بخشی از مقاله
چکیده
با توجه به افزایش جمعیت جهان، آبزی پروری رشد بسیار سریعی برای تامین نیازهای غذایی بشر داشته است. این رشد سریع با توجه به محدودیت دست یابی به منابع طبیعی، نیاز به حرکت به سمت توسعهای پایدارتر در بخش آبزی پروری را ایجاد میکند. از طرفی کاربرد دادهها و اطلاعات بدست آمده از طریق ماهوارهها مانند تصاویر ماهوارهای و پردازش آنها با استفاده از نرم افزارها و سیستم های پردازش اطلاعات، نقش مهمی در مدیریت بهینه و پایدار منابع محدود سرزمین دارد
. جنگلهای مانگرو به عنوان یکی از مهمترین مناطق از لحاظ منطقه نوزاد گاهی برای چرخه زندگی لاروهای میگو مورد توجه بوده و از مناطق مهم در تغذیه لاروهای ماهی و میگو در این منطقه میباشد. این منطقه زیستگاه مناسب تخم ریزی و پرورش نوزادان ماهیان تجاری، سخت پوستان، میگوها و سایر آبزیان بوده؛ بنابراین اهمیت جنگلهای حرا در چرخهی اکولوژی درخت و آبزیان دریایی بخصوص میگو و ماهیهای شیلاتی انکار ناپذیر است.
مقدمه
طبق پیش بینی های صورت گرفته جمعیت دنیا تا سال 2030 به هشت میلیارد نفر خواهد رسید - . - FAO, 2005 بنابراین مسئله تامین غذا برای جمعیت در حال رشد بسیار اهمیت دارد - . - Chamberlain, 1993 در حدود 75 درصد از ذخایر ماهیان با ارزش اقیانوسها در اثر صید بی رویه دچار محدودیت شدهاند. در عین حال میزان مصرف ماهی از 45 میلیون تن درسال 1973 به بیش از 130 میلیون تن در سال 2000 افزایش یافت. فائو تخمین میزند تا سال 2030 حدود 40 میلیون تن دیگر به میزان مصرف غذاهای دریایی افزوده خواهد شد
بنابراین جهت پاسخگویی به تقاضای رو به افزایش برای غذا و با توجه به کاهش ذخایر طبیعی ماهیان ایجاد جایگزینهای پایدار امری ضروری است که به دلیل کاهش منابع طبیعی ماهیان، سهم عمده تولید بر عهده بخش آبزی پروری است
بنابراین صنعت آبزی پروری در سراسر دنیا به سرعت در حال توسعه است و یکی از سریع الرشد ترین بخشهای تولید غذا در جهان محسوب میشود. میتوان گفت که تقریبا نیمی از تولیدات ماهی جهان توسط بخش آبزی پروری تامین میشود که این امر بیانگر نقش مهم آبزی پروری در تامین امنیت غذایی در جهان است
جنگلهای حرا از منابع مهم طبیعی در استان هرمزگان بوده و از نظر ایجاد پناهگاه مناسب جهت تخمریزی و پرورش و صید آبزیان دارای اهمیت هستند. این در حالی است که علاوه بر برداشت بیرویه از سرشاخهها، عوامل دیگر مانند توسعه راهها، استقرار نامناسب صنایع، استفاده بدون ظرفیتیابی و طرحریزی تفرجی، آلودگی ناشی از هیدروکربورهای نفتی، توسعه آبزی پروری و در مجموع فقدان ساز و کارهای زیست محیطی این جنگلها را در معرض تهدید فزایندهای قرار داده است
تخریب جنگلها را میتوان با دادههای بدست آمده از سنجندههای مختلف و سامانه اطلاعات جغرافیایی شناسایی و بررسی کرد. در این بین ارزیابی تغییرات جنگلها توسط ماهوارهها دیدی همهجانبه و مشخص را برای کمیسازی چگونگی و سرعت تخریب آنها فراهم میکند
محدوده مورد مطالعه
جنگلهای مانگرو جزیره قشم در محدوده 26° 45´ - 27° عرض شمالی و 55° 20´ - 55° 51´ طول شرقی در حد فاصل دلتای رودخانه مهران و گورزین در دماغه شمالی جزیره قشم قرار گرفته است و تمامی ترعه خوران را در برمیگیرد. همچنین جنگل های مانگرو حوزه غربی استان هرمزگان در ناحیه بندر خمیر در عرضهای شمالی 26° 45´ - 27° 10´ و طول شرقی 55° 20´ - 56° قرار دارند و در زمره اراضی جنگل های مانگرو حوزه مرکزی خلیج فارس محسوب میشوند
شکل– 1 موقعیت منطقه مورد مطالعه
روش پژوهش:
دادههای مورد استفاده در این تحقیق عبارتند از:
- تصاویر سنجنده TM وETM + ماهواره لندست سالهای 1984، 1998، 2001 ، 2006 و 2009 ؛
- نقشههای توپوگرافی با مقیاس 1:25000 - سازمان نقشه برداری کشور - ؛
طبقه بندی تصاویر و برآورد صحت
طبقه بندی تصویر یکی از پرکاربردترین و در عین حال کاملترین روشهای استخراج اطلاعات موضوعی میباشد بنابراین در این تحقیق از روش طبقه بندی نظارت شده چندباندی جهت استخراج اطلاعات از تصاویر ماهوارهای استفاده شد. در نرم افزار ENVI طبقه بندی با دو کلاس به نامهای پوشش گیاهی و پوشش غیر گیاهی انجام شد. پس از انجام عمل طبقه بندی، به منظور ارزیابی دقت نقشه های تولید شده، نمونه های واقعیت زمینی به نرمافزار معرفی شده ونتایج به صورت ماتریس خطا بدست آمد و با توجه به این ماتریس ضریب کاپا و دقت کلی محاسبه شد.
تهیه نقشه جنگل های حرا با روش طبقه بندی پیکسل پایه
در این مطالعه جهت تهیه نقشه تغییرات سطح جنگل های حرا از روش طبقه بندی حداکثر احتمال استفاده شد، که یکی از بهترین روش های پیکسل پایه است. به منظور ارزیابی نتایج حاصل از این روش از نقشه سطح جنگل های حرا که به روش میدانی و توسط دستگاه GPS و نیز با کمک تصاویر Google Earth تهیه شده و در واقع نقشه واقعیت زمینی1 میباشد استفاده شد.
این نقشه واقعیت زمینی که فقط برای بخشهایی از منطقه مورد مطالعه تهیه شده، دارای دو کلاس پوشش گیاهی و پوشش غیر گیاهی میباشد تا به عنوان نمونه های تعلیمی2 برای آموزش نرم افزار جهت طبقهبندی تصاویر مورد استفاده قرار گیرد. مطابق نقشه واقعیت زمینی، نقشههای پوشش جنگلهای حرا در محیط نرمافزاری ArcGIS تهیه شد. در اینجا تنها پوشش جنگلی سال 2009 آورده شده است
شکل–2 نقشه سطح پوشش جنگلهای حرا بین قشم و بندر خمیر
