بخشی از مقاله
چکیده
با توجه به اهمیت موضوع امنیت غذایی و همچنین خسارات جبران ناپذیر ناشی از استفادهی بیش ازحد نهادههای شیمیایی کشاورزی بر محیط زیست و سلامت بشر، امروزه بیش از پیش نسبت به کشاورزی ارگانیک گرایش به وجود آمده است. کشاورزی ارگانیک میتواند باعث بهبود پایداری، حفظ محیط زیست و افزایش سلامت مردم شود.
کارآفرینی و راهاندازی کسب و کارها کوچک و متوسط در طول چرخه عرضه محصولات ارگانیک از جمله در بخشهایی مانند تولید نهادهها و محصولات ارگانیک، فرآوری، بستهبندی، توزیع، بازاریابی و عرضه و فروش آنها، میتواند فرصتهای شغلی متعددی برای زنان روستایی، کشاورزان و فارغالتحصیلان کشاورزی ایجاد نماید و از این طریق به توسعه روستایی و کشاورزی کمک کند.
ولیکن جهت ارتقا و توسعه کشاورزی ارگانیک در کشور، پیش و بیش از هر اقدامی باید فرهنگسازی و ترویج و آموزش کشاورزی ارگانیک مد نظر قرار گیرد و شرایط لازم و محیط مناسب برای آن فراهم شود. مقاله حاضر با استفاده از مطالعه کتابخانهای، به بررسی مفهوم و اهمیت کشاورزی ارگانیک میپردازد، کارآفرینی کشاورزی را توضیح میدهد و در نهایت به تشریح نقش کشاورزی ارگانیک در ایجاد فرصتهای کسب و کار و اشتغال میپردازد و پیشنهادهایی در این زمینه ارایه میدهد.
مقدمه
اثرات منفی و نامطلوب مصرف انواع کودهای شیمیایی، سموم، هورمونها و سایر محصولات شیمیایی در کشاورزی متعارف بر محیط زیست و سلامتی بشر، باعث شده است که کشورهای مختلف جهان نسبت به کشاورزی ارگانیک بیش از پیش گرایش پیدا کنند. دلایل مختلفی برای رشد و گسترش روشهای کشاورزی ارگانیک وجود دارد اما از همه مهمتر حرکت به سوی یک سیستم غذایی محلی پایدار میباشد.
کشاورزی ارگانیک شیوه نوینی است که مصرف نهادههای شیمیایی را حذف کرده و کیفیت محصولات تولیدی را افزایش میدهد و علی رغم قیمت دو تا ده برابری این محصولات نسبت به محصولات غیرارگانیک، به دلیل افزایش کیفیت محصولات تولیدی، ارزش غذایی بالا و سلامت این محصولات از یک سو و فرصتهای اقتصادی مناسب در بازارهای محصولات ارگانیک از سوی دیگر بسیاری از کشورها از جمله کشورهای در حال توسعه در این عرصه فعال شدهاند.
علیرغم توجه به زنجیرههای عرضه محصولات ارگانیک طی دهه گذشته، در بازار فرصتهای بسیاری در این زمینه وجود دارد و تقاضا برای این نوع محصولات در سرتاسر جهان از جمله در کشورهای در حال توسعه رو به افزایش است - Edwardson & .Santacoloma, 2013 - نوآوری، ریسک پذیری، رقابت و کارآیی در این صنعت نوپا از جمله عوامل بسیار مهم هستند.
کارآفرینی میتواند در بهبود این عوامل به کشاورزی ارگانیک کمک کند و شرایط را برای خلق یا شناسایی فرصتهای کسب و کار در زنجیرههای عرضه محصولات ارگانیک و رشد و ارتقای سریعتر این صنعت فراهم نماید. امروزه کارآفرینی در مرکز فرایند ارایه پاسخ به نگرانی روزافزون درباره پایداری میباشد، هرچند که تلاشهای اندکی در این باره انجام شده است، همچنان که هال و همکاران - Hall et al., 2010 - تاکید میکنند بنابر پیشنهاد بسیاری از صاحبنظران، کارآفرینی میتواند نقش اساسی در گذار به یک جامعه پایدارتر داشته باشد.
لازم به ذکر است که در اسناد فرادستی قانون اساسی، سند چشمانداز جمهوری اسلامی ایران در افق1404 هجری شمسی، تعهد سیاسی و عزم کلی دولت در سیاستگذاریهای سطح ملی برای کاهش گرسنگی و سوء تغذیه و دستیابی به امنیت غذایی پایدار اعلام شده است. اصول 3، 29 و 43 قانون اساسی، ضرورت تأمین نیازهای اساسی، رفع فقر و برطرف ساختن هر نوع محرومیت در زمینه تغذیه، رفاه فردی و اجتماعی را مورد تأکید قرارداده است.
بنابراین، با توجه به اهمیت و ضرورت کشاورزی ارگانیک در بهبود امنیت غذایی، پایداری و سلامت محیط زیست و مردم و همچنین نقش مهمی که کارآفرینی در این فرایند میتواند ایفا نماید، هدف مقاله حاضر آن است تا با استفاده از مطالعه کتابخانهای به تشریح مفهوم کشاورزی ارگانیک و وضعیت این نظام کشاورزی در جهان و ایران پرداخته و به فرصتی که کشاورزی ارگانیک میتواند برای کارآفرینی و اشتغالزایی فراهم میکند، اشاره نماید.
