بخشی از مقاله
چکیده
هدف این مقاله تجزیه و تحلیل چالشهای توسعه گردشگری پایدار در کشورهای در حال توسعه در صنعت گردشگری است و به این منظور ابتدا رابطه گردشگری و محیط، سپس گردشگری پایدار و توسعه پایدار در عرصه گردشگری و سپس عواملی چون چالشهای توسعه گردشگری در کشورهای در حال توسعه و راهکارهای غلبه بر این تنگناها مورد بررسی قرار گرفته است.
نتایج تحقیق نشان می دهد اگر چه اصول گردشگری پایدار خیرخواهانه است اما توجه بیش از حد به منافع اقتصادی و شرایط سیاسی، اقتصادی، فرهنگی حاکم بر کشورهای در حال توسعه موجب بروز چالش ها و تنگناها برای توسعه پایدار صنعت توریسم شده است.
با مدیریت و برنامه ریزی صحیح می توان ضمن برطرف کردن موانع عینی - سخت افزاری - و ذهنی - نرم افزاری - و ساختاری، زیربنایی، سیاسی، فرهنگی و اقتصادی، با متدسازی برای توسعه پایدار گردشگری، چالش های پیش رو را برطرف نمود.
-1 مقدمه
امروزه صنعت گردشگری به عنوان صنعتی پویا و فراگیر همه ارکان وجودی یک جامعه و سیستم های جهانی را در بر گرفته است. در جهان معاصر جهانگردی به عنوان عاملی جهت بهبود کیفیت زندگی جوامع در حال توسعه تلقی می شود و توسعه جهانگردی همواره با تغییراتی شگرف در اوضاع سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و روش زندگی انسان ها همراه است و موجب تحولاتی بنیادی در شرایط اقتصادی، فرهنگی و آداب و رسوم مردم شده است.
توسعه صنعت گردشگری به عنوان بخشی از ابعاد توسعه اجتماعی و فرهنگی هر کشور در کنار توجه به درآمدزایی و اشتغال زایی بسیار حائز اهمیت می باشد و به گفته آنتونیوکینز سوانیاک دبیر کل سازمان جهانی گردشگری بطور قطع گردشگری به عنوان نیروی محرکه ای قوی در توسعه جهانی است.
گردشگری بزرگترین و بیشترین رشد را در بین بخشهای مختلف اقتصادی دارا می باشد. از سال 1945 گردشگری دارای رشد سریعی بوده و بهترین پدیده اقتصاد جهانی است و طبق برآورد سازمان جهانی گردشگری، درآمد این صنعت در سال 2010 به بیش از 800 میلیارد دلار رسیده است
صنعت گردشگری می تواند به رفع گسترش شکاف اقتصادی بین کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه کمک کند و افزایش سرعت یکنواخت توسعه و پیشرفت های اقتصادی و اجتماعی، به طور خاص در کشورهای در حال توسعه را تضمین کند.
بر این مبنا، گردشگری به عنوان فعالیتی با سود اقتصادی فراوان در کنش پذیری سه وجه گردشگر، میزبان و دولت عمل نموده و به عنوان عاملی در این سه وجه محیط را به چالش کشیده و پیامدهایی را رقم می زند. در این زمینه لازم است تا با بررسی دقیق در رابطه با کنش گری های گردشگری با محیط، پیامدهای آن مشخص گردد
-2 بیان مسأله
گردشگری تاثیر فراوانی در ابعاد اقتصادی، فرهنگی و سیاسی هر کشوری دارد، گردشگری اشتغال ایجاد می کند، سرمایه های اقتصادی را به جریان می اندازد و به دنبال افزایش تقاضا برای سفر به داخل کشور امنیت داخلی را افزایش می دهد و به مشروعیت سیاسی در سطح بین المللی می انجامد و امروز سفر نه اسباب تفریح و سرگرمی که به تدریج به ابزار شناخت و آگاهی مردمان، تفاهم با دیگران و فراتر از آن به شناخت جهان پیرامون، حقایق آن و غنای بینش و نگرش آدمیان به مفاهیم زندگی شان تبدیل شده است.
با توجه به اهمیت صنعت گردشگری علاوه بر عوامل فرهنگی، اجتماعی و سیاسی عوامل محیط طبیعی نیز نقش مهمی را در توسعه گردشگری و همچنین جذب گردشگری ایفا می کنند؛ در واقع گردشگر از یک فضای جغرافیایی استفاده می کند که این فضا دارای یک ساختار فیزیکی و طبیعی شامل: اقلیم، زمین شناسی، توپوگرافی و جامعه گیاهی و جانوری و همچنین برخی از عوامل که به وسیله فعالیت انسانها به وجود آمده می باشد.
هوا به عنوان شرایط زودگذر جوی و اقلیم بعنوان هوای غالب یک منطقه از عوامل محیط طبیعی هستند که در بسیاری از فعالیتهای بازرگانی، کشاورزی وبیشتر از همه در گردشگری، از عوامل غالب بوده و بازده اقتصادی این فعالیتها مستقماًی به اقلیم بستگی دارد
چشم اندازهای طبیعی نقش مهمی را در جذب یا دفع گردشگری دارند، در این میان برخی کشورهای در حال توسعه توجه چندانی به اقلیم و محیط نداشته و بدون توجه به حفظ و حیات محیط فقط به منافع اقتصادی گردشگری توجه داشته و ضربات زیانباری را بر اقلیم و گردشگری وارد کرده اند. در واقع بدون شناخت محیط و وضعیت اقلیمی شروع به برنامه ریزی و مدیریت گردشگری کرده اند که این امر خود باعث تغییر محیط شده و باعث بروز اثرات زیانباری به اقلیم و محیط گشته و در روند ورود گردشگر و توریسم به این مناطق هم تأثیر فراوان گذاشته است.
سیاست های بخش گردشگری کشورهای در حال توسعه تحت تأثیر عوامل داخلی و خارجی همواره با مشکلاتی مواجه بودند و نتوانستند به یک توسعه پایدار و متوازن در این امر برسند، حتی کشورهای در حال توسعه ای که شاید نزدیک به کشورهای توسعه یافته از توریسم منافع اقتصادی کسب می کنند اما به هر حال لطمات جبران ناپذیری به محیط پیرامون و فرهنگ خود وارد ساخته اند که شاید چندان قابل تشخیص و اندازه گیری نباشد
