بخشی از مقاله
گروه فقه و حقوق همانطور که از اسمش پیداست از دو قسمت فقه و حقوق تشکیل میشود. البته بیشتر کتابهایی که بررسی میشود، معمولاً کتابهاي حقوقی است. در خصوص فقه و حقوق اصولاً سه بینش مختلف مطرح است بعضی فقط روي فقه تکیه میکنند و شاید خودشان را بینیاز از مسائل حقوقی که در دانشگاه ها تدریس میشود بدانند.
بینش دوم بر عکس است. یعنی اصالت را به حقوق میدهد و متأسفانه یک بینش خاصی نسبت به فقه دارند و آن را یک مقوله قدیمی و مربوط به زندگی فردي اشخاص میدانند که شاید هر دوي این بینش حالت افراط و تفریط دارد. آنچه صحیح به نظر میرسد و نظر بنده هم این است که فقه در کنار حقوق است و با همدیگر کار میکنند به جهت اینکه فقه معمولاً یک مقوله بسیار گسترده است که راجع به مطالب مختلفی که به زندگی انسان مربوط میشود و صحبت میکند اعم از عبادات، نماز، مطهرات ، حج و مسائلی از این قبیل و از جمله مسائل حقوقی که امروز شامل نکاح، طلاق، بیع و مسائلی از این قبیل خواهد شد.
بنابراین، این دو مقوله واقعاً از هم جدا نیست و فقه به صورت گسترده همه مطالب را بررسی میکند و آن حقوقی که امروزه در دانشگاهها تدریس میشود، بخشی از آن را تشکیل میدهد و البته طبیعی است که با مسائل روز در ارتباط است و اگر ما اساتیدي داشته باشیم که هم با فقه آشنا باشد و هم با حقوق امروز میتوانند بسیار از منابع فقهی استفاده کنند و مباحثی که علماي فقهی ما به صورت بسیار ریز و جدي بررسی کردند را با زبان امروزي و با مسائل امروزي و منطبق با زمان مطرح میکنند.
به هر حال گروه فقه و حقوق در حدود بیش از 18 هزار صفحه از کتابها و متون حقوقی و بعضاً فقهی را بررسی کرده که شامل دهها کتاب میشود. البته همان طور که عرض کردم در قسمت فقه کمتر به این کار پرداخته ولی بعضاً از کتب فقهی که تحت عنوان قواعد فقه است و در دانشگاهها تدریس میشود یا مبانی استنباط و از این قبیل را بررسی و داوري کرده ولی بیشتر کتابهاي حقوقی بوده که شامل رشتههاي مختلف حقوق از جمله حقوق خصوصی، حقوق جزا و جرمشناسی، حقوق بینالملل، حقوق عمومی میشود ما در حدود نود داور داریم که از اساتید حقوق هستند و هم دانشگاهی هستند هم حوزوي و در زمینه داوريها استفاده میکنیم.
دو جلد کتاب هم که البته به صورت کتاب نقد است به چاپ رسیده همه رشتههاي علوم انسانی به طور مختصر نقد داشتند که حدود بیست کتاب را هم گروه فقه و حقوق نقد کرده که این نقدها چاپ شده و در معرض استفاده دوستان است اما از باقیمانده وقت خودم یک توضیحی هم درباره فصلنامه علوم انسانی خدمتتان عرض کنم.
این نکته را هم بگویم که گروه فقه و حقوق هم مانند سایر گروهها همایشی را در آذرماه 1385 در مشهد مقدس داشت تحت عنوان »رشتههاي حقوق، آسیبها و توسعه حقوقی« که اساتید محترم در آنجا مقالههایی ارائه دادهاند که مجموع مقالاتش انشاءاالله به زودي در دسترس عزیزان قرار خواهد گرفت. اما فصلنامه علوم انسانی که محصول این شورا است و همان طوري که از نامش پیداست، کارش نقد و بررسی کتاب است در حوزه علوم انسانی و سعی شده و برنامه این فصلنامه این است که کتابها را نقد بکند و در واقع مقالههایی که در این مجله موجود است حدود 60 ، 70 درصد مقالههاییست که این کتابها را نقد میکند.
البته ابتدا که ما شروع کردیم براي انتشار این مجله، مجموعهاي مخلوط از مقالههایی که راجع به کلیه رشتههاي علوم انسانی بود را در کنار هم داشتیم اما از چند شماره بعد، مجله به صورت تخصصی عرضه میشود که تا به حال ویژهنامههایی و یا شمارههایی در خصوص علوم انسانی رشته سیاسی، اقتصاد، مدیریت، علوم تربیتی و ادبیات عربی چاپ شده و آخرین شماره در حوزه ادبیات فارسی است که چاپ شده و چند روز آینده در دسترس عزیزان خواهد بود.
نکته قابل توجهی که باید عرض بکنم این است که برنامه کار ما واقعاً نقد کتاب است و این نقد فارغ از شیوههاي خداي ناکرده از حب و بغضدار است و بیشتر نقد علمی و ارزشی است. متأسفانه نقد در کشور ما آن طوري که باید جایگاهی ندارد. و دسته نقدهایی است که در روزنامهها هست نقدهاي سیاسی است که متأسفانه قابل ارزش نیست و بعضاً با توهینها و دروغها آغشته است و ما واقعاً به نقدي که نقد علمی و در سطح دانشگاهی باشد.
