بخشی از مقاله
چکیده
دراین مقاله تلاش شده است تا ازطریق مطالعه پیمایشی میان اعضای بزرگ ترین جامعه مجازی ایرانیان - کلوب - کارکرد اصلی رسانه های اجتماعی در بین کاربران ایرانی مشخص گردد و به این سؤال پاسخ داده شود که چه اقشاری بیشتر از رسانه های اجتماعی استفاده می کنند و بیشترین استفاده ایرانیان از رسانه های اجتماعی شامل چه مواردی است؟
در همین راستا، برای سنجش جایگاه رسانه های اجتماعی عصر حاضر در زندگی افراد و تعیین کارکردهایاصلی رسانه های مذکور، از روش پیمایش اینترنتی و ارسال پرسشنامه به صورت برخط - آنلاین - برای کاربران فعال جامعه مجازی ایرانیان به عنوان پرمخاطب ترین رسانه اجتماعی استفادهشده است . بنابراین، با هدف جمع آوری 380 پرسشنامه تکمیل شده و بر اساس آمار الکسا طی مدت دو ماه در زمان های مختلف روز شامل: ساعت یک بامداد تا هفت صبح، هفت صبح تا دوازده ظهر، دوازده تا چهار بعد از ظهر، چهار بعد از ظهر تا هشت شب، هشت شب تا یک بامداد،9000 درخواست به اعضای برخط کلوب ارسال شد .
یافته های مبتنی بر پاسخ مشارکت کنندگان در پژوهش نشان می دهد که نخست، جوانان مهم ترین استفاده کنندگان از رسانه های اجتماعی هستند؛ دوم، استفاده از اینترنت ورسانه های اجتماعی اینترنتی نه تنها مهم ترین فعالیت ایشان در اوقات فراغت است بلکه بیشتر جوانان وقت قابل توجهی ر ا به حضور در شبکه های اجتماعی اینترنتی نسبت به سایر فعالیت های اجتماعی اختصاص می دهند همچنین، بر اساس نتایج این مطالعه یادگیری مطالب جدید، سرگرمی، عضویت و فعالیت در گروه های متناسب با سلایق فردی، دوست یابی و کسب اخبار به ترتیب، بیشترین فراوانی را به عنوان اولویت اول کارکردهایرسانه های اجتماعی در ایران دارا هستند.
- 1 مقدمه
"رسانه های اجتماعی" واژه ای است که برای تکامل یافته ترین رسانه های عصر حاضر به کار می رود .بر اساس تعریف آندره کاپلن و مایکل هانلین، متنی بر اینترنت هستند که - Applications - رسانه های اجتماعی، گروهی از برنامه های کاربردی با اتکا به بنیان های فناورانه وب2 ، امکان ایجاد و تبادل محتوای تولید شده به وسیله کاربران را می دهند
برخی صاحب نظران به جای استفاده از واژه رسانه های اجتماعی با توجه به کارکردشبکه ای این دسته از رسانه ها، استفاده از واژه شبکه های اجتماعی را ترجیح می دهند .هلن صدیق بنای واژه ای است که برای نامیدن گروهی از - Social Network - معتقد است هرچند شبکه های اجتماعی افراد که در میان خود دارای ارتباطات وسیع و مستمر هستند و یک حلقه منسجم ارتباطاتی را تشکیل می دهند، به کار می رود، اما این واژه امروزه عمدتا برای نامیدن پایگاه های اینترنتی به کار می رود که افراد با عضویت در آن ها امکان دستیابی به اطلاعات سایر اعضا، آشنایی با علایق آن ها، به اشتراک گذاری تولیدات متنی، صوتی و تصویری و نیز تشکیل گروه هایی بر اساس علایق مشترک با برخی از دیگر اعضای پایگاه را پیدا می کنند .
شبکه های اجتماعی اینترنتی با توجه به کارکردهای متنوعشان برای ترویج سبک زندگی مبتنی بر اینترنت، مورد توجه جدی دانشمندان عصر حاضر قرار گرفته و محور بسیاری از پژوهش ها و مطالعاتی بوده است که د ر این مقاله به برخی ا ز آن ها اشاره شده است .برای اینکه بتوان با کارکردهای رسانه های اجتماعی بیشتر آشنا شد، ابتدا مروری کوتاه بر نحوه شکل گیری اینترنت و رسانه های اجتماعی لازم است .شبکه اینترنت که امروزه، ستون فقرات ارتباطات جهانی است، در واقع، آمیزه ای منحصربه فرد از استراتژی نظامی، همکاری های عمده علمی و نوآوری فرهنگی است. نقطه آغاز اینترنت به فعالیت سازمان های پژوهشی پیشرفته وزارت دفاع آمریکا بازمی گردد اینترنت که در دوران جنگ سرد توسط ارتش آمریکا توسعه یافت.
برای آن ها ساختارشبکه اهمیت به سزایی داشت؛ زیرا حتی در جریان حمله های هسته ای نیز قادر به حفظ ارتباط بودند .اینترنت مانند تور بزرگ ماهیگیری است که در صورت پاره شدن یکی از نخ ها ، خطر جدای آ ن ر ا تهدید نمی کند کاربردهای فناوری اطلاعات و ارتباطات ابزار سنتی برقراری ارتباط با مخاطبان در اینترنت که در گذشته شامل اسناد متنی مانند پست الکترونیک یا وب گاه های اینترنتی بود، جای خود را به سرعت به نسل جدیدی از ابزارهای اینترنتی سپرده که امکانات بیشتری برای روابط متقابل، گفت وگو و به طور کلی، ارتباط دوسویه فراهم آورده است .در این ابزارهای جدید، رسانه دیگر مالک مخاطبان نیست .
مشکل محدودیت زمان و فضای دلخواه مخاطب دیگر وجود ندارد .متن، صوت و تصویر در دسترس همگان قرار گرفته است . برقراری ارتباط می تواند با کارهایروزانه و مستمر افراد در هم بیامیزد .درحالی که ابزارهای قدیمی برقراری ارتباط از ایجاد شور و شوق و روابط حاصل از این شیوه جدید و بدون واسطه عاجز بودند . در واقع، امروزه دنیای اینترنت از وب گاه های ثابت به نوع جدیدی از اینترنت که می توان آن را اینترنت محاوره ای نامید، تغییر یافته و اینترنت جدید را "وب دو است" و اینترنت قدیمی را "وب " 1 نامیده اند .ابزار جدید اینترنت که اجازه ورود و مشارکت فعال را با محوریت ارتباطات دوسویه فراهم آورده است،"رسانه اجتماعی" نام دارد.
دلیل این نام گذاری هم طبیعت و ذات اجتماعی این رسانه جدید است .رسانه های اجتماعی شامل خدمات وب گاه ها، جوامع مجازی و مواردی از این دست می شوند در این میان، جوامع مجازی به دلیل جذابیت های متعدد خود بیشتر مورد توجه کاربران اینترنت قرار گرفته اند.
نگاهی به آمار بازدیدکنندگان تارنماهای شبکه های اجتماعی اینترنتی بیانگر آن است که روزبه روز، تعداد کاربران جوامع مجازی در حال افزایش است .به طوری که جامعه مجازی ایرانیان - کلوب - رتبه 5 را در بین کلیه پایگاه های اینترنتی ایرانی دارد . همچنین، درحالی که رتبه فیس بوک در پایگاه الکسا به عنوان دومین پایگاه پرمخاطب جهان اعلام شده است، اما برخی آمار حکایت از آن دارد که فیس بوک در حقیقت، رتبه اول را در میان کلیه پایگاه های اینترنتی جهانی داراست.
در چنین شرایطی و درحالی که روزبه روز بر تعداد مخاطبان شبکه های اجتماعی اینترنتی افزوده می شود، هرچند وقت یکبار یک شبکه اجتماعی اینترنتی جدید ایجاد می گردد که خود بیانگر میزان استقبال جوانان از پدیده جوامع مجازی است .ایجاد تارنمای گوگل پلاس توسط مدیران گوگل درسالهای اخیر ضمن آنکه تأییدی بر این مدعاست، می تواند بیانگر این مطلب هم باشد که گوگل می خواهد جایگاه خود را در میان پایگاه های اینترنتی به دست بیاورد و مانند همیشه رتبه اول باشد.
بنابراین، توجه به تأثیرات شبکه های اجتماعی اینترنتی بر سبک زندگی جوانان به ویژه، اطلاع از مهم ترین کارکردهای جوامع مجازی در میان جوانان با هدف دسترسی به تحلیلی نسبتا جامع از فعالیت های گروه مهمی از کاربران فضای مجازی امری ضروری می نماید. شبکه های اجتماعی اینترنتی طبق استدلال راین گلد: شبکه اجتماعی مجازی، معمولا به معنای شبکه الکترونیکی ارتباطات متقابل است که محدوده اش را خود تعریف می کند و پیرامون علاقه یا هدف مشترکی تشکیل شده است، گرچه در برخی مواقع، ایجاد ارتباط در ذاتش به هدف تبدیل می شود
