بخشی از مقاله
چکیده
نرم افزار سورپَک - Surpac - یکی از قویترین نرم افزارهای کاربردی هم در زمینه تخمین ذخیره و هم طراحی معادن میباشد. بی شک این نرمافزار با قابلیتهای خود در زمینه انجام مطالعات زمینآماری جایگاه ویژهای را در بین تمامی نرمافزارهای فعلی بخود اختصاص داده است.
در این مقاله تخمین ذخیره بخش آلومینیوم بالای معدن مارن مربوط به یکی از کارخانجات سیمان کشور، با استفاده از روش کریجینگ توسط نرم افزارسورپَک انجام گرفته است. در این مطالعات در ابتدای کار اطلاعات حاصل از گمانههای اکتشافی بصورت یک فایل داده وارد نرم افزار مذکور شده و پس از ساختن دیتابیس - Database - از دادههای مذکور، کامپوزیتهای 3 متری تهیه گردید. سپس مقاطع مورد نیاز در جهتهای مختلف رسم و مدل هندسی کانسار با توجه به مقاطع بدستآمده تهیه شد، به این ترتیب مدلسازی بلوکی کانسار و تعیین فضای تخمین انجام گرفت و متعاقب آن بیضوی تخمین حاصل از واریوگرافی کامپوزیتهای3متری دادهها، برای تنها پارامتر - AL2O3 - مدلسازی گردید و با استفاده از تخمینگر کریجینگ مقدار این متغیر در هر بلوک تخمین زده شد.
در سالهای اخیر به علت وابستگی زیاد پروژههای معدنی به تعیین دقیقتر تناژ مادهی معدنی، روش های گوناگونی برای تخمین عیار به وجود آمدند که از آن جمله میتوان به روشهای هندسی، مبتنی بر فاصله و زمینآماری اشاره کرد
تخمین ذخیره کانسارها یکی از مهمترین پارامترهای لازم در مراحل طراحی و برنامهریزی کوتاه و بلند مدت تولید یک معدن بشمار میرود
انجام محاسبات متعدد و حل معادلات پیچیده در تخمینگر کریجینگ، بخصوص در کانسارهای بزرگ، بمنظور تخمین ذخیره به روش زمینآمار استفاده از نرمافزارهای ویژه و قوی را ضروری ساخته است. تخمین ذخیره به همراه تخمین عیار یکی از مراحل حیاتی در بررسیهای فنی و اقتصادی معادن است بنابراین یافتن روشی که بتواند این مقادیر را با دقت بالا تخمین بزند ضروری است
استفاده از علم زمین آمار در تخمین ذخیره کانسارها با توجه به در نظر گرفتن ارتباط فضایی عیار نمونهها در نقاط مختلف کانسار،گسترش قابل توجهی داشته است
.2 روش تحقیق
شکل - - 1 بخشی از محدوده معدن مارن مربوط به یکی از کارخانههای سیمان کشور را نشان میدهد که از بیشترین میزان آلومینیوم برخوردار میباشد، در این محدوده جهت بررسی تغییرات اکسید آلومینیوم حدود 12 گمانه حفر گردیده است که موقعیت هر یک از این نقاط در جدول - 1 - نشان داده شده است. به این ترتیب در ابتدا به منظور مدلسازی کانسار و با استفاده از اطلاعات اکتشافی موجود، محدوده کانسار توسط نرم افزار Surpac6.2 در هر مقطع تعیین گردید و سپس با در نظر گرفتن تغییرات ترکیب اکسید آلومینیوم، اتصال این مقاطع به یکدیگر صورت پذیرفت. شکل های 2 تا 7 نمایی از مدل سه بعدی کانسار در بازههای مختف تغییرات آلومینیوم را نشان میدهد.
پس از اتصال مقاطع مختلف در بازههای مختلف اندیس اکسید آلومینیوم، میزان حجم برای هر بازه بدست آمد. و با توجه اینکه مقدار دانسیته میانگین نمونههای مارنی2gr/cm3 برآورد شده است، میزان تناژ محاسبه گردید. و با توجه به پارامترهایی مانند درصد بار میکس در خوراک، کارکرد آسیا در روز - ساعت - ، ظرفیت آسیا - تن در ساعت - ، مدت زمان کارکرد سالانه کارخانه - روز - ، درصد مصرفی جزء مورد نظر، ظرفیت معدن - تن - ، پارامتر مدت زمان اتمام بار معدن - سال - برای هر یک از محدودههای عیار محاسبه گردید که نتایج آن در جداول 2 و 3 گزارش شده است.
جدول-1 موقعیت های جغرافیایی 12گمانه مورد بررسی
