بخشی از مقاله
خلاصه
در عصر حاضر که موفقیت در آن به میزان زیادی به توسعه اقتصادی وابسته است ، یکی از ابزارهای مفید برای توسعه مبادلات تجاری ، استفاده از تجارت الکترونیک است . تجارت الکترونیک که حاصل پیشرفت فناوری اطلاعات است بدلیل منافع بسیاری مانند کاهش هزینه ها و افزایش بازدهی به سرعت در حال گسترش است . در این مقاله سعی بر آن خواهد بود پس از تعریف کلی تجارت الکترونیک مروری بر کاربردها و نوآوری های آن صورت پذیرد .
1. مقدمه
توسعه ی فناوری اطلاعات و ارتباطات تحولاتی را در ابعاد مختلف زندگی بشری ایجاد کرده است. کاربرد این فناوری در کنار آموزش الکترونیک دولت الکترونیکی و بهداشت الکترونیکی در اقتصاد و تجارت نیز خود را در قالب مفاهیمی نظیر اقتصاد دیجیتالی و تجارت الکترونیک نشان داده است.
تجارت الکترونیک حاصل پیشرفت فناوری اطلاعات است که امروزه در دنیای کسب و کار با اقبال فراوان روبه رو شده است ،اما در زمینه توسعه و بکارگیری این فناوری در کشورهای در حال توسعه و از جمله ایران فاصله زیادی با کشورهای پیشرفته ایجاد شده است.
تجارت الکترونیکی پدیده ای چند رشته ای است که ازطرفی با پیشرفته ترین مفاهیم فناوری اطلاعات و از سوی دیگر با مباحثی مثل بازاریابی و فروش ، مباحث مالی و اقتصادی و حقوقی پیوستگی دارد
نوآوری، مفهومی کلیدی است که امروزه از آن به عنوان محور دستاوردهای تجارت در قرن بیست و یکم یاد می شود .سازمانهای کوچک و بزرگ، اقدام به ارزیابی مجدد محصولات، خدمات و عملیات خود کرده اند تا فرهنگ نوآوری را به وجود آورند - تید و همکاران،. - 1390 با فراگیر شدن تجارت الکترونیک در سطح جهانی نیاز به نوآوری و به تبع آن مدیریت نوآوری جز نیازهای سطح بالای هر کسب و کار الکترونیکی است .
نوآوری، یکی از مطالبات مهم و ضروری بشر برای ادامه زندگی است .باگذشت زمان، انسان به دلیل برخورداری از روحی تنوع طلب، از کهنگی و تکراری بودن امور خسته و دلزده می شود و برای استفاده بهینه از زندگی، نیازمند نوآوری و دگرگون سازی امور مربوط به زندگی شخصی، کاری و ... خود است.
2. تجارت الکترونیک - معنی و مفهوم -
تجارت الکترونیک که یکی از مهمترین کاربردهای فناوری ارتباطات و اطلاعات است ، نقش ویژه ای را در حرکت کشورهای گوناگون به سمت اقتصاد شبکه ای ایفا می کند ، گرچه تجارتالکترونیکی عموماً در حوزه های بازرگانی و تجارت و به منظور داد وستد کالا و خدمات شناخته شده است و تراکنشهای مالی جزء جدایی ناپذیر آن محسوب می شود ،اثرات حاشیه ای و سرریز آن تأثیر مستقیمی بر سایر حوزه ها از جمله حوزه های اجتماعی ، فرهنگی و سیاسی جوامع به دنبال خواهد داشت. - خانی جزنی ، - 1386 تجارت الکترونیکی از دیدگاه کلی به راه و روش جدید کسب و کار به صورت الکترونیک با استفاده از اینترنت گفته می شود .
3. دیدگاه های تجارت الکترونیک
· دیدگاه ارتباطات : به تحویل اطلاعات ، محصول یا خدمات از طریق خطوط تلفن را تجارت الکترونیکی می گویند.
· دیدگاه آموزشی : به شرایط لازم برای اموزش الکترونیکی در مدارس و مراکز آموزشی تجارت الکترونیکی می گویند.
· دیدگاه فناوری اطلاعات : به ان دسته از کاربر های فناوری اطلاعات برای پشتیبانی مبادلات تجارت الکترونیکی گفته می شود.
· دیدگاه جامعه : به مکانی گفته می شود که افراد در آن به اموزش ، مشارکت و تعامل با یکدیگر می پردازند
4. طبقه بندی تجارت الکترونیک با توجه به ماهیت آن
این طبقه بندی بر اساس تحقیقات توربان و همکارانش در سال 2006 صورت میگیرد.
- 1-4 بنگاه به بنگاه - B2B - :که بیشتر تبادلات در تجارت الکترونیکی در این بخش صورت می گیرد .
- 2-4 بنگاه به مشتری : - B2C - تمامی تبادلات خرده فروشی و انفرادی در این بخش قرار می گیرد و همچنین ارائه ی خدمات دولتی به مشتریان - G2C - جزء این طبقه قرار می گیرد.
- 3-4 بنگاه به بنگاه به مشتری - : - B2B2C این طبقه بندی به این صورت است که تولید کننده محصول خود را به مشتری شرکت دیگر می دهد و هیچ گونه افزایش قیمتی بر محصول ندارد.
- 4-4 مشتری به مشتری : - C2C - دراین طبقه بندی خریداران و فروشندگان مردم می باشند که به فروش لوازم خانگی و... می پردازند.
- 5-4 مشتری به بنگاه - : - C2B این طبقه بندی شامل افرادی می شود که از اینترنت برای فروش محصول خود به شرکت هایی که در انتظار خرید محصول هستند قرار می گیرد.
- 6-4 نظیر به نظیر : - P2P - که - P2P - در - B2B - و - C2C - و - B2C - مورد استفاده قرار می گیرد . این فناوری امکان تبادل فایلهای الکترونیکی مانند فایلهای موسیقی و فیلم و دیگر محصولات دیجیتالی را به صورت الکترونیکی را دارد
5. عوامل کلیدی موثر در موفقیت تجارت الکترونیک
عواملی که نقش کلیدی در موفقیت تجارت الکترونیکی دارند عبارتند از :
- 1-5 عامل نیروی انسانی
✓ مهارت فنی و دانش کارکنان در ارائه کالا و خدمات.
✓ مهارت در مدیریت پروژه.
✓ آشنایی کارکنان با زبان های خارجی. - جهت برقراری ارتباط با سایر ملل -
✓ آگاهی فرهنگی کارکنان.
- 2- 5 زیرساخت فنی
✓ زیرساخت های مخابراتی قابل اطمینان که انتقال حجم زیادی از اطلاعات را با سرعت و هزینه ای منطقی ممکن سازد
✓ کامپیوترهای شخصی به روز و سایر نرم افزارها و سخت افزارهای مورد نیاز.
✓ دانش فنی به روز کارکنان.
- 3-5 تعامل با مشتریان
✓ نقطه تماس مشتری ، از نیازهای او آگاه باشد
✓ بین مشتری و فروشنده - ارائه کننده خدمات - اعتماد وجود داشته باشد
✓ مشتری بتواند ارتباط را با زبانی آغاز کند که برای فروشنده قابل فهم باشد
- 4- 5 زیرساخت های تجاری
✓ طرح تجاری مناسب و مطلوب ، موجود باشد
✓ سازمان کسب و کار موجود باشد.
✓ فرآیندهای تجاری از قبیل حسابداری ، ارسال صورتحساب و ... آماده باشند
✓ تبلیغات موجود باشد و در فرآیند ارتباطات سازمانی به نحوی مؤثر عمل کند
✓ روشهای تماس با مشتریان بالقوه ، کارآمد باشد
✓ پردازش پرداخت و سیستمهای پشتیبانی از پرداخت مشتریان به شرکت موجود باشد.
✓ نماینده ای قانونی برای پاسخگویی و پشتیبانی از مشتریان وجود داشته باشد
✓ مزیت در هزینه کسب شود.
- 5-5 محیط قانونی
✓ قانون حمایت از مالکیت معنوی موجود باشد
✓ قانون مالیات از تجارت الکترونیک حمایت کند
✓ قوانین بانکی ، پرداختهای خارج از کشور را تحت پوشش قرار دهن
✓ قوانین گمرکی و قوانین و مقررات صادرات و واردات ، از تجارت الکترونیک حمایت کنند.
✓ مقررات مربوط به مخابرات و ارتباطات از راه دور از تجارت الکترونیک حمایت کنند.
6. بانکداری الکترونیک :مردمی ترین فعالیت تجارت الکترونیک
به معنای انجام کلیه فعالیت های بانکی در خانه ، محل کار یا در راه است. یکی از مزایای بانکداری الکترونیکی صرفه جویی در زمان و هزینه می باشد. امروزه بسیاری از بانک ها از خدمات بانکداری الکترونیکی به عنوان یکی از تجارت های الکترونیکی یاد می کنند و به چشم یک استراتژی و مزیت رقابتی نگاه می کنند ، یعنی دیگر تعداد زیاد شعب بانک ها افتخار نیست بلکه افتخار درخدمات بانکی به صورت الکترونیکی است .
سوتاردو سیائو کاربرد های بانکداری را به پنج دسته تقسیم کرده:
❖ اطلاعاتی : مانند اطلاعات عمومی بانک ها ، اطلاعات آموزشی بانک ها ، اطلاعات استخدام و محاسبات مالی .
