بخشی از مقاله
چکیده
گرانیت گنیسهای منطقهی قره باغ واقع در ضلع غربی دریاچهی ارومیه، استان آذربایجان غربی، تودهای نفوذی می باشد که درون واحدهای رسوبی و متاریولیتها، گنیسها و شیستهای منطقه تزریق شده است. این ناحیه بر اساس تقسیم بندی ساختاری-رسوبی ایران در زون خوی- مهاباد و ایران مرکزی قرار گرفته است. بر اساس مطالعات کانی شناسی و پتروگرافی این سنگها دارای تنوع کانی شناسی و بافت شناسی می باشد و بر اساس همین مطالعات متعلق به رخسارهی گرانولیت پایینی می باشد. بافت غالب این سنگها گرانوبلاستیک می باشد.
-1 مقدمه
گنیس یک نام کلی برای سنگهای دگرگونی درشت دانه با درجات متوسط تا بالای دگرگونی به کار برده می شود. برخی از انواع این سنگها، در حقیقت سنگهای آذرین درونی هستند که در رخسارهی گرانولیت یا آمفیبولیت متحمل تغییر شکل شدهاند؛ ولی هرگز یک مرحلهی شیستی را پشت سر نگذاشتهاند
گنیسها سنگهای دانه درشت، معمولاً حاوی لایههای متناوب تیره و روشن هستند. این سنگها دارای فولیاسیون ضعیف بوده و ممکن است در آنها فولیاسیون به تدریج از بین برود. اندازهی بلورهای آنها متوسط تا درشت و بافت آنها معمولاً گرانوبلاستیک و گاهی گرانولیپیدوبلاستیک می باشد. در انواعی که حاوی بلورهای درشت فلدسپات یا کوارتز و فلدسپات هستند، بافت چشمی مشاهده می گردد
گنیسهامعمولاً توسط دگرگونی منطقهای در مرزهای صفحه همگرایی ایجاد می شوند. این سنگها، سنگهای دگرگونی درجه بالا هستند که در آن کانیها تحت حرارت شدید و فشار بالا بازشدگی قرار می گیرد این تغییرات اندازه دانه ها را افزایش داده و آنها را به گروه های جداگانه تبدیل می کند؛ همچنین باعث تغییر شکل سنگ و کانیها در محیط دگرگون می گرد
در واقع، هر نوع سنگ ماگمایی یا رسوبی که در آن فلدسپار وجود داشته باشد یا در شرایطی قرار گیرد که در آن فلدسپار به مقدار فراوانی به وجود آید و رشد نماید و همین طور با در نظر گرفتن عوامل دینامیکی که باعث ایجاد حالت فولیاسیون گردد، گنیس تشکیل می گردد
با توجه به سنگ مادر رسوبی یا آذرین این دسته از سنگها می توان آنها را به پاراگنیس - رسوبی - و ارتوگنیس - آذرین - تقسیم نمود. ارتوگنیسها معمولاً همگن و بدون لایه بندی هستند و ممکن است حاوی انکلاوهای گوناگونی باشند؛ اما پاراگنیس ناهمگن و دارای لایه بندی می باشد و با توجه به نوع لایهی رسوبی اولیه، گنیسهای متفاوتی ایجاد می گردد
گنیسها اقسام مختلفی دارند که بر اساس نوع سنگ والد و شرایط دگرگونی به انواع کوروندوندار، دیستندار، کوردیریتدار، گرونادار،گرافیتی، کلسیک، پیروکسندار، تزریقی و دو میکادار تقسیم می گردند
-2 زمین شناسی عمومی
منطقهی قره باغ تحت پوشش برگه 1/100000 تسوج با مختصات 45 02 تا 45 11 طول جغرافیایی و 38 00 تا 38 08 عرض جغرافیایی، در 60 کیلومتری شمال خاور ارومیه قرار دارد. منطقه یاد شده قسمتی از زون زمینساختی سنندج- سیرجان است که در انتهاییترین بخش آن قرار دارد
منطقه مورد مطالعه از لحاظ تقسیم بندی جغرافیایی در استان آذربایجان غربی، در فاصله 55 کیلومتری شمال شهرستان ارومیه قرار دارد. محدودهی مورد مطالعه ما بین طولهای جغرافیایی 45 11 02 تا 45 13 23 و عرض جغرافیایی 38 08 22 تا 38 09 12 واقع شده است . روستای قره باغ از بزرگترین روستاهای در منطقهی مورد مطالعه می باشد. بیشتر راههای ارتباطی در این منطقه از نوع آسفالتی و شنی می باشد
منطقهی مورد مطالعه ازدیدگاه تقسیمات زمین شناختی ساختاری به پیشنهاد نبوی - 1355 - جزعی از زون خوی - ماکو می باشد. این منطقه همچنین در پهنهی رسوبی ساختاری ایران توسط اشتوکلین - 1968 - در قلمرو ایران مرکزی و در محل برخورد دو زون ساختاری ایران مرکزی و سنندج- سیرجان قرار دارد. منطقهی مورد مطالعه به دلیل عملکرد پهنهی برشی از لحاظ ساختاری متحمل دگر ریختی کاتاکلاستی شده است که نتیجه آن به وجود آمدن سیستمهای گسلی و درزه های متعدد در سنگها می باشد گسل های منطقه دارای روند شمال شرقی - جنوب غربی و در مواردی شمال غرب- جنوب می باشد
تصویر.1 نقشهی راههای دسترسی به منطقهی مورد مطالعه.
تصویر .2 تقسیم بندی زونهای ساختاری- رسوبی ایران و محل قرار گیری منطقهی مورد مطالعه.
