بخشی از مقاله
چکیده
با توجه به این که در ایران بیش از 80 درصدحمل و نقل از طریق شبکه جادهای انجام میشود آمارها نشان دهنده تلفات بالای جادهای است که توجه ویژهای را میطلبد، در مقاله پیشرو یک راهکار کاربردی را مورد ارزیابی قرار خواهیم داد و با استنتاج از تحقیقات قبلی به میزان اثرگذاری در تلفات جادهای از دیدگاه اقتصادی و آمار و ارقام، به توجیه راهکار پیشنهادی خواهیم پرداخت.
در انجام پژوهش حاضر از روشهای مرسوم یعنی روشهای کتابخانهای و میدانی استفاده شده است. در روش کتابخانهای به مقالات، فصلنامهها، آمارنامهها، محتوای موجود در سایتهای اینترنتی مراجعه و در روش میدانی از پلیس راهنمایی و رانندگی و پلیس راه استان خراسان شمالی جهت مشاوره، استفاده شده است.
با استفاده از دادههای 41 کشور و برای دورهی 1992-1996 و با درنظر گرفتن تحلیل دادههای تابلویی با اثرات ثابت، نتایج نشان میدهد که در کشورهای با درآمد پایین افزایش تولید ناخالص داخلی سرانه منجر به افزایش تلفات، و در کشورهای ثروتمند منجر به کاهش تلفات میشود که ناشی از شدت کمتر جراحت و بهبود خدمات امدادرسانی و پزشکی بعد از جراحت میباشد.
با بررسی تحقیقات صورت گرفته در مورد علت بالا بودن مرگ و میر ناشی از تصادفات برون شهری ایران به بررسی ویژگیهای خودروهای داخلی و برخی نارساییها در زمینه مدیریت تصادف پرداخته شد. و اقدام به پیاده سازی سیستمی بر اساس ویژگیهای منحصر به فرد خودروهای داخلی و نیاز جامعه کشور ایران نمودیم.
.1 مقدمه
با توجه به این که در مورد پیشگیری از تصادفات جادهای تاکنون تحولات زیادی در بسیاری از نقاط جهان صورت گرفته است. اتومبیل هم به عنوان یکی از مهمترین متغیرهای وابسته به تصادف، از این موضوع مبرا نبوده. و طی سالهای اخیر منجربه تغییرات فراوانی در سیستمهای مختلف آن شده است. به عنوان مثال سیستمهایی مانند ABS و سیستمهای جدیدتر، مانند ESP,EBD که با افزایش پایداری و فرمان پذیری تا 40 درصد از بروز حاثه جلوگیری میکند. این در حالی است که سیستمی مانند سیستم ایمنیغیرفعال درسال 90 در امریکا جان 14200 نفر و در آلمان جان 2500 نفر به واسطه آنها نجات داده شده است.
آمار به دست آمده حاکی از آن است که استفاده از کیسه هوا در اتومبیلها باعث کاهش 30 درصدی خطر مرگ در تصادفهای رودر رو میگردد. در این راستا میتوان به سیستمهای نو ظهوری همچون: - ACC - سیستم کنترل سرعت تطبیقی، - LDW - سیستم هشدار عبور از خط، - BLIS - سیستم تشخیص خودکار نقاط کور دید راننده و... اشاره کرد. تمامی این موارد نقش اساسی خودرو در تصادفات را بیان میکند.
گرچه با استفاده از تکنولوژیهای جدید و تغیرات اساسی در سیستم اتومبیلها و سایر متغیرهایی که به تصادف منجر می شوند میتوان جهت جلوگیری از تصادف و کاهش صدمه مفید واقع شد؛ اما همچنان وقوع تصادف یک امر بلا مانع است. و حتی با بهره مندی خودروها از برترین تکنولوژیهای روز، به دلیل وابستگی تصادف به متغییرهای زیادی از قبیل راننده، جاده، شرایط آب و هوا و ... هنوز برخورد خودرو با اجسام خارجی امریست که ایجاد تلفات میکند. و هنوز حوادث جان قربانیان بسیاری را به خطر میاندازد.
ازنظر اقتصاد کلان نیز پژوهشها موًید آن است که %85 از مرگ و میرها و %90 معلولیتهای سالانه متعلق به کشورهای کم درآمد یا کشورهای با درآمد متوسط است. و مرگ ناشی از حوادث رانندگی تا سال 2020 در کشورهای با در آمد بالا %30 کاهش خواهد یافت. اما برای کشورهای با درآمدهای کم این روند افزایشی ادامه خواهد داد
پیش بینی میشود که حوادث رانندگی از مرتبهی نهم بیماریها و حوادث جهان در سال 1990 به رتبه سوم در سال 2020 برسد. آمار استخراج شده در ایران حاکی از آن است که بیماریهای قلبی و عروقی و حوادث علت اصلی مرگ و میر هستند
این در حالی است که آمار مرگ ومیر بر اثر تصادفات رانندگی 25 برابر ژاپن و 2 برابر ترکیه است. و درمقایسه با کشور آلمان که از نظر جمعیت و تعداد خودروها شباهت زیادی به ایران دارد تلفات جادهای سالانه 3830 نفر است، یعنی پنج برابر کمتر از ایران به طوری که در یک استان مانند مازندران، از تعداد 2828 نفر فوتی ناشی از تصادفات جادهای طی سالهای 86 تا 89 در 15 شهرستان استان مازندران 87,7 درصد تلفات در جادههای بین شهری و 12,3 درصد در جادههای روستایی رخ داده بود. میانگین سنی افراد فوت شده 39,07 سال که 37,3 درصد سرنشینان اتومبیل، 26,4 درصد عابر پیاده و 22,7 درصد موتور سواران بوده اند.[4] که نشان می دهدگروهی از افرادی که مولد و مؤثر در اقتصاد کشور هستند در تلفات جادهای از بین میروند.
در یک حالت کلی تر به طور متوسط در هر سال 65 درصد مرگ و میر در سنین old-young ،34,5 درصد در سنین old در حدود 0,5 درصد در سنین old.old رخ داده است. به طور متوسط 19,2 درصد متوفیان راننده، 56,9 درصد
را عابرین، 23,2 درصد را سر نشینان تشکیل میدهند، همچنین در هر سال 45 درصد مرگ و میرها در حوادث درون شهری، 46,3 درصد مرگ و میرها در حوادث برون شهری و 6,8 درصد مرگ ومیرها در جادههای روستایی رخ داده است،که نشان میدهد میزان حوادث جادهای در ایران تقریبا 20 برابر بیشتر از سایر نقاط دنیاست
همچنین آمارها نشان میدهند که در درآمدهای پایین افزایش درآمد، منجربه امنیت ترافیکی کمتر و تلفات ترافیکی بیشتر میشود که با تئوری اقتصادی مذکور مطابقت ندارد. در مقابل در سطوح بالاتر درآمد این تئوری کاملا صادق است، یعنی درآمد بیشتر منجربه امنیت بیشتر و تلفات ترافیکی کمتر میشود.[6] یکی از تفاسیری که برای توجیه این مسئله بیان میشود به این صورت است که شواهد موجود تاییدکننده نقش تکنولوژی پزشکی و سرمایه گذاری در امدادرسانی قبل از انتقال مجروح به بیمارستان، در کاهش تلفات ترافیکی میباشد. قابلیت یک کشور در احیا کردن و نجات دادن قربانیان حوادث جادهای ارتباط تنگاتنگی با توسعه سیستم پزشکی دارد که چنین امری در مراحل بالاتر توسعه امکان پذیر است
همچنین تحقیقات حاکی از آن است که علت عدم کسب نتیجهی مناسب با وجود تیم پزشکی، میتواند ناشی از آن باشد که حادثه دیدگان ، خدمات پزشکی را به موقع دریافت نمیکنند. معمولاً تیم پزشکی با تاخیر زیاد خود را به محل حادثه میرساند. این یافتهها نشان میدهد که اگر در خدمات رسانی پزشکی به حادثه دیدگان برنامهریزی درستی صورت گیرد تا امدادرسانی در کمترین زمان ممکن انجام شود، انتظار میرود تعداد تلفات جاده ای به طور معنیداری کاهش یابد.[8] این مطالب و آمارها، نتایج تحقیقات و بررسی کارشناسان و پژوهشگران طی سالهای گذشته میباشد که نشان میدهد تلفات رابطه مستقیمی با موارد زیر دارد:
-1 عدم حضور به موقع اورژانس؛
-2 عدم وجود تجهیزات پزشکی مناسب ، نسبت به نوع جراحت به وجود آمده؛
-3 عدم اعزام تیم پزشکی متخصص ، متناسب به نوع جراحت؛
-4 عدم اعلام موقعیت دقیق، به دلیل سردرگمی و استرس و عدم آشنایی با مناطق؛
-5 عدم حضور به موقع پلیس راه - و راهنمایی و رانندگی - و کنترل ترافیک، برای بازگشایی خدمات دهندگان امدادرسانی؛
-6 پنهان ماندن تصادف از انظار عموم برای گزارش به اورژانس، در مواردی همچون :جادههای خلوت - مانند روستاها - ، سقوط از پل، انحراف به درون جنگل، سقوط به دره، تصادف در مواردی که دید را دچار مشکل میکند - مانند طوفان شن، مه و بالا بودن غلظت گرد وغبار - ؛
-7 مواردی که در برف و بوران گیر میکنند؛
همان گونه که از شماره 1 تا 3 پیداست مطلع بودن از سطح صدمات وارده به قربانیان - خسارتی ،جراحتی و فوتی - و سن قربانی. و از شماره 4 و 5 به ترتیب پیداست که موقعیت و زمان گزارش به اورژانس، از موارد مهم برای نجات قربانیان است. این ضرورت نیازمند یاریدهندهای سریع، فوری و مطمئن است.
