بخشی از مقاله
چکیده
کود آلی ورمی کمپوست حاصل فعالیت بیولوژیک نوعی کرم خاکی با نام علمیEisenia foetida می باشد که با تغذیه از مواد عالی آنها را به مواد مغذی برای گیاهان تبدیل می کند.از سوی دیگر گیاه دارویی سیاه دانه Nigella sativa L. گیاهی یک ساله و علفی است که به خانواده آلاله Ranunculaceaeتعلق دارد که خواص فراوانی مانند اثرات ضد انگلی ِضد نفخ و کاهش فشار خون و ... می باشد.
در این آزمایش کود ورمی کمپوست در چهار سطح صفر 15 10 5 تن در هکتار به کار رفت.صفات مورد ارزیابی در گیاه سیاه دانه پس از استفاده از کود ورمی کمپوست در سطوح مختلف شامل ارتفاع گیاه تعداد شاخه فرعی تعداد روز تا شروع گلدهی تعداد روز تا شروع تشکیل بذر وزن هزار دانه تعداد کپسول در گیاه و تعداد دانه در کپسول میباشد.جهت مقایسه میانگین بین صفات از نرم افزارهای SAS و آزمون چند دامنه ای دانکن در سطح %5 استفاده شد.بالاترین میزان عملکرد در فاکتور های متفاوت بدست آمد به گونه ای که به کمک آن جهت کاهش مصرف کود شیمیایی و کاهش خطرات زیست محیطی حاصل از استفاده آنها به حداقل برسد.
.1 مقدمه :
گیاه سیاه دانه - Nigella sativa. L - گیاهی یک ساله و علفی است که به خانواده آلاله - - Ranunculaceae تعلق دارد.این گیاه که بومی غرب آسیاست با مواد موثره موجود در دانه اثرات فراوانی همچون خاصیت ضد انگلی ،ضد ویروس،ضد باکتری،شیر افزا،ضد نفخ و کاهش قند خون دارد.آب و هوای گرم و مرطوب، خاکی با زهکشی خوب،مکان کاملا آفتابی و آبیاری منظم از نیازهای این گیاه است. - در این گیاه موادی مانند قندها و اسید های آمینه
کلمه Verm از لغت لاتینVermis گرفته شده که به معنی کرم می باشد. ورمی کمپوست حاصل یک فرایند نیمه هوازی است که در اثر فعالیت توام گونه ای خاص از کرم ها، قارچ ها ،باکتری ها و اکتینومیست ها تولید میگردد
ورمی کمپوست ، تکنولوژی استفاده از انواع خاصی از کرم های خاکی است که به دلیل توان رشد و تکثیر بسیار سریع و پتانسیل قابل توجه برا ی مصرف انواع مواد آلی زاید ، این قبیل مواد غالبا مزاحم و آلوده کننده محیط را به یک کود آلی ، با کیفیت ممتاز تبدیل می کنند
معمولاً گیاهانی که از کود ورمیکمپوست تغذیه میکنند دارای ظاهری بلندتر و رشدی سریعتر میباشند. بر اساس آزمایشات و تحقیقات انجام شده، استفاده ورمیکمپوست با غلظت کمتر در رشد و نمو گیاهان تاثیر بیشتری دارد
در طی سالهای گذشته محققین بر روی گیاهان مختلفی از جمله گل جعفری هویج همیشه بهار ...و اثرات کود ورمی کمپوست بر روی خصوصیات کمی و کیفی آنها تحقیقاتی انجام داده اند.
در این تحقیق بر آن شدیم تا اثرات کود ورمی کمپوست در سطوح مختلف را بر روی خصوصیات رویشی و زایشی و مواد موثره آن مورد بررسی قرار دهیم.
.2 مواد و روش ها
-1 مشخصات جغرافیایی:
این آزمایش در مزرعه دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج انجام گرفت. مشخصات جغرافیایی که شامل طول و عرض جغرافیایی وارتفاع از سطح دریا می باشد در جدول 1 ارائه شده است.
جدول-1 مشخصات جغرافیایی مکانهای آزمایشی
جدول-2 مشخصات خاک محل اجرای آزمایش
-3 تیمارهای آزمایش:
به منظور انجام این تحقیق کود آلی ورمی کمپوست در 4 سطح 10 5 0 و 15 تن در هکتار برای گیاه سیاه دانه مورد استفاده قرار گرفت.
-4 روش اجرای آزمایش:
بدین منظور کرتهایی به ابعاد 1/5 در 1/5 متر با 3 تکرار در نظر گرفته شد. در ابتدا میزان ورمیکمپوست هر تیمار محاسبه شده و به خاک اضافه گردید و سپس گیاهان کاشته شدند. پس از چهار برگه شدن گیاهان به فاصله 30 سانتیمتر از هم تنک شدند. از رشد کامل ، گلدهی و تولید دانه صفات مورد نظر ارزیابی قرار گرفتند.
-5 صفات مورد ارزیابی: صفات مورد ارزیابی عبارتند از:
-1-5 ارتفاع گیاه: بعد از کف بر نمودن بوته های هر واحد آزمایشی، طول بوته با خط کش اندازه گیری شد. -2-5 تعداد شاخه فرعی: این صفت از طریق میانگین گیری از تعداد شاخه فرعی در 10 بوته به دست آمد. -3-5 تعداد روز تا شروع گلدهی: شامل زمان کاشت تا ظهور گل در مزرعه برای هر واحد آزمایشی می باشد.
-4-5 تعداد روز تا شروع تشکیل بذر: شامل زمان کاشت تا شروع تشکیل بذر در مزرعه برای هر واحد آزمایشی می باشد.
-5-5 وزن هزار دانه: با شمارش 500 دانه از هر کرت میزان وزن هزار دانه تخمین زده شد.
-6-5 تعداد کپسول در گیاه: 10 بوته از هر کرت بصورت تصادفی برداشت و بعد از میانگین گیری، تعداد کپسول در بوته محاسبه گردید.
-7-5 تعداد دانه در کپسول: 10 کپسول از هر کرت بصورت تصادفی برداشت و بعد از میانگین گیری، تعداد دانه در کپسول محاسبه گردید.
-8-5 تجزیه و تحلیل آماری: تجزیه آماری شامل تجزیه واریانس مقیاس میانگین و همبستگی بین صفات با نرم افزارهای SAS و آزمون چند دامنه ای دانکن در سطح 5 درصد انجام گرفت و نمودارها با excel ترسیم شدند.
.3 بحث و تحلیل آزمایشات
-1 ارتفاع بوته مقایسه میانگین ارتفاع بوته با آزمون دانکن در سطح 5 درصد نشان داد که تیمار ورمی کمپوست بر ارتفاع بوته اثر معنی داری را نشان می دهد به نحوی که کاربرد سطح 5 ، 10 و 15 تن در هکتار به ترتیب منجر به افزایش 6، 11 و 21 درصدی این صفت نسبت به شاهد گردیدند. افزایش رشد گیاه به تغییر در ساختار خاک، تغییر در دسترسی به آب، افزایش دسترسی به مواد غذایی ماکرو و میکرو، تحریک فعالیت میکروبی، افزایش فعالیت آنزیم های اساسی یا تولید مواد تحریک کننده رشد گیاه به وسیله میکرو ارگانیسمها نسبت داده میشود.
-2 تعداد شاخه فرعی مقایسه میانگین شاخه فرعی با آزمون دانکن در سطح 5 درصد نشان داد که تیمار ورمی کمپوست بر تعداد شاخه فرعی اثر معنی داری را نشان میدهد به نحوی که کاربرد سطح 5، 10 و 15 تن در هکتار به ترتیب منجر به افزایش 20 ،22 و22 درصدی این صفت نسبت به شاهد گردیدند.
