بخشی از مقاله
چکیده
فعالیتهاي آتشفشانی کالکآلکالن و آلکالن موجب فعالیت سیالات گرمابی کانیزا در منطقه شیخ طبق میانه و در نتیجه کانیسازي اپیترمال شده است. براي بارزسازي و مطالعه بهینه هالههاي دگرسانی و تعیین نقاط امیدبخش اکتشافی از تصاویر ETM+ استفاده گردید.
با استفاده از الگوهاي طیفی کانیهاي موجود و با استفاده از دو روش نسبتهاي باندي و آنالیز مؤلفههاي اصلی مناطق حاوي آلتراسیون بارزسازي و مشخص شدند. تحلیل نتایج این دو روش مناطق مستعد براي انجام پیجوییهاي معدنی معرفی شدند. کنترلهاي صحرایی انجام شده، نتایج به دست آمده از مرحله قبل را تأیید کرده است.
مقدمه
منطقه مورد مطالعه شیخ طبق میانه در شیت 1/100000 نقشه زمین شناسی هشترود با مختصات طولی 47˚ 15′- 47˚ 30′و عرض جغرافیایی37˚ 15′ - 37˚ 30′ در استان آذربایجان شرقی واقع شده است. لیتولوژي منطقه از سنگ هاي آتشفشانی و رسوبی ائوسن، الیگوسن، و میوسن تشکیل شده است - شکل. - 1 به طوري که ماگماتیسم حاکم در منطقه با ولکانیسم لاتیت، آندزیت، ریوداسیت، تراکیت و فرایند هاي آذراواري در ائوسن شروع و در ائوسن فوقانی به بازالت آندزیتی ختم می گردد.
در زمان ائوسن ردیف نسبتا پیچیده اي از گدازههاي آندزیتی، توف، لاتیت، ایگنمبریت، توف برشی، آندزیت، بازالت آندزیتی و آذرآواريهاي مربوط دیده میشود. در دوره الیگوسن رژیم ماگمایی به نوع اسیدي از نوع گنبدهاي ریولیتی، توف ریولیتی و ریوداسیت تغییر یافته که یکی از پدیدههاي کانیساز در منطقه میتواند باشد. بعد از ماگماتیسم ریولیتی- گرانیتی در زمان میوسن ولکانیسم دوگانهاي با سرشت تراکیآندزیت و ریوداسیت رخ داده و در نهایت در زمان پلیوسن به برش بازالتی، پیروکسن بازالت و بازالت تغییر کرده است
طبق بررسیهاي به عمل آمده و مطالعات تصاویر ماهوارهاي و دادههاي ژئوفیزیک هوایی، شرایط و رژیم کششی الیگوسن موجب نفوذ تودههاي گرانیتوئید گردیده است. این حادثه به واسطه فشار پوسته و پدیده آناتکسی منجر به تشکیل مخزن ماگمایی شده و در نهایت تولید مذاب گرانیتوئید موجب دگرسانی گرمابی، نفوذ گنبدهاي سابولکانیک و خروج تودههاي ریولیتی شده است.
یکی از عمدهترین منابع فلزي در سیستمهاي ولکانوپلوتونی با ویژگی پویایی تکتنوماگمایی وجود کانسارهاي مس است - محمدزاده و فلاحت . - 1384 از دیگر جنبههاي جالب توجه در منطقه میانه شکلگیري ساختارهاي حلقوي از نوع ولکانوپلوتونی و در نتیجه فروافتادگیهاي نیمه حلقوي به شکل گرابن و بالاآمدگی هورست میباشد که پیامد آن ایجاد مجموعه آتشفشانی با گسلهاي حلقوي و در نهایت به شکل ساختارهاي حلقوي است. اینگونه مناطق از جمله مکانهایی هستند که میتوانند به عنوان سیستمی مناسب براي کانیسازي فلزات پایه و طلا محسوب شوند
شکل:1 نفشه زمینشناسی منطقه مورد مطالعه
در این مطالعه و براي آنالیز تصاویر ماهواره لندست از نسبت باندها و آنالیز مؤلفههاي اصلی استفاده گردید. براي به دست آوردن نسبت باندي، از الگوي طیفی کانیهاي موجود در آلتراسیون گرمابی به صورتی استفاده گردید که باندهاي با حداکثر بازتاب در صورت و با حداکثر جذب در مخرج قرار گیرند. علاوه بر این از آنالیز مؤلفههاي اصلی براي حذف همبستگی باندها و دستیابی به تصویر با کنتراست بالا و شناسایی دگرسانیهاي گرمابی استفاده شد.
روش مطالعه
هاله هاي دگرسانی اغلب شامل کانیهاي رسی، میکاها و کانیهاي هیدروکسیلدار مانند پیروفیلیت و آلونیت همراه با الگوهاي جذبی Al-OH هستند. علاوه بر این کربناتها و کانیهاي حاوي Mg-OH و Fe-OH مانند بیوتیت و کلریت الگوي جذبی نزدیک 2300 نانومتر را دارا میباشند. این کانیها ردیابهاي مجموعه پیروفیلیت و پتاسیک هستند. باند 7 در تصاویر TM براي ثبت چنین الگوهاي جذبی طراحی شده است. الگوهاي جذبی کانیهاي حاوي آهن همانند هماتیت، گوتیت در نزدیکی 900 نانومتر قرار دارند. الگوي جذبی Fe-OH نزدیک به 2270 نانومتر قرار دارند.
اکتشاف و پیجویی کانسارهاي اپیترمال و فلزات پایه در منطقه مورد مطالعه، دگرسانیهاي پروپیلیتیک، آرژیلیک، فیلیک و ... با استفاده از نسبت باندي و آنالیز مؤلفههاي اصلی صورت پذیرفت. در ادامه با توجه به نمودارهاي طیفی کانیهاي موجود در مجموعههاي گرمابی از نسبتهاي زیر استفاده شد: نسبت 5/7 براي بارزسازي نواحی آرژلیک و پروپلتیک و به طور کلی کانیهاي حاوي یون هیدروکسیل، نسبت 3/1 براي بارزسازي کانیها و سنگهاي حاوي اکسید آهن، نسبت ٣/۴ براي بارزسازي گیاهان از دگرسانیها. با استخراج تصاویر با ترکیب رنگی کاذب
4/3 - ، 3/1، - 5/7 نواحی حاوي کانیهاي هیدروکسل و سنگهاي آهندار به رنگ زرد نمایان خواهد شد.
شکل:2 تصویر رنگ کاذب 4/3 - ، 3/1، - 5/7 منطقه مورد مطالعه. نواحی حاوي کانیهاي هیدروکسل و اکسید آهن به رنگ زرد درآمدهاند.
براي مطالعه بهتر و تفکیک بارزتر این دو ناحیه از روش آنالیز مؤلفههاي اصلی استفاده شد. ابتدا باندهاي 1، 4، 5 و 7 براي مطالعه دگرسانی آرژیلیک انتخاب و مؤلفه اصلی و مقادیر ویژه آنها به دست آمد - جدول . - 1 مقادیر نشان میدهند که بیشترین تفاضل بین باند 5 و 7 در مؤلفه اول وجود دارد. لذا مؤلفه اول این گروه از باندها انتخاب شد.
براي اکسیدهاي آهن، باندهاي 1، 3، 4 و 5 انتخاب و مؤلفه اصلی و مقادیر ویژه آنها به دست آمد
