بخشی از مقاله
چکیده
هدف اصلی این پژوهش بررسی کیفیت گزارشگری مالی ، سررسید بدهی ها و ارزش سهامداری در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران میباشد. جهت انجام این پژوهش نمونهای مشتمل بر 122 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در طی سال های 1393-1388 با روش حذف سیستماتیک ساده انتخاب گردیده است. برای برآورد مدل آماری پژوهش نیز روش رگرسیون خطی چندگانه با استفاده از دادههای تابلویی مورد استفاده قرار گرفته است. نتایج نشان می دهد که شرکت هایی که کیفیت گزارشگری مالی بالاتری دارند از ارزش سهامداری بالاتری نیز برخوردارند. همچنین ارتباط مستقیم و معناداری بین میزان استفاده از بدهی های کوتاه مدت و ارزش سهامداری وجود دارد. بررسی کیفیت گزارشگری مالی و سررسید بدهی ها بر ارزش سهامداری، نشان می دهد که ارتباط بین کیفیت گزارشگری مالی سررسید بدهی - کوتاه مدت - و ارزش سهامداری وجود دارد.
کلید واژه ها: کیفیت گزارشگری مالی؛ سررسید بدهی ها؛ ارزش سهامداری.
.1 مقدمه و بیان مسئله
رشد سریع روابط اقتصادی، منجر به رقابت شدیدی در عرصه تجارت، سرمایهگذاری و صنعت شده است. لذا شرکتها برای بقاء و گسترش فعالیتهای خود، نیاز به انجام سرمایهگذاریهای مناسب و به موقع دارند. گزارشهای مالی شرکتها باید اطلاعاتی فراهم نماید که برای سرمایهگذاران بالقوه و بالفعل، بستانکاران و سایر استفادهکنندگان در سرمایهگذاریهای منطقی، اعطای اعتبار و تصمیمات مشابه سودمند باشد. گزارشهای مالی بایستی اطلاعات لازم برای ارزیابی وضعیت مالی و بنیه اقتصادی بنگاه، ارزیابی عملکرد و توان سودآوری، ارزیابی چگونگی تأمین مالی و مصرف وجوه نقد، ارزیابی چگونگی ایفای مسئولیت مباشرت مدیریت شرکت و انجام تکالیف قانونی و فراهم نمودن اطلاعات مکمل برای درک بهتر اطلاعات مالی ارائه شده و پیش بینی وضعیت آتی را فراهم نماید.
همچنین، این گزارشها اهمیت بسزایی در پژوهش اهداف یاد شده دارند و افزایش کیفیت آنها میتواند موجب کاراتر بودن سرمایهگذاریهای شرکتها و حفظ و توسعه منابع آنها گردد - خدائی وله زاقرد و یحیایی، . - 1389امروزه سیستمهای اطلاعاتی حسابداری نقش مهمی در گردش فعالیت سازمانها ایفا میکنند و در مجموعه محیط اقتصادی تصمیمات اقتصادی کشورها وظیفهای بااهمیت بر عهده دارند. بسیاری از تصمیمات اقتصادی بر اساس اطلاعات حاصل از سیستمها اتخاذ میشود و سهم عمدهای از مبادلات اوراق بهادار به خرید و فروش سهام شرکتها اختصاص دارد که آن نیز میتواند تحت تأثیر ارقام و اطلاعات حسابداری باشد.
هرگونه پژوهشی در زمینه نحوه اثرگذاری اطلاعات حسابداری بر طیف وسیع تصمیمگیرندگان ذینفع در شرکتها، به درک بهتر از چگونگی نقش این اطلاعات و ضرورت افشای بیشتر و بهتر آنها کمک میکند - ثقفی و عرب مازار، . - 1389 در نتیجه، تعیین کیفیت اطلاعات حسابداری منتج از سیستمهای گزارشگری مالی نتایج حاصل از آن، مورد علاقه سرمایهگذاران، مدیران، قانونگذاران و تدوینکنندگان استانداردها قرار گرفته است - سجادی و محمدی، . - 1389انتخاب سررسید بدهی شرکت در شرایط واقعی اقتصادی، بر ارزش شرکت تأثیر خواهد داشت. مطالعات تجربی در مورد عوامل تأثیرگذار بر ساختار سررسید بدهی شرکتها در اواسط دهه 1990 با مطالعات بیشماری در این حوزه آغاز شد - بارکلی و اسمیت1، . - 1995
آنها نشان دادند که عوامل مؤثر اولیه مانند اندازه واحد اقتصادی، نرخ اوراق قرضه و فرصتهای رشد شرکتها بر ساختار سررسید بدهی تأثیر میگذارد. اینکه چرا شرکتها هم از بدهی کوتاهمدت و هم بلندمدت در ساختار خود استفاده میکنند، توسط بازار سرمایه تاکنون درک نشده است - آنتونیو و همکاران2، . - 2002هدف اصلی در این پژوهش بررسی کیفیت گزارشگری مالی، سررسید بدهیها و ارزش سهامداری شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران میباشد. در پی رسواییهای مالی اخیر نظیر انرون، ورلدکام، پارمالات و اهلد، اطمینان و اعتماد سرمایهگذاران به سیستمهای گزارشگری مالی ضعیف شده و کیفیت گزارشگری مالی به عنوان یک عامل مهم در تعیین اعتبار و قابلیت اعتماد ارقام گزارش شده مطرح شده است.
در نتیجه، تعیین کیفیت اطلاعات حسابداری منتج از سیستمهای گزارشگری مالی و نتایج حاصل از آن، مورد علاقه سرمایهگذاران، مدیران، قانونگذاران و تدوینکنندگان استانداردها قرار گرفته است - سجادی و محمدی، . - 1389 اهمیت و ضرورت اجرای این پژوهش به این اشاره دارد که بازار سرمایه به عنوان موتور محرکه اقتصاد بر محور اطلاعات قرار دارد. جریان درست اطلاعات در این بازار منجر به اتخاذتصمیمات صحیح و منطقی از سوی مشارکتکنندگان میشود و در نهایت، توسعه اقتصادی و بهبود رفاه اجتماعی را به ارمغان میآورد. گزارشهای مالی شرکت از مهمترین منابع اطلاعاتی است که هدف آن فراهم کردن اطلاعات مورد نیاز برای تصمیمگیریهای اقتصادی میباشد و بخش اعظمی از نیاز اطلاعاتی بازار سرمایه را تأمین میکند. از طرف دیگر، بدهی نقشی انظباطی روی رفتار مدیران اعمال میکند که سطوح بالاتر بدهی تهدید ورشکستگی را افزایش میدهد و مدیران را به خاطر احتمال بالقوه از دست دادن کنترل شرکت تحت فشار قرار میدهد.
بدهی بیشتر، مدیران را وادار میکند از تصمیماتی که باعث کاهش ارزش شرکت می شود، بپرهیزند. نظریهی ارزش سهامداران درصدد اصلاح نظارت در شرکتهای دولتی به-منظور کاهش شکاف اطلاعات اصلی در حرکت است و ارزش سهامداران نیز به نفع افزایش شفافیت مالی عمل میکند. ارزش سهامداران بالا برای شرکت و مدیریت شرکت بهتر است. مدیریت با تصمیمگیری کارآمد سود را افزایش میدهد که همین امر موجب افزایش ارزش سهام میشود و تصمیمگیری اشتباه از تاکتیکهایی است که میتواند به ارزش سهامداران آسیب برساند. سؤال اساسی در این زمینه مطرح میشود و آن این است که آیا بین کیفیت گزارشگری مالی، سررسید بدهیها و ارزش سهامداران رابطه معناداری وجود دارد یا نه؟ در نتیجه در پژوهش حاضر سعی داریم که رابطهی بین کیفیت گزارشگری مالی، سررسید بدهیها و ارزش سهامداران را مورد بررسی قرار دهیم.
.2 مبانی نظری و پیشینه پژوهش کیفیت گزارشگری مالی. طبق بیانیه مفهومی شماره یک هیات استانداردهای حسابداری مالی، گزارشگری مالی باید"اطلاعات سودمندی فراهم نماید که سرمایهگذاران بالفعل و بالقوه را در انجام تصمیمگیریهای منطقی یاری نماید". دیچاو و دیچو - 2002 - کیفیت گزارشگری مالی را این چنین تعریف میکند: "توان صورتهای مالی در انتقال اطلاعاتعملیات شرکت و به طور خاص پیشبینی جریانهای نقدی مورد انتظار آن به سرمایهگذاران". بر مبنای این نظر که اقلام تعهدی، ارزش اطلاعات سود را با کاهش اثر نوسانات ناپایدار در جریانهای نقدی بهبود میبخشد.کیفیت گزارشگری مالی عبارت از دقت اطلاعات گزارششده برای تشریح بهتر عملیات شرکت است. در عمل، اطلاعات مربوط به جریان وجه نقد شرکت از جمله اطلاعات مورد علاقه سرمایهگذاران است.
این تعریف از کیفیت گزارشگری مالی منطبق بر تعریف هیئت تدوین استانداردهای حسابداری است که عنوان میکند یکی از هدفهای گزارشگری مالی، آگاه کردن اعتباردهندگان و سرمایهگذاران بالقوه برای کمک به تصمیمگیری منطقی و ارزیابی جریان وجه نقد مورد انتظار شرکت است - بیدل و هیلاری3، . - 2009کیفیت گزارشگری مالی برمبنای دو رویکرد نیازهای استفادهکننده و حمایت از سرمایهگذار تعریف میشوند. رویکرد اول بر مبنای نیازهای استفادهکننده است و کیفیت با توجه به سودمندی گزارشها برای استفادهکنندگان تعیین میشود. در این رویکرد، چند مدل شامل چارچوب - مفاهیم - نظری گزارشگری، کمیته جنکینز و مدل استمرار سود وجود دارد. در رویکرد دوم، بر حمایت از سرمایهگذاری تاکید شده و کیفیت بهطور عمده برحسب »افشای کامل و منصفانه« برای سهامداران تعریف میشود. این دو رویکرد تفاوت بنیادی دارند. رویکرد نیازهای استفادهکننده، بیشتر به تأمین اطلاعات مالی برای تصمیمهای ارزشیابی و تخصیص سرمایه تمرکز دارد؛ ولی رویکرد حمایت از سرمایهگذار بهدنبال اطمینان دادن به استفادهکنندگان است که اطلاعات به
