بخشی از مقاله
چکیده
اهمیت سه پارامتر زمان، هزینه و کیفیت در اجرای پروژه های عمرانی بر کسی پوشیده نیست. کارفرمایان بخشخصوصی و دولتی همواره بدنبال روش های علمی و تجربی خلاقانه جهت کاهش هزینه ،زمان و حذف کارکردهای غیر ضروری هستند . خوشبختانه با پیشرفت تکنولوژی و علم ساخت، خصوصا دانش مدیریت پروژه در سالهای اخیر روش های گوناگونی جهت تحقق این اهداف در پروژه ها پدید آمده که در میان این روش های گوناگون مهندسی ارزش روش شاخص ونسبتا شناخته شده و کاریردی میباشد.
این پژوهش با محوریت بررسی کارکرد مهندسی ارزش در پیشرفت سه اصل کاهش هزینه و زمان با حفظ و ارتقا کیفیت مشخصا در خصوص ساختمانهایی با ابعاد و کاربری اداری تجاری، تفریحی انجام پذیرفته است و مطالعات آن در ابتدا بصورت کتابخانه ای سپس میدانی و تهیه پرسشنامه از متولیان و مدیران و تیم های مهندسی ارزش انجام شده و جامعه آماری آن چند پروژه در حال اجرا و تمام شده در تهران میباشد نتایج پژوهش حکایت از کاهشهزینه های اجرا تا 10 درصد مبلغ اولیه پیمان و کاهش زمان اجرا تا 25 درصد زمان اولیه محاسبه شده دارد و بهبود کیفیت حاصل استفاده از این رویکرد در پروژه های مذکور بدیهی و غیرقابل انکار است.
.1مقدمه
با گسترش شهرها و جمعیت در برخی از کلانشهرهای کشور نظیر تهران ، تبریز ، شیراز ، اصفهان ، مشهد و ... و افزایش حجم ترافیک بواسطه رشد جمعیت و البته کوتاهی در فرهنگسازی استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی در شهرها از سوی متولیان امور فرهنگی در بخش های مختلف دچار معظلات ترافیکی حادی گردیده اند و عملا امکان مراجعه به نقاط مختلف شهر جهت تامین نیازهای روزمره ، دریافت خدمات اداری شهری و یا حتی تفریحی غیر ممکن گردیده و شیوه یا سبک زندگی مردم در بخش تامین نیازهای خود در بخش های گوناگون به سرعت در حال تغییرمی باشد.
از این رو جهت کاهش بحران های شهری در کلانشهر ها موجب پیدایش و تمرکز مراکز تفریحی ، خدماتی ، تجاری و اداری بصورت هدفمند در پروژه های عظیم عمرانی در مناطق مختلف شهری جهت پاسخ گویی به تقاضای شهروندان شده است و رو به گسترش می باشد که البته این رشد این گونه مراکز شامل معایب محاسنی میباشد که اشاره به برخی از آنها قبل از ورود به بحث اصلی، باعث روشن تر شدن دیدگاه و انگیزه اینجانب نسبت به طرح موضوع این پژوهش و ارایه آن بواسطه این مقاله می گردد.
مزایا:
· کاهش ترافیک بواسطه تامین اکثر نیازهای روز مره در یک مکان مشخص و عدم سردرگمی شهروندان
· امکان گسترش حمل و نقل عمومی ار مبدا ها گوناگون به مقصد مشترک
· تمرکز اصناف و ایجاد فضای رقابتی
· سطح اشغال کمتر از اراضی شهری
· گسترش مراکز تفریحی با توجه به اهمیت نشاط در جوامع - گسترش سینماها و ... -
· گسترش شیوه های نوین ارایه خدمات اداری و اینترنتی
· گسترش شیوه های نوین در فضای کسب و کار ، تجارت ، بازاریابی ، فروش و ...
معایب:
· رشد اشغال حجمی - ارتفاعی این پروژه ها و معایب زیست محیطی نظیر اخلال در جریان منظم وزش باد در ابعاد گسترده
· کم رونق شدن مراکز خرید قدیمی
· محدود شدن مغازه های قدیمی به تامین نیاز های روزمره
· از بین رفتن فرهنگ داد و ستد به شیوه های قدیمی و اولیه
با توجه به مطالب بیان شده فوق بسیار روشن و بدیهی است که با پیشرفت و رشد شاخص های اجتماعی مانند افزایش تقضا و جمعیت، هم سو با پیشرفت های جهانی در حوزه تکنولوژی و..... افزایش مراکز هدفمند اداری تجاری تفریحی اجنتناب ناپذیر بوده و بر همین اساس شاهد افزایش سرمایه گذاری ها در این نوع پروژه های ساختمانی میباشیم لذا با توجه به ماهیت این پروژه ها که به جهت بزرگی نیازمند صرف منابع عظیم مالی ، انسانی ، طبیعی در وسعت ملی میباشند
ضرورت و لزوم مطالعات امکانسنجی، نیاز سنجی، برنامه ریزی دقیق، مدون و استوار بر مفاهیم علمی و تجربیات شخصی به جهت بهره برداری مناسب از تمامی منابع احساس میگردد. در ادامه استفاده از شیوه های ساده سازی ، ارزان سازی ، بهره مندی از تکنولوژی های روز ساخت و علم مدیریت پروژهکه تماما باعث کاهش هزینه و زمان ساخت و ارتقا کیفیت میگردد مورد توجه بسیاری از نهادهای مجری دولتی و خصوصی این گونه پروژه ها قرار دارد نداشته و بعضا پروژه ها در اواسط و اواخر دوره ی ساخت با مشکل کمبود نقدینگی ناشی از عدم برآورد دقیق هزینه و زمان روبرو شده و دچار توقف های طولانی ای می شوند که هنوز به مرحله بهره برداری نرسیده مستهلک میگردند
خوشبختانه علم مدیریت در پروژه های عمرانی و هم چنین آزمون و خطاهای دست اندرکاران گذشته بر اساس تجربیات شخصی بستر مناسبی را برای تحقیق و ارایه راهکار قابل استناد جهت احداث این گونه پروژه ها در سطح کشوری و جهانی فراهم آورده و انگیزه نگارش این مقاله توسط این حقیر را افزایش داده است ، که یکی از روش های علمی مطرح جهت پاسخ گویی مناسب به سه عملکرد صحیح حفظ و بهبود کیفیت ساخت ، کاهش هزینه و کاهش زمان اجرا در پروژه های عمرانی استفاده از شیوه تشکیل تیم مهندسی ارزش در پروژه های عمرانی طی فرآیند طراحی و ساخت است و اصطلاحا به آن روش مهندسی ارزش اطلاق میگردد لذا در این پژوهش ابتدا به شرح و معرفی و بیان تاریخچه پیدایش و پیاده سازی این روش در ایران و جهان بصورت اجمالی و در ادامه به اثرات و نتایج استفاده از این روش سیستماتیک در بخش اقتصادی و کیفی در چند نمونه پروژه موضوع مورد تحقیق پرداخته میشود. از مزایای این روش میتوان به تحلیلی، قابل اجرا و شبیه سازی بودن آن با واقعیت در انواع پروژه های عمرانی و صنعتی اشاره کرد.
.2مساله پژوهش
همانطور که در مقدمه نیز به آن اشاره شد مساله اصلی این پژوهش عبارت است از دستیابی به متدی کاربردی جهت حفظ و ارتقا کیفیت،کاهش زمان و هزینه ساخت با استفاده از مباحث نوین دانش مدیریت پروژه مانند رویکرد استفاده از تیم مهندسی ارزش در پروژه های عظیم و رو به گسترش اداری تجاری تفریحی جهت جلوگیری از کاهش هدررفت منابع طبیعی، انسانی در سطح ملی میباشد.
.3اهداف و سوالات پژوهش
الف - اهداف کلی:
· بررسی اثر بخشی و بهبود 3 عملگر اصلی - زمان،هزینه، کیفیت - در پروژه های اداری تجاری تفریحی و نیاز سنجی استفاده یا عدم استفاده از روش مهندسی ارزش
· ارایه برنامه کاری مشخص و هم چنین ارایه پیشنهادات و ایده ها در جهت کاهش هزینه ، کاهش زمان، ضمن حفظ و ارتقا کیفیت توسط این روش
· امکان ارایه مستندات و نتایج حاصل از این پژوهش با بکارگیری روش مهندسی ارزش و ارایه پیشنهادات برای ادامه روند در تحقیقات بعدی برای علاقمندان در حوزه های دانشگاهی و حرفه ای
· بررسی قالبیت بکارگیری شیوه مهندسی ارزش در پروژه های اداری تجاری تفریحی
ب - اهداف جزئئ
· آشنایی با تکنولوژی ها و متریال های نوین ساخت ، مدیریت ساخت و ایده های جدید و خلاقانه احتمالی در فازهای طراحی یا اجرا با استفاد از ارزیابی پیشنهادات تیم های مهندسی ارزش
· ارایه مقاله در سطح ملی و اشتراک گذاری نتایج در کنفرانس های مربوطه در صورت مثبت بودن نتایج استفاده از این روش در پروژه های مذکور
· درصورت تایید داوران ثبت در قالب مقاله درنشریات خارجی
