در حدود %33,3 در مصرف انرژي صرفه¬جویی کرد.
-1 مقدمه
استفاده از طرح ها و مصالح نامناسب و عدم لحاظ شرایط اقلیمیدر ساختمانسازي و قوانین و مقررات شهرسازي و معماري در شهر بروجن با وجود بهرهگیري از فنون و تکنولوژي پیشرفته باعث افزایش استفاده از انرژيهاي مصنوعی و در نهایت تحمیل هزینههاي اضافی و آلودگیهاي زیست محیطی گردیده که این معضل نیز تبعات اجتماعی- اقتصادي خاص خود را به دنبال دارد و باید با راهکارهاي علمی و کاربردي و لحاظ کردن شرایط اقلیمی در طراحی و ساخت و سازهاي شهري و اصلاح قوانین و مقررات شهرسازي و معماري با توجه به وضعیت آب و هوایی بروجن شرایط مناسب زیستی و آسایش و رفاه شهروندان با بهبود شرایط بیوکلیماتیک فراهم گردد.
لذا در این تحقیق سعی میشود که مدلهاي مختلف زیست اقلیمی را در رابطه با شرایط بروجن بررسی و بهترین ساز و کار مناسب جهت صرفهجویی در مصرف انرژي و کاهش هزینههاي زندگی و برقراري شرایط آسایش ارائه شود. در زمینه اقلیم و معماري و ارتباط متقابل آنها تاکنون مطالعات متعددي در سطح جهان و ایران انجام شده است که به مواردي چند اشاره میشود:
اولگی، نخستین فردي میباشد که براي تحقیق، طرح یک ساختمان با نیازهاي انسان و ویژگیهاي اقلیمی منطقه روشی را پیشنهاد نمود که حاصل قسمتی از مطالعات وي، جداول بیوکلیماتیک میباشد Olgyay, Victor and - . - Olgyay; Aladar, 1963 گیونی، منطقه آسایش و شرایط زیست اقلیمی را در ارتباط با دو عنصر دما و رطوبت نسبی مشخص نمود و براي تعیین شرایط زیست اقلیمی و نیازهاي ساختمانی متوسط و بیشینه دما و کمینه رطوبت نسبی را مورد بررسی قرار داد
کریشفیلد - 1979 - ، به انتخاب محل ساختمان اشاره می کند و استفاده بهینه از حداکثر شرایط خرداقلیم محلی را در آسایش مفید میداند. وي عوامل تابش، باد و جهت استقرار ساختمان را در کنترل حرارت فضاي داخلی توضیح داده و راه حلهایی جهت استفاده از تابش خورشیدي براي گرم کردن ساختمان ارائه نموده است
اولین مطالعات بیوکلیماي ایران توسط احمد حسین عدل - - 1339، با توجه به شواهد گیاهی و تهیه نقشه بیوکلیماتیک ارائه شد
صفایی پور - 1389 - ، در تحقیقی تحت عنوان بررسی تأثیر عناصر اقلیمی در معماري شهر لالی دریافت که آسایش حرارتی در لالی در طی بیشتر شبها مناسب بوده ولی در بیشتر ماههاي سال آسایش حرارتی در روز مناسب نیست. بهترین جهت قرارگیري ساختمانها جهت شمالی- جنوبی با کشیدگی شرقی- غربی است. فاصله گذاري بین ساختمانها با بافت فشرده و متراکم و اندازه بازشوها در اندازه کوچک مناسبتر است. دیوارهاي داخلی و خارجی و بامها باید از مصالح سنگین با زمان تأخیر بیش از 8 ساعت استفاده شود
لشکري و همکاران - 1390 - ، در تحقیقی تحت عنوان بررسی آسایش در خارج و داخل بنا بر اساس شاخص پنواردن و ماهانی براي شهر اهواز به این نتیجه رسیدند که شهر اهواز به دلیل واقع شدن در یک موقعیت جغرافیایی خاص، شرایط توپوگرافی و سامانههاي آب و هوایی از اقلیمنسبتاً گرمی برخوردار است. همچنین، بر اساس معیار راحتی بافت - پن واردن - مشخص گردید که در صورت وزش باد با سرعت کمتر از 5 متر بر ثانیه و ایجاد سایه شرایط مطبوعی در این فضاها ایجاد میگردد
-2 معرفی منطقه مطالعاتی
شهر بروجن دومین شهر استان چهارمحال و بختیاري با وسعتی بالغ بر 900 هکتار در ارتفاع 2260 متر از سطح دریا واقع شده است. این شهر در طول جغرافیایی 51 درجه و 18 دقیقه شرقی از نصف النهار گرینویچ و31 درجه و 57 دقیقه عرض شمالی از خط استوا قرار دارد - شکل - 1 - سازمان هواشناسی چهارمحال و بختیاري. بیتا - . شهر بروجن یکی از مناطق سردسیر، با تابستانهاي معتدل میباشد. منطقه بروجن همچون پل ارتباطی چهار استان اصفهان، خوزستان، کهکیلویه و بویراحمد و فارس را به یکدیگر متصل مینماید. بروجن پنجمین شهر مرتفع بالاي 25هزار نفر جمعیت ایران میباشد.
شکل-1 موقعیت شهرستان بروجن در استان چهارمحال و بختیاري
-3 روش
جهت دستیابی به یک چهارچوب فکري متناسب با اهداف تحقیق از منابع موجود در کتابخانههاي دانشگاههاي معتبر و سایتهاي معتبر علمی استفاده شده است. همچنین اطلاعات اقلیمی مورد نیاز سازمان هواشناسی کشور و دیگر نهادهاي مربوطه تهیه گردیده است. سپس اطلاعات بدست آمده توسط نرم افزاهاي مختلفی مانند Excel، GIS، Surfer، Global mapper و Climate consultant مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتهاند.
