بخشی از مقاله
چکیده
پژوهش حاضر با هدف اثربخشی برنامه آموزش کنترل توجه در کاهش اضطراب و نشخوار فکری دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساری انجام گرفته است. روش تحقیق آزمایشی از نوع شبه آزمایشی است، که با پیش آزمون و پس آزمون و گروه کنترل است. جامعه آماری در این تحقیق شامل 240 نفر از دانشجویانی است که به علت داشتن علائم اضطراب به مرکز مشاوره دانشگاه آزاد ساری مراجعه کرده بودند، که از بین آنها 48 نفر با علائم اضطراب و نشخوار فکری متوسط به بالا، 30 نفر به شکل تصادفی ساده انتخاب شدند.
ابزار پژوهش حاضر پرسشنامه اضطراب بک و دیگران 21 - 1988 - ماده و پرسشنامه نشخوار فکری 22 - RRS - ماده بود. نتایج آزمون تحلیل کوواریانس نشان داد اثربخشی برنامه آموزش کنترل توجه در کاهش اضطراب و نشخوار فکری دانشجویان معنادار بوده است.
برنامه آموزش کنترل توجه در کاهش اضطراب دانشجویان زن و مرد تفاوت معناداری وجود نداشته است، اما برنامه آموزش کنترل توجه در کاهش نشخوار فکری دانشجویان زن و مرد تفاوت معناداری وجود داشته است. می توان به این نتایج کاربردی رسید که با متوقف کردن افکار منفی و مزاحم از طریق برنامه آموزش کنترل توجه، می توان میزان اضطراب و نشخوار فکری را در افراد کاهش داد.
مقدمه
اضطراب یکی از شایعترین اختلالاتی است که متخصصان بهداشت روانی با آن مواجه می شوند. اضطراب عبارت است از یک احساس منتشر، ناخوشایند و مبهم هراس و دلواپسی با منشاء ناشناخته، که به فرد دست می دهد و شامل عدم اطمینان، درماندگی و برانگیختگی فیزیولوژی است
مدل ها و تعاریف زیادی از نشخوار فکری2 ارائه شده است که نیرومندترین نظریه در این مورد، نظریه سبک های پاسخ1 نالن هوکسما2 می باشد. در این نظریه نشخوار فکری به عنوان تفکر تکرار شونده درباره علائم افسردگی، علل احتمالی و پیامدهای این علائم تعریف شده است
برای حل این مشکل روزافزون، رویکردهای درمانی مختلفی ابداع شده است، که از آن میان، درمان های مبتنی بر شواهد برای اختلال اضطراب اجتماعی، از رویکرد شناختی - رفتاری حاصل می آیند
شواهد برای اختلال اضطراب اجتماعی، از رویکرد شناختی -رفتاری حاصل می آیند. به طور کلی، درمان شناختی - رفتاری 4 - CBT - سودمندی برابر با -70 50 درصد در کودکان و بزرگسالان مضطرب را نشان داده است - کوارت و اولندیک5، . - 2011 با این حال نسبت معنی داری از بیماران با وجود بهترین مداخلات، تداوم علایم را گزارش می دهند - مک اوی و پرینی6، - 2009 و برخی از مبتلایان فعالانه به دنبال درمان های کمابیش بدیع می گردند. این موارد نیاز به تحقیقات بالینی به منظور توسعه و ارزیابی ابداعات درمانی برخاسته از نظریه ها را برجسته می کند
به علاوه، در درمان های شناختی - رفتاری، شناخت درمانی و رفتار درمانی، بیشتر به محتوای فکر و رفتارهای اجتنابی توجه شده است، در حالی که بیشتر اختلالات اضطرابی علاوه بر موارد ذکر شده در فرآیند پردازش اطلاعات مانند راهبرد های کنترل فراشناختی و باورهای فراشناختی مثبت و منفی و سوگیری های توجهی نیز اختلال دارند
مدل کارکرد اجرایی خود نظم بخش بر اهمیت کاهش توجه معطوف به خود غیر قابل کنترل در درمان اختلالات تاکید می کند. برای این هدف ولز 7درمان آموزش توجه - ATT - 8 ، را به منظور تعدیل حوزه های توجه که در تداوم آسیب پذیری عاطفی مهم هستند طراحی کرد
روش درمانی ATT به طور موفق در مورد طیفی از اختلالات اضطرابی بزرگسالان بکار برده شده است - کوارت و اولندیک، . - 2011 این تکنیک از جمله در مورد بزرگسالان دارای اضطراب اجتماعی بکار گرفته شده است
انتخاب رویکردهای درمانی که به اندازه کافی جوابگوی نیازهای خاص مراجعان باشد، لازم است. لذا افزایش میزان اضطراب در جامعه می تواند چالش های عمیقی به وجود آورد که مقابله با آن نیازمند برنامه ریزی مناسب می باشد
روش انجام پژوهش
پژوهش حاضر آزمایشی از نوع شبه آزمایشی است، که با پیش آزمون و پس آزمون و گروه کنترل می باشد. به منظور اجرای طرح، غربالگری در دو مرحله انجام گرفت. بین مراجعینی که با علائم اضطراب مراجعه کرده بودند و پرونده داشتند 74 نفر به شکل تصادفی ساده انتخاب شدند و سپس تست اضطراب بک از آنها گرفته شد. پس از نمره گذاری این پرسشنامه، 56 نفر از افرادی که در این تست نمره 19 به بالا کسب کرده بودند،مجدداً در پرسشنامه نشخوار فکری نیز نمرات بالاتر از میانگین - بالای - 44 کسب کردند.
پس از این مرحله برای بررسی دقیقتر ملاک های شمول و حذفی، این 56 نفر به مصاحبه دعوت شدند. پس از انجام مصاحبه بالینی ساختار یافته، از بین این 56 نفر، تعداد 48 نفر تأیید علائم اضطراب و نشخوار فکری متوسط به بالا را دریافت کردند. در نهایت، از بین این 48 نفر، 30نفر به شکل تصادفی ساده انتخاب شدند. بدین ترتیب، نمونه اولیه پژوهش از 30 نفر از مراجعین که بر اساس تست اضطراب بک و پرسشنامه نشخوار فکری و مصاحبه بالینی ساختار یافته برای ورود به پژوهش تأیید شده بودند، تشکیل شد. سپس افراد به طور تصادفی به دو گروه آزمایشی - گروهی که آموزش برنامه کنترل توجه دریافت کردند - و گروه دیگر به گروه کنترل - لیست انتظار - تخصیص یافت. لازم به ذکر است که بیش از دو جلسه غیبت از جلسات درمانی به عنوان ملاک افت آزمودنی در نظر گرفته شده بود.
ابزارهای جمع آوری اطلاعات
.1 پرسشنامه اضطراب بک: این پرسشنامه توسط بک، اپستین ، براون و استیر - 1988 - 1 تدوین شده و از 21 ماده تشکیل شده است .که در واقع 21 نشانه اضطرابی را می سنجد و هر ماده بر طبق مقیاس لیکرت نمره ای بین صفر تا سه می گیرد. با جمع کردن نمرات فرد در هریک از ماده ها، نمره فرد به طور مستقیم به دست می آید. دامنه نمرات بین صفر تا 63 می باشد که نمره های بالاتر نشان دهنده اضطراب بیشتر است. هر عبارت بازتاب یکی از علائم اضطراب است که معمولا کسانی که از نظر بالینی مضطرب هستند یاکسانی که در وضعیت اضطراب بر انگیز قرار می گیرند بعضی از این علائم را تجربه می کنند بک و همکاران همسانی درونی مقیاس را %92 و پایایی بازازمایی یک هفته ای آن را %75و همبستگی ماده های آن را%30 تا %76 گزارش کرده اند. کاویانی و موسوی ضریب آلفای کورنباخ این پرسشنامه را %92 و ضریب پایایی به روش باز آزمایی را %83 به دست آورده اند.
.2 پرسش نامه نشخوار فکری: RRS مقیاسی 22 ماده ای است که ماده های آن در مقیاسی 4 نقطه ای از 1تقریباً - هرگز - تا 4 تقریباً - همیشه - نمره گذاری می شود. این مقیاس توسط نولن هوکسما و مارو - 1991 - 2 ساخته شده است. در این آزمون دامنه نمره ها از 22 تا 88 قرار دارد. نمره کل نشخوار فکری به وسیله جمع همه ماده ها محاسبه می شود - موریس و همکاران، 2005 - . به علاوه، این مقیاس متشکل از سه خرده مقیاس حواسپرتی، تعمق و در فکر فرو رفتن است.
با استفاده از آلفای کرونباخ - دامنه ای از نشان 0 /88 تا - 0 / 92 نشان داده شده که این پرسشنامه پایایی درونی بالایی دارد. همبستگی درون طبقه ای پنج دفعه اندازه گیر 0/ 75 نیز بالا بوده است. با استفاده از آلفای کرونباخ 0 /88 - تا 0 / 92 - نشان داده شد که این مقیاس دارای پایایی درونی بالایی دارد. همبستگی درون طبقه ای آن نیز پنج مرتبه اندازه گیری شد و 0/75گزارش گردید - پاپاجورجیو و ولز، . - 200 4 بر پایه شواهد تجربی، مقیاس پاسخ های نشخواری، پایایی درونی بالایی دارد.
