بخشی از مقاله
چکیده :
اساس یک کتابخانه دیجیتالی مبتنی بر محتوا است و کلیه خدمات، فعالیتها، برنامه ریزیها و تلاشهایی که در این کتابخانه انجام می گیرد همه در راستای تحقق اهداف پژوهشی است. پژوهش به عنوان یکی از اساسی ترین اصول شکل گیری هر پژوهشکده میباشد و همچنین به عنوان اصل اول در ارائه خدمات پژوهشی و استفاده صحیح از تکنولوژی و برنامه ریزی سیستمی نقش غیر قابل انکاری دارد. بدیهی است که این مهم بایستی با برنامه ریزی صحیح، دقیق و عملکرد گسترده و فراگیر سازماندهی گردد. در ده سال گذشته کوشش بسیاری در جهت ابداع روش های گوناگون به منظور بهبود ارائه خدمات اطلاعاتی و ارتقائ کیفیت در کتابخانه دیجیتالی انجام گرفته است. رشد و توسعه تکنولوژی، جهت دستیابی به زمینه های هر چه بهتر و مساعدتر بمنظور کمک به ارتقاء کیفیت پژوهش و تلاش در جهت ارائه خدمات مناسب پژوهشی است.
کتابخانه دیجیتالی دفتر تبلیغات اسلامی سعی خواهد نمود تا با برنامه ریزی، نظارت و ارزیابی خدمات پژوهشی در حیطه وظایف محوله و تلاش در جهت استفاده از اصول مدیریت کیفیت جامع و بهرهمندی از فنآوری نوین در تسریع و کارآمد سازی فرآیندها و با استفاده از قابلیت های مرتبط با مالکیت فکری در نرم افزارهای کتابخانه های دیجیتالی منابع را بروزرسانی نماید و در جلب رضایت اعضای محترم هیات علمی، محققان ، پژوهشگران و کاربران مجازی گام برداشته و نهایت همت خود را برای پاسخ به نیازهای ایشان صرف کند.
بیان تجربه
پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی از سال 1362 در قالب مرکز مطالعات و تحقیقات اسلامی کار خود را شروع کرده و از سال 1380 با کسب مجوزهای لازم از وزارت علوم تحقیقات و فناوری بعنوان پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی فعالیت می نماید .
پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با دارا بودن 7 پژوهشکده و 5 مرکز علمی پژوهشی و بیش از 100 عضو هیئت علمی و 100 محقق رسمی، تا کنون با انتشار بیش از 630 اثر پژوهشی و کسب بیش از 180 جایزه آثار برگزیده در جشنواره ها و مجامع علمی کشور، در جهت تحقق مأموریت خود پرونده درخشانی را به نمایش گذاشته است. آثار منتشره شده به دفعات در کتاب سال جمهوری اسلامی و کتاب سال حوزه و... انتخاب شده است. گفتنی است در سال 1389 چهارمین جشنواره بین المللی فارابی، این پژوهشگاه را مؤسسه برتر پژوهشی معرفی کرد .
پژوهشکده مدیریت اطلاعات ومدارک اسلامی، حاصل بیش از بیست سال تجربه ی تحقیق، مطالعه و پیاده سازی اطلاع رسانی دینی و مدیریت اطلاعات اسلامی در بستر فن آوری های نوین اطلاعاتی از زمان تاسیس واحد اصطلاح نامه در سال 1371 و سپس ادغام معاونت اطلاع رسانی و واحد اصطلاح نامه علوم اسلامی در سال 1384 بوده که در نهایت 28 آبان سال1395 با ابلاغ ریاست محترم هیات امنای دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم رسمیت یافت.
این پژوهشکده در زمینه مدیریت و سازماندهی موضوعی اطلاعات و منابع اسلامی و طبقه بندی اصولی و اساسی آنها، بر مبنای استانداردهای علمی و پیشرفته روز، فعالیت خود را آغاز کرد و با توجه به ظرفیت های موجود، دستاوردهای چشمگیری در زمینه مدیریت اطلاعات اسلامی داشته، و تا کنون حدود 35 مرکز علمی - پژوهشی داخلی و خارجی را در قالب تفاهمنامههایی به سمت استفاده از این دستاوردها سوق داده است.
قبل از اجرای پروژه کتابخانه دیجیتال کمیته ای تشکیل شد جلساتی برگزار شد تا به این نتیجه برسند که چه موضوعی قرار است این پروژه داشته باشد که موضوع پروژه بیشتر در مورد دین پژوهی شد . ماهیت پروژه آموزشی ، پژوهشی و اطلاع رسانی بود . مجموع منابع دیجیتالی ما عکس ،فیلم و صورت است دلیل و ضرورت
انجام پروژه بخاطر اینکه حجم اطلاعاتی ما بسیار بالا بود و نرم افزارهای خاصی تولید می کردیم به این نتیجه رسیدیم که همه را در قالب یک نرم افزار جامع تهیه کنیم .
بنابراین با راه اندازی BBS یعنی خدمات در قالب نرم افزار .محدوده و حدود اجرایی پروژه فیلم ، عکس ،صوت ،مقالات و آلبوم و نرم افزارها است . دامنه اجرایی در سال 83 قرار شد که اطلاعات جمع آوری شوند و به سال 88 که رسید انبوهی از اطلاعات داشتیم . دامنه جغرافیایی آن فراملی هم هست یعنی در سطح فراملی نیز سرویس دهی داریم و کتابدار مرجع الکترونیکی را راه اندازی کردیم . اگر بخواهیم منابع را از سایت های دیگر ارائه دهیم حقوق مالکیت فکری را حقاً رعایت می کنیم .
اگر برای اثری مجوز نیست 20 صفحه آن ارائه می شود . بوستان کتاب که همکار ما هستند از آنها برای انتشار اثری اجازه خواستیم که ندادند و این فرهنگ در اداره ما هست که این حقوق را رعایت بکنیم . لوح های فشرده را بصورت محدود ارائه می کنیم . ایجاد پایگاه اطلاع رسانی اینترنت و اینترنتی که اینترنتی ایجاد شده . هدف محصولات ما پژوهشگران ، محققان مبلغان در حوزه دین ، مراکز علمی پژوهشی و عموم مردم هستند .
نقش و کارکرد محصول خلأ کتابخانه های دیجیتال که در این زمینه هست را پر می کند . سازمان دهی اطلاعات در کتابخانه دیجیتال خیلی مهم است در گذشته کتابها را خرید ،دانلود ،یا مبادله می کردیم و حالا نیز با 35 مرکز مبادله می کنیم و داده می گیریم و می دهیم در زمینه دین پژوهی پس از پروژه به سمت مدیریت نرم افزار رفتیم برنامه نویسی داخلی کردیم و از خروجی ها که بصورت ورد بود مستقیم به کتابخانه دیجیتالی وارد کردیم . اما فقط کتاب شناختی . و نه متن هایی که مجاز نیستند . نزدیک به 80/000 پایان نامه حوزه دانشگاه علوم اسلامی در سیستمان بارگذاری کردیم که شامل کتابشناختی و چکیده هست . متن هایی که از پایان نامه ها منتشر شده بصورت ... است . دستاوردهایی که کتابدار مرجع الکترونیکی است ، جمع آوری چکیده ها ، عضو کنسرسیوم محتوای ملی هستیم و پروتکل OAI اطلاعات ما را بارکش می کند .
