بخشی از مقاله
چکیده
هدف اصلی پژوهش حاضر، توسعه فنون مصور سازی اطلاعات و پشتیبانی از فرآیندهای آموزشی است. در این پژوهش روشهای سودمند مصور سازی برای دانش آموزان، در برنامه درسی مورد بررسی قرار میگیرد. مصور سازی اطلاعات روشی رایانهای برای نمایش داده است که عبارت است از پردازش اطلاعات تبدیل شده به قالب دیداری که کاربر را قادر میسازد تا اطلاعات را مشاهده، مرور، دریافت و درک نماید.
فنون مصور سازی برای ایجاد ساختار مؤثر تصاویر و گرافها به کار میروند تا دانش آموزان را به درک ساده تر اطلاعات موجود در کتابها و دیگر رسانهها کمک کنند . برنامه ریزی درسی فرصتهای یادگیری جهت ایجاد تغییرات خواسته شده در دانش آموزان، و ارزیابی میزان انجام این تغییرات است و مصورسازی اطلاعات میتواند به شیوههای گوناگون برای درک بهتر اطلاعات دیداری در کتابهای درسی، مانند:تاریخ، جغرافیا، زمین شناسی، زیست شناسی، ریاضیات، آمار، رایانه، شیمی، و دروس رشتههای هنری مانند: فیلم، سینما و گرافیک مورد استفاده قرار گیرد.
مقدمه
راهبرد دیداری اطلاعات که با اصطلاح » مصور سازی اطلاعات1« شناخته می شود یکی از راهکارهای مؤثر و سودمندی است که در سال های اخیر مورد توجه رویکردهای فناورانه قرار گرفته است. مصور سازی اطلاعات، مجموعه فرآیندهای ارئه دیداری اطلاعات است که به منظور انتقال بهتر اطلاعات و بهره گیری مناسب از روش-های نمایش آن، مورد استفاده قرار میگیرد.
در این شیوه با عنایت به توان زیادی که در تبادل و انتقال اطلاعات، در قالب دیداری وجود دارد، تلاش می شود که با نمایش تصویری اطلاعات قدرت درک و یادگیری کاربر افزایش یافته و میزان قابل توجه اطلاعات به صورت فشرده، با حجم کمتر و به شیوه مصور ارائه شود. که با توجه به یادگیری سریع و آسان انسان به شیوه دیداری، می توان بیان کرد که مصور سازی به میزان زیادی در انتقال اطلاعات به کاربر و درک اثربخش آن مؤثر است.
مصور سازی اطلاعات یکی از روش های نوین نمایش و ارائه دیداری اطلاعات است که با هدف درک و شناخت بهتر داده ها و برای استفاده کارآمد در حوزه های گوناگون علمی به کار می رود. این شیوه مؤثر با بهره گیری از راهبردهای دیداری به گسترش دامنه دانش یاری میرساند و سبب می شود تا انتقال اطلاعات از واحد مبدأ به واحد مقصد به شکل مناسبی انجام پذیرد. هدف اصلی و مهم در استفاده از روش های مصور سازی، ارتقاء و افزایش شرایط مناسب برای تقویت قدرت تفکر و تحلیل اطلاعات در کاربران است.
بی گمان حوزه برنامه درسی یکی از جوان ترین و در عین حال پویاترین و شاداب ترین حوزه های معرفت بشری است. برنامه ریزی درسی، جوهره هر نوع آموزشی است که در ترکیب با روش های مؤثر تدریس، کارآمدی و اثربخشی نظام آموزشی را تضمین می کند. مصورسازی در آموزش های علمی و دوره های درسی کاربرد دارد و می توان از آن در شاخه های گوناگون و از جمله در حوزه های فنی و حرفه ای بهره گرفت.
اهمیت و روش پژوهش
مصور سازی با بهره گیری از شیوه های بازنمایی و ارائه سودمند اطلاعات به مخاطب، موجب می شود تا فضایی مناسب برای تعامل و تبادل اطلاعات فراهم شود. با توجه به این نکته مهم که ارزش اطلاعات در بهره گیری مفید از آن است، می توان گفت با کاربرد روش های مطلوب در ارائه تصویری اطلاعات، قدرت نفوذ و تأثیر مفاهیم افزایش نمی یابد، بلکه با حفظ ارزش اطلاعات، زمینه مناسبی برای آموزش سودمند و یادگیری بهتر در دانش آموزان ایجاد می شود.
ما یک برنامه آموزشی و درسی را به عنوان یک نقشه ای که در آن فرصتهای مناسب یادگیری برای رسیدن به هدف هایی جزئی و هدف های کلی متناسبی که برای جمعیت معینی و مدارس مشخصی معلوم و طراحی شده است تعریف می نمائیم. روش ها و فنون مصور سازی اطلاعات به نظام برنامه ریزی درسی و آموزشی کمک می کند تا با بهره گیری از این امکانات، قدرت برقراری ارتباط با دانش آموزان افزایش یابد و آنان از مفاهیم و اطلاعات ارائه شده، درک بالاتری داشته باشند.
روش پژوهش حاضر، بررسی، مطالعه و تحلیل متون تخصصی است و می کوشد تا بهره گیری از منابع حوزه موضوعی مصور سازی، وضعیت مصور سازی را در ارتباط با فرایند آموزشی و برنامه درسی و بهره گیری دانش آموزان تبیین کند.
مفهوم مصور سازی
مصور سازی اطلاعات و نیز مصور سازی دانش دو حوزه مطالعاتی نسبتاَ جدید هستند هر چند سابقه علمی مصور سازی اطلاعات و دانش چندان جدید نیست. کارد، مک اینلای و اشنایدرمن - 1999 - 1 مصور سازی اطلاعات را این گونه تعریف می کنند: »بازنمایی تصویری داده های غیر فیزیکی به صورت تعاملی و با کمک رایانه به منظور تقویت تشخیص داده ها.
« بر اساس تعریف دیمن - 1996 - 2 مصور سازی اطلاعات به استفاده کنندگان امکان می دهد تا بتوانند حجم بالایی از اطلاعات را تحلیل و بررسی کنند. باکلی1997 - 3، به نقل از درودی، - 1388 بیان می کند کاربرد آن، کاربران را قادر می سازد تا حجم زیادی از اطلاعات را تفسیر کنند و چن - 1999 - در توضیح آن تصریح می کند مصور سازی اطلاعات، بخش بزرگی از ساختارهای بازنمایی را در بردارد که برخی از آنان به خوبی شناخته شده اند و برخی جدید هستند.
سدیگ و روآنی، موری، لیانگ4 2003 - ، به نقل از درودی، - 1388 معتقدند، یکی از اهداف اصلی مصور سازی اطلاعات، پشتیبانی از تفکر انسانی از طریق استفاده مناسب از ابزارهای تصویری ویژه است و چنان که والتر، استوارت و بوراسیک - 2004 - 5 توضیح می دهند، در مصور سازی اطلاعات یکی از حوزه های علوم رایانه به شمار می آید که برای نمایش حجم بالای اطلاعات، با خلاقیت پیوند دارد.
