بخشی از مقاله
چکیده
متاسفانه نگرش حاکم در زمینه کنترل رواناب در کشور ما مبتنی بر دفع و انتقال سریع سیلاب به فواصل دور از شهر میباشد. سیستمهای زهکشی و شبکههای آب سطحی با این هدف طراحی و احداث میگردند توان تخلیه سیلاب را افزایش دهند. ولی مدیریت بهینه منابع آب ناشی از نزولات بارشهای آسمانی کمتر به چشم می خورد. اشباع شدن شبکه به علت عدم طراحی مطلوب، توسعه شهری و مسائل بهره برداری و نگهداری مناسب و ... باعث میشود با کمترین مقدار بارش خیابانها و معابر دچار آبگرفتگی شوند.
با توجه به شرایط فوق لازم است ایران نیز مانند کشورهایی چون فرانسه و ژاپن که پیشگامان استفاده از روشهای نوین در کنترل رواناب شهری هستند از تکنیکها و سیستمهای جدید مدیریتی و اجرایی در این خصوص مانند حوضچههای ذخیره، سنگفرشهای نفوذ پذیر، ترانشهها و باکسهای نفوذ و سایر روشها استفاده کند. در پژوهش حاضر که با رویکرد تلفیق رواناب سطحی و آب چاه جهت ذخیره و استحصال آب جهت مصارف کشاورزی در بزرگراه ورودی شهر دیزیچه صورت گرفت، با استفاده از نرم افزارهای GIS، WaterGEMS و CivilStorm پتانسیل برآورد آب بدست آمد و بدین منظور مخزنی برای جمع آوری این دو منبع آبی طراحی و اجرا شد.
مقدمه
فضای سبز شهری، بخشی از فضای باز شهری است که عرصههای طبیعی یا اغلب مصنوعی آن، زیر پوشش درختان، درختچهها، بوته ها، گلها، چمنها و سایر گیاهانی است که بر اساس نظارت و مدیریت انسان، با در نظر گرفتن ضوابط، قوانین و تخصصهای مرتبط با آن، برای بهبود شرایط زیستی، زیستگاهی و رفاهی شهروندان و مراکز جمعیتی غیر روستایی، حفظ و نگهداری یا احداث میشوند. از دیدگاه شهرسازی، فضای سبز شهری عبارت است از بخشی از سیمای شهر که از انواع گیاهان تشکیل یافته است.
در صورتی که از فضاهای آزاد شهری که متضاد فضاهای ساخته یا ساخت فیزیکی شهر است، صحبت شود در این صورت فضا های بالقوه جهت توسعه فضای سبز شهری مطرح میشود. به طور کلی فضای سبز برخلاف معنایی که ممکن است در ذهن ایجاد کند، تنها محل دارای درخت و گیاه نیست، بلکه نماد و سمبلی از تفکرات فرهنگی و اجتماعی یک جامعه است.
مکان ظهور فضای سبز تنها پارکها را در بر نمیگیرد، بلکه باغ ها، باغچههای خصوصی، نوار سبز حاشیه شهرها و حتی خیابانها و گورستانها را نیز شامل میشود. همین طور فضای سبز، اماکن فرهنگی - کتابخانه، تئاتر و - ، اماکن مذهبی، محلی برای انواع بازیها و ورزشهای مختلف، محلی برای الهام گرفتن از طبیعت جهت سرودن شعر، نقاشی، عکاسی و… را نیز شامل میشود. ضروری است قبل از هر اقدامی درباره فضای سبز شهری، شرایط خاص آب و هوایی منطقه، روش های تامین آب و مدیریت منابع آب مصرفی شناسایی شود.
حوضچه های ذخیره رواناب : جمع آوری رواناب در محل مناسب نه تنها باعث کاهش پیک در هیدروگراف سیل میشود بلکه استفاده مجدد از سیلاب را نیز ممکن میسازد. از موارد کاربرد حوضچههای ذخیره میتوان به کنترل سیلاب، ذخیره سازی رواناب، کاربردهای تفریحی و موارد دیگر شامل تغذیه آبهای زیرزمینی، مصارف آتشنشانی و استفاده در سیستمهای خنک کننده کارخانهها اشاره نمود.
شکل شماره - 1 - و - 2 - نمونههایی از حوضچههای زیرزمینی ساخته شده در کشور ژاپن را نشان میدهد.
شکل -1 اجرای کانال ها و مخازن اکولوژیک در شهرک سجادیه تهران
حوضچههای ذخیره رواناب بصورت زیر طبقه بندی میشوند.
: Wet Pond Basin این حوضچهها همواره حاوی آب بوده و در خلال فصول خشک با آب زیر زمینی تغذیه میشود.
: Wet Land Basin این حوضچه نوع خاصی از Wet Pond هستند که در مناطق سیل خیز بکار میروند که احتمال آلودگی آنها بسیار کم است.
: Dry Basin این نوع حوضچهها فقط در موارد سیلابی حاوی آب میباشند و دارای این مزیت هستند که از تمام حجم آنها برای ذخیره استفاده میشود.
: Underground Basin این حوضچهها فضایی را در سطح زمین اشغال نمیکنند و ساخت آنها نیازمند صرف هزینه و کارهای عمرانی می باشد و اگر در اعماق زیاد احداث شود برای تخلیه نیاز به سیستم پمپاژ دارد.
