بخشی از مقاله
چکیده
توالی لایههای رسوبی در منطقه معدنی لوداب شامل سازند های سروک، ایلام، گورپی، پابده، آسماری و گچساران میباشد. بوکسیت لوداب از پایین به بالا شامل سازند آهکی سروک، بوکسیت خاکستری، بوکسیت قرمز، بوکسیت زرد و آهک ایلام است.
مطالعات پتروگرافی نشان دهده بافت اصلی: اوولیتی و پیزولیتی میباشد. بر اساس مطالعات کانی شناسی مشخص شد که کانیهای سازنده این کانسار شامل: بوهمیت، دیاسپور، هماتیت، گوتیت، کلریت، مونت موریونیت و کلسیت است. با بررسی پتروگرافی و مشاهدات زمین شناسی مشخص شد. کانسار بوکسیت کارستی در محیط مرطوب و خشک و به صورت بر جا تشکیل شده است.
-1 مقدمه
بوکسیت به سنگهای رسوبی برونزاد و غنی از آلومینیوم که از کانیهای ریز بلور گیبسیت، دیاسپور و بوهمیت حاصل شده گفته میشود . - Bardossy, 1982 - در حدود 85 درصد تولید جهانی بوکسیت تبدیل به فلز آلومینیوم میشود
نهشتههای بوکسیت بر اساس منشا و سنگ بستر به دو دسته بوکسیت های واقع بر روی سنگ کربناتی - بوکسیت کارستی - و بوکسیت تشکیل شده بر روی سنگ آلومنیوسیلیکاتی - بوکسیت لاتریتی - تقسیم بندی میشوند
ذخایر بوکسیت ایران در 4منطقه شمال غرب ایران، ایران مرکزی، زاگرس و البرز یافت میشوند و عموما در دوره پرمو تریاس تشکیل شدهاند
ذخیره مورد بررسی در این پژوهش در ارتباط با زاگرس بوده است.
-2 مواد و روشها
در ابتدا به منظور شناسایی منطقه و برداشت نمونه از تمامی بخشهای کانسار بوکسیت لوداب بازدید صحرایی انجام گرفت. به منظور پی بردن به کانیهای تشکیل دهنده کانسار لوداب تعداد 10 نمونه برای انجام آنالیز XRD به بخش فیزیک دانشگاه شیراز فرستاده شد. همچنین برای مطالعات بافتی تعداد 20 نمونه مقطع نازک از تمامی بخشهای بوکسیت در بخش علوم دانشگاه شیراز تهیه شد.
-3زمین شناسی
کانسار بوکسیت لوداب در 123 کیلومتری شمال غربی یاسوج و در یال شمالی تاقدیس نیل واقع است. محدوده معدن درطول جغرافیایی 50 55 و عرض جغرافیایی 30 51 قرار گرفته است. از ویژگیهای ریخت شناسی این محدوده حضور ستیغهای صخرهای در مقابل دامنههای هموار میباشد. توالی لایههای رسوبی در منطقه معدنی لوداب شامل سازندهای سروک، ایلام، گورپی، پابده، آسماری و گچساران میباشد.
از دیدگاه چینه شناسی این سازند با دوره میوسن مطابقت دارد. کانسار بوکسیت در ناحیه مورد نظر در نبود رسوبی بین سازند سروک و سازند ایلام تشکیل شده است. طبق گزارش سازمان زمین شناسی استان کهکیلویه و بویر احمد ذخیره قطعی کانسار 30هزار تن سنگ بوکسیت با عیار متوسط 53درصد اکسید آلومنیوم میباشد. بر اساس مطالعات زمین شناسی منطقه و سنگ بستر کربناتی، کانسار بوکسیتی لوداب از نوع کارستی و مدیترانهای است.
-4مشاهدات صحرایی
در بالاترین نقطه کوه نیل سازند آهکی ایلام قرار دارد این سازند به شدت سخت بوده و کمتر تحت تاثیر فرسایش قرار گرفته است - شکل. - 1 سازند سروک با لایه بندی نسبتا افقی رخنمون دارد. با اینکه سنگ های این سازند در برابر فرسایش مقاوم بوده اما به علت بارش باران شیارهای عمیقی به موازات شیب توپوگرافی در منطقه ایجاد شده است. و یا بر اثر انحلال سنگهای آهکی به وسیله آبهای فرورو حفرههای کارستی به وجود آمده است.
سازند سروک به رنگ خاکستری تیره، ریز دانه و دارای آثاری از آمونیتهای کوچک میباشد که در قاعده کانسار بوکسیتی قرار گرفته است. بر روی این سازند آهکی کانسار بوکسیتی به طور مستقیم واقع شده است. توالی کانسار بوکسیتی در منطقه لوداب به 7 متر میرسد و شامل بوکسیت خاکستری، بوکسیت قرمز و به مقدار کمتری بوکسیت زرد میباشد. بوکسیتهای این منطقه به علت اینکه به شدت تحت تاثیر هوازدگی قرار گرفتهاند از نظر بافتی بسیار سست بوده به طوری که با چند ضرب چکش به راحتی از هم پاشیده میشوند.
همچنین این بوکسیتها دارای پیزولیتهای فراوانی هستند و ماتریکس آنها اکثرا هماتیتی هستند. همچنین به علت اینکه برخی نمونه ها با اسید جوشیدند مشخص شد که ماتریکس آهکی مابین این پیزولیتها وجود دارد. بر روی بوکسیت لایهای با ضخامت متفاوت از مارن و آهکها دیده میشود. و در نهایت بالاترین بخش این سکانس لایه آهکی سخت سازند ایلام به رنگ خاکستری و کرم تیره است
شکل:1موقعیت قرار گیری بوکسیت در کنار آهک ایلام در بالا و آهک سروک در پایین.
شکل:2 بوکسیت خاکستری، قرمز و زرد در ارتباط با آهک ایلام در کانسار بوکسیت لوداب.
-5مطالعات پترگرافی و کانی شناسی
بر اساس مطالعات پتروگرافی بافت اغلب نمونهها از نوع اوولیتی، پیزولیتی، برشی و جریانی میباشد. اووئیدهای مشاهده شده در این کانسار اغلب آهندار بوده - به مقدار 50 درصد - و به رنگ تیره با ساخت متحدالمرکزی مشاهده شدند و دارای ابعاد چند دهم تا 2میلیمتر میباشند. فرایند آهن شویی در برخی از اووئید ها موجب ایجاد تناوبی از لایه های تیره و روشن شده است - شکل3،الف - . در کنار برخی از اووئیدها تجمعات پیریت و اکسید آهن دیده شد. پیزوئیدهای مشاهده شده در این بوکسیتها دارای ساختار داخلی نامنظم متشکل از قطعات تخریبی حاوی اووئید و ماتریکس ریز دانه بوده که تحت فشار به شکل بیضوی و خرد شده دیده میشوند
