بخشی از مقاله
چکیده
در دنیای امروزی توجه به رشد و یشرفت به صورت تک بعدی منسوخ شده است و توجه اندیشمندان و دولت مردان به توسعه و بالاخص توسعه ی پایدار معطوف است .توسعه ی پایدار یک مفهوم چند بعدی است که تمامی ابعاد زندگی انسانی ازجمله اقتصاد، اجتماع، محیط زیست، بهداشت وغیره را در بر می گیرد .برای رسیدن به توسعه ی پایدار توجه به غذای سالم جهت تربیت نیروی کاری سالم و همچنین حفظ محیط زیست امری ضروی است .از این رو کشاورزی ارگانیک می تواند عاملی در جهت رسیدن به این اهداف باشد.
این تحقیق به روش کتابخانه ای مورد بررسی قرار گرفته و برای این کار از طبقه بندی اسنادو تحلیل محتوا استفاده شده است .کشاورزی ارگانیک برای دستیابی به اهداف و اصول مورد نظر، نیازمند حمایت و هدایت دولت ها و مدیریت کارآمد می باشد .شناخت، معرفی و استفاده از روش های جایگزین در کشاورزی، مستلزم برنامه ریزی دقیق و همه جانبه از سوی مجامع بین المللی، دولت ها، کارشناسان و بویژه کشاورزان است تا با استفاده از این روش ها بتوان به خوداتکائی و اقتدار کشاورزان دست یافت.
مقدمه
گرچه کشاورزی پایدار به عنوان راهی برای امرار معاش، از سابقه ی بسیار طولانی برخوردار است، ولی با مفاهیم فعلی آن از سابقه ی چندانی برخوردار نیست و تنها در سال های اخیر به علت مشکلاتی که در اثر مصرف بی رویه مواد شیمیایی در کشاورزی و روش های رایج تولید مواد غذایی به وجود آمده، بروز کرده است. آنچه مسلم است نباید کشاورزی پایدار را تنها به عنوان مجموعه ای از روش ها به حساب آورد، بلکه باید آن را نوعی بینش قلمداد نمود. واژه ی پایدار در مفهوم گسترده تر نه تنها حفظ منابع تجدید پذیر، بلکه موضوعات زیست محیطی و پایداری اجتماعی را نیز شامل می شود
کشاورزی ارگانیک را می توان به عنوان نوعی کشاورزی تعریف نمود که هدف آن ایجاد سیستمهای تولیدی کشاورزی یکپارچه، نظام یافته و انسانی است که تضادی با منافع زیست محیطی و اقتصادی ندارد .در این نوع کشاورزی درجه اطمینان نسبت به منابعتجدید پذیر مورد بهره برداری توسط بخش کشاورزی به حدی است که امکان و توان تولید مقادیر قابل قبولی از محصولات زراعی و دامی و مواد غذایی مورد نیاز انسان و همچنین شرایطی از قبیل مصونیت در برابر آفات و بیماریها برای گیاهان و دامها وجود دارد. بنابراین هدف پایداری در بطن مفهوم کشاورزی ارگانیک نهفته است
واژه ارگانیک بهترین مفهوم است که نه تنها که به نوع نهادهای به کار گرفته شده اشاره دارد بلکه به مزرعه به عنوان موجودی زنده که در آن تمامی اجزای تشکیل دهنده ی آن بر یکدیگر اثر متقابل می گذارند، نگاه می کند .به طور کلی کشت ارگانیک نوع خاصی از کشاورزی است که در آن برای تولید محصولات به جای کودهای شیمیایی و آفت کش ها از روش های زیستی در کنترل آفات و بیماری ها و تقویت گیاهان استفاده می شود .طرفداران روش های ارگانیک، فرآورده هایی را که در نتیجه استفاده از کودها و سموم دفع آفات نباتی شیمیایی بدست می آیند را برای سلامتی انسان و محیط زیست مضر دانسته و آنها را برای کشت موفق غیر ضروری می دانند
با توجه به تعریف، اصول، اهداف و ویژگی های کشاورزی ارگانیک، می توان ادعا کرد که کشاورزی ارگانیک تلاشی است در جهت تحقق توسعه پایدار .به عبارتی کشاورزی ارگانیک در واکنش به پیامدهای انقلاب سبز و تخریب و تحلیل محیط زیست و طبیعت، وارد عرصه توسعه و کشاورزی شد .مزایای انقلاب سبز تنها برای کشاورزانی قابل استفاده بود که از سرمایه کافی برای خرید بذر و مواد شیمیایی برخوردار بودند .افزایش تولیدات غذای ی د ر کشورهای توسعه یافته نیز به دلیل عرضه موا د غذای ی اضافی ، زیر قیمت های تولید شده، نه تنها مشکلی را برطرف نساخته، بلکه باعث کاهش توان تولیدی کشورهای در حال توسعه شده است .
آنچه کشورهای در حال توسعه در دراز مدت نیازمند آن هستند این است که به منظور افزایش توان تولیدی خود در رفع نیازهای غذایی به اعمال مدیریت صحیح بپردازند ، عامل اصلی که موجب تمایز کشاورزی ارگانیک با سایر روش های کشاورزی متعارف می شود وجود استانداردهای مدون است که برای تعیین ضابطه ی دقیق تفاوت بین سیستم کشاورزی ارگانیک و سایر سیستم ها ی زراعی، بویژه در رابطه با اهداف بازاریابی به کار می رود خصوصیات و ویژگی های بالقوه و بالفعل کشاوری ارگانیک با اصول و مبانی توسعه پایدار هماهنگی و سازش دارد .اما به طور حتم، تحقق آن تنها از طریق تلاش های همه جانبه و گرایش بین المللی به ابداعات و نوآوری های بیوتکنولوژیک و هدایت صحیح منابع و منافع آن، امکان پذیر است
برخی از ویژگی های کشاورزی ارگانیک عبارتند از:
-بهبود فعالیت بیولوژیک خاک و استفاده مناسب از روش های مکانیکی. -تهیه مواد غذایی مورد نیاز گیاه زراعی.
-خود کفا نمودن خاک از نظر ازت.
-کنترل علف های هرز، بیماری ها و آفات با تاکید عمده بر استفاده از روش هایی چون تناوب زراعی، بکارگیری دشمنان طبیعی، تنوع کوهای آلی؛
-اعمال روش های جامع مدیریت دام، با توجه کامل به سازگاری های تکاملی آنها، تامین نیازهای دام از لحاظ نوع تغذیه، محل اسکان، وضعیت بهداشتی و... ؛
-توجه دقیق به تاثیر سیستم زراعی بر محیط زیست در مقیاس وسیع تر. -حمایت از حیات وحش و زیستگاه های طبیعی
افراد زیادی در داخل و خارج از کشور د مورد کشاورزی ارگانیک به مطالعه پرداخته اند ازجمله :قربانی و همکارانش - - ، تشویق کشاورزان و افزایش درآمد آنها را عاملی در جهت رسیدن جامعه به کشاورزی ارگانیک دانسته اند .در تحقیق دیگری حق جو و همکارانش، به این نتیجه رسیدند که توجه به محیط زیست از عواملی است که کشاورزان را به سوی استفاده از روش های کشاورزی ارگانیک سوق می دهد .همچنین کوان و همکارانش دریافتند که اطلاع کشاورزان از غذای سالم عاملی برای استفاده ی آنها از کشاورزی ارگانیک است .در مقاله ای دیگر لوه و گائون - 2000 - ، این گونه نتیجه گیری کردند کهرابطه ی معنی داری بین سطح تحصیلات و و دستیابی به دانش کشاورزی ارگانیک وجود دارد.
مواد و روش ها
مقاله ی حاضر از جمله مقالاتی است که به روش کتابخانه ای مورد بررسی قرار گرفته است و برای این کار از طبقه بندی اسناد و تحلیل محتوا استفاده شده است .هدف از انجام این مطالعه بررسی تاثیر کشاورزی ارگاینک بر توسعه ی پایدار بوده است .از جمله منابع مورد استفاده در این مقاله، کتب و مقالاتی بوده اند که در در داخل و خارج از کشور انتشار یافته اند.
نتیجه گیری و بحث
کشاورزی ارگانیک در طی ده سال اخیر به عنوان یک روش معتبر در کشاورزی به رسمیت شناخته شده است توانایی این سیستم در تحقق اهداف سیاسی کشاورزی مورد قبول بسیاری از کشورها میباشد اما باید توجه داشت که کشاورزی ارگانیک یک روش ثابت و پایدار نیست بلکه سیستمی است پویا که به سرعت در حال توسعه و تکامل است این سیستم باید از طریق حمایتهای مالی بازاریابی صحیح بهبود سطح استانداردهای آن و همچنین دسترسی به اطلاعات بیشتر و جدیدتر تقویت گردد .
در صورت حصول این موفقیت بطور قطع کشاورزی ارگانیک از آینده روشنی برخوردار خواهد بود و نقش مهمی در توسعه ی کشاورزی به عهده خواهد داشت .از اوایل قرن بیستم، عملکرد گیاهان زراعی در واحد سطح به بیش از دو برابر افزایش یافته است .کشاورزی ارگانیک برای دستیابی به اهداف و اصول مورد نظر، نیازمند حمایت و هدایت دولت ها و مدیریت کارآمد می باشد .شناخت، معرفی و استفاده از روش های جایگزین، مستلزم برنامه ریزی دقیق و همه جانبه از سوی مجامع بین المللی، دولت ها، کارشناسان و بویژه کشاورزان است برای رسیدن به توسعه ,. تا با استفاده از این روش ها بتوان به خوداتکائی و اقتدار کشاورزان دست یافت های پایدار، داشتن جامعه ای با انسان ها ی سالم جهت انجام فعالیت های اقتصادی امری ضروری است .
ضمن اینکه از دیگر مولفه های توسعه ی پایدار توجه به پایداری محیط زیست و عدم تخریب آن است .در کشاورزی متعارف امروزی با توجه به استفاده ی بی رویه ی کود و سموم شیمایی، علاوه بر به خطر افتادن جان انسان ها، محیط زیست نیز در معرض تخریب قرار گرفته است به طوریکه تعدادی ازگونه های گیاهی و جانور در معرض انقراض قرار گرفته اند .از این رو می توان با معرفی محصولات ارگانیک به مردم و تشویق کشاورزان به تولید محصولات ارگانیک با روش هایی همچون تبلیغات رسانه های گروهی و پرداختن تسهیلات و یارانه به کشاورزانی که محصولات ارگانیک تولید می کنند، گامی بزرگ در رسیدن به توسعه ی پایدار برداشت.
