بخشی از مقاله
چکیده
بامهای سبز بخشی از تلاشها برای پایدارتر ساختن شهرها و یکی از راه حلهای مدرن برای رفع مشکلات شهری میباشد نقش عمده بام سبز در مدیریت آبهای ناشی از بارندگی، کاهش اثرات گازهای گلخانهای، - - Living Roofs تنوع محیط زیستی درموجودات زنده شهری میباشد. اما این فناوری سبز و هنر معماری نوین در ایران که سرانه فضای سبز آن از حد متوسط استاندارد نیز پایینتر است به علت ناآگاهی و عدم شناخت مردم و بی توجهی مسوولان همچنان ناشناخته مانده است. در این مقاله با استناد به بررسی های صورت گرفته به کاربرد بام سبز در توسعه شهری میپردازیم.
.1 مقدمه
از آنجایی که فضاهای سبز شهری و فضاهای باز، اغلب فاقد ارزش مستقیم اقتصادی به نظر میرسد، گسترش ساخت و سازهایی که در کوتاه مدت منفعت کلان-تری را در سرمایهگذاری حکومتهای محلی و بخش دولتی خواهد داشت، باعث بالا رفتن استفاده از زمین در خدمت منافع اقتصادی کوتاه مدت شده است و گسترش فضاهای سبز شهری در مقایسه با سایر سرمایهگذاریها، از حمایت مالی کمتری برخوردار است. در کشورهای در حال توسعه، به دلیل توجه ویژهی گردانندگان شهری به منافع اقتصادی در کوتاه مدت، این معضل بیشتر نمایان است.
با این حال تعهدات کشورهای توسعه یافته به موافقتنامهها و منشورهای زیست محیطی، همچنین فشار افکار عمومی که دید آگاهانهتری به مسائل زیست محیطی دارند، ایجادگر انگیزهای برای شناسایی راهحلهای توسعه فضای سبز شهری شده است - . - 4 از راهحلهای نوین دیگر برای توسعه فضای سبز شهری ایجاد سامانهی بام سبز میباشد، بام سبز یکی از رویکردهای نوین معماری و شهر سازی و برخاسته از مفاهیم توسعهی پایدار است که از آن میتوان در جهت افزایش سرانه فضای سبز، ارتقای کیفیت محیط زیست و توسعه پایدار شهری بهره برد. استفادهی کاربردی از بام ها میتواند به عنوان امکان بهرهبرداری بهینه از زمینهای شهری قلمداد شود
ٍ؟ مواد و روشها
این مقاله با استناد به بررسیهای صورت گرفته در زمینه توسعه پایدار شهری به بررسی بام سبز پرداخته و کاربردآن را در توسعه شهری بیان میکند.
.3 نتایج
-1-3 تاریخچه بام سبز
ایده باغچههای بامی در حقیقت از ًًّ سال قبل از میلاد مسیح و در زمان بابلیان - باغ های معلق بابل - شکل گرفته است. فرقی نمیکند که ساختمان کوتاه یا بلند، مسکونی یا اداری و دارای سقفی تخت یا منحنی یا شیبدار باشد، هر ساختمانی میتواند دارای بامی سبز باشد
بامهای سبز مدرن که از سیستم لایههای پیشساخته تشکیل میشوند،تقریباً پدیدهای نو میباشند. این نوع بامها در دهه در آلمان توسعه و به بسیاری از کشورهای اروپا گسترش یافتند. بر اساس برآوردهای موجود، امروزه حدود ً درصد از کل بامهای آلمان، بام سبز میباشند. ایالات متحده نیز بامهای سبز قابل توجهی دارد، اما تعداد آنها به اندازه اروپا نیست. یک بام سبز، بامی است که مقدار یا تمامی آن با پوشش گیاهی و خاک، یا با محیط کشت روینده، پوشانده میشود. لفظ بام سبز همچنین میتواند برای بامهایی که مفاهیم "معماری سبز "را مدنظر قرار میدهند، نظیر پانلهای خورشیدی و یا صفحات خورشیدی بکار رود
-2-3 فناوری بام سبز
اصطلاح بام سبز؛""Green Roof، به یک سیستم سبک اطلاق میشود که از لایههای پیش ساخته تشکیل و با بام ساختمان یک سیستم واحد را به وجود آورده و رشد گیاهان را در محیط کشت رویشی خاصی، در تمام یا قسمتهایی از بام میسر میسازد. لایه کشت بام سبز با خاک معمولی متفاوت بوده و برای رویش گیاهان مختلف نیاز به عمق کمتر داشته و بسیار سبکتر است. لایه های تشکیل دهندهی بام سبز معمولا از بالا به پایین به ترتیب از پوشش گیاهی؛ محیط کشت رویشی یا لایهی کاشت؛ تثبیت کننده و محافظ ریشه؛ لایهی زهکشی، هوادهی و انبارهی آب؛ لایه ی محافظ رطوبتی و عایقبندی برای محافظت از لایههای سازهی بام تشکیل میشود.
شکل :1 لایههای تشکیل بام سبز
-3-3 انواع بام سبز :
بامهای سبز را بر اساس سیستم اجرایی به سه دسته اصلی تقسیم میکنند: .1 سیستم گسترده Extensive
.2 سیستم متمرکز Intensive
.3 سیستم مدولار یا جعبه گیاه Box Planter
-1-3-3 بام سبز گسترده یا وسیع :"Roof Extensif" نیازمند حداقل تاسیسات، نگهداری و در نتیجه هزینهی کمتری است. این نوع بام سبز لایهی کاشتی بین 5 تا 15 سانتیمتر دارد و به همین دلیل سبک بوده و باری محدود به ساختمان وارد میکند.
بام سبز گسترده به دلیل سبک بودن، غالبا نیاز به اصلاح ساختار ساختمان نداشته و برای ساختمانهای موجود مناسبتر است. بام سبز گسترده بسته به عمق لایهی کاشت، در حالت اشباع با آب وزن بام را بین 70 الی 170کیلوگرم افزایش میدهد. بام سبز گسترده میتواند هم بر روی بامهای مسطح و هم شیبدار، تا سی درصد پیاده شود. تنها محدودیت بامهای گسترده، نوع گیاهان قابل کاشت است و در آن از گیاهان با ریشه های کوتاه استفاده میشود. گلهای وحشی، چمن بوته، گونههای سدوم و خزه، و انواع گیاهانی که نیاز به مراقبت و آبیاری کمتری دارند برای کاشت در بامهای گسترده مناسب میباشند
شکل :2 بام سبزگسترده یا وسیع
-1 -1 -3-3 جزئیات اجرایی سیستم گسترده Extensive
شکل :3 جزئیات اجرایی سیستم گسترده
-2 -3-3 بام سبز متمرکز یا فشرده " :" Roof Intensif لایهی کشت ضخیمتری دارد و به همین دلیل محدودیتی از نظر انتخاب پوشش گیاهی نداشته، در آن میتوان از انواع گیاه و درختچه و درخت هایی که بر روی زمین قابل کاشت است استفاده کرد. ضخامت لایهی کاشت بامهای متمرکز از 20 الی 60 سانتیمتر متغیر است.
