بخشی از مقاله
چکیده: گسترش و صنعتی شدن شهرها و افزایش روزافزون ساخت و ساز در آنها، موجب شده تا عواملی مانند نیاز به غذا، و نیازهاي اقتصادي و اکولوژیکی و زیستمحیطی در راستاي آنها نیاز مبرم به سبزینگی بیشتر در شهرها به شدت احساس شود. اما مسئله اصلی این است ک ه چگونه میتوان در شهرهاي ص نعتی و پرجمعیت نیازهاي پیش گفته را پاسخ داد؟ بنابراین به نظر میرسد یکی از روشهاي پاسخ گویی به این مسئله، ورود هدفمند کشاورزي در منظر شهري باشد.
در گذشته حضور فعال باغهاي مثمر در منظر شهري این مهم را مهیا میکرد که علاوه بر رفع نیازهاي زیست محیطی، فضاهاي تفرجگاهی در شهر باشند و میوههاي آنها نیز توسط مردم استفاده شود که با گذش ت زمان این م سئله کم رنگ شده است. گرچه هم اکنون نیز نم ونههاي موفقی از کشاورزي در منظر شهري در شهرهاي کوچک مانند نجفآباد، سیسخت و شهریار مشاهده می شود.
شهر هدف در این مطالعه تهران بزرگ است ک ه از نظر زیستمحیطی موردته دید بوده و به د لیل جمعیت بالا نیازمند راهکارهایی جهت استفاده از ظرفیتهاي موجود میباشد، بر این مبنا این مقاله بهطور خاص منطقه 22 تهران و حاشیه دریاچه چیت گر را بهعنوان فضایی جمعی ک ه میتواند با کشاورزي در منظر شهري ترکیب شود را با روش تحلیلی و توصیفی م وردمطالعه قرار د اده است. این ت حقیق بنا دارد تا با مطالعه و شناسای ی ابعاد مختلف و موانع ایجاد کش اورزي در منظر شهري و نمونهه اي موفق آن در مناظر مختلف شهري، راهکارهاي خلاقانه و جلب م شارکت مردم در جهت ایجاد کشاورزي در منظر شهري را به دست آورد.
-1 مقدمه
تا چند قرن پیش زندگی در شهر در مقابل زندگی روستایی پدیدهاي خاص و جدید بود. نسبت جمعیت شهر به روستاها کم و رابطهاي متعادل بین ان سان و محیط طبیعی پیرامونش وجود داشت. در حال حاضر بیش از نیمی از ج معیت جهان در حدود 3/3 بیلیون نفر ساکن شهره ا میباشند و ان تظار میرود تا سال 2030 این رقم به 5 بیلیون افزایش یابد. شرایطی نظیر کاهش تولید، افزایش تقاضا و تغیرات شدید آب و هوایی سبب ایجاد بحران غذا گردیده است.
به بیان دیگر امروزه م نابع تامینکننده غذاى بشر توسط ع وامل گوناگونی موردتهدید قرار گرفته؛ عواملی چون کاهش زم ینهاى قابل کشت و حاصلخیز در مقیاس محلی، وابستگی روزافزو ن به سوختهاى فسیلی براى تولید، فرآورى و حمل و نقل موادغذایی را در مقیاس جهانی شامل میشوند - حمی دي، . - 1390 کشاورزي شهري در هر جا که انسانی حتی در کوچک ترین قطعه خا ك بتواند دانهاي کشت کند به وجود میآید.
ای ن تنها محل انجام آ ن نیست که آن را از کشاورزي سنتی و روستایی جدا میکند، بلکه تعامل و کنار آمدن با یک اکوسیستم شهري است. تولید محصولات کشاورزي درشهر، زراعت و کشت و کار به م عناي عمومی آن نیست، بلکه کاشت و تولید محصولات خرد غذایی با روش- هاي آسان و با حداقل امکانات مدنظر است. راهحلهایی مانند فضاي سبز مثمر قابلیت توانمند کردن ش هر، بهبود وضعیت محیطی، اقتصادي و اجتماعی را داشته و حرکتی به سمت شهر بومی است؛ در عین حال که مناظر فرهنگی و طبیعی را به شهر بازگردانده وارتباط طبیعت با شهروندان را بهبود میبخشد.
تولید سبزیجات، صیفیجات و برخ ی میوههاي بوم ی در مناطق مسکونی شهري نهتنها محتمل و انجامش دنی است بلکه بنا به ضرورتهاي توسعه شهري ، امري سودمند و ضروري نیز تلقی میشود - دانشپور، . - 1387 به نظ ر میرسد با اینکه در سالهاي اخیر کشاورزي شهري به عنوا ن یکی از راهبردهاي رسیدن به شهرهاي پایدار مطرح شده است با این حال به علت چالشهاي موجود برنام هریزان شهري تا حد زیادي آن را نادیده گرفتهاند. براي دستیابی به منافع و مزایاي کشاورزي شهري لازم است بر این چالشها غلبه کرد.
-2 بررسی پژوهش هاي انجام شده در زمینه کشاورزي شهري، مزایا و چالشهاي آن از آنجا که شهر پایدار و استفاده مناسب و کاربردي از پتانسیلهاي موج ود در هر منطقه دغدغه بسیاري از کشورهاي ج هان است و تحقیقا ت و مطالعات مخ تلفی در باب ابع اد مختلف کشاورزي شهري، دلا یل استفاده از آن، چالشها و اهداف گسترش آن در سراسر دنیا انجام شده که نگارنده با روش تحلیلی و توصیفی به بررسی تعدادي از آنها میپردازد.
