بخشی از مقاله
چکیده:
سارکوئید شایعترین تومور پوستی در اسبها است و بیش از نیمی از تومورهاي پوستی در اسبها را شامل میشود. Bovine papillomavirus type 1 and 2 عامل عفونی ایجاد سارکوئید در اسب هستند. ایجاد سارکوئید در منطقه اطراف چشم، گوش، لاله گوش، لبها، گردن و کشاله ران رایج است. در آبان ماه 1394یک راس نریان 8 ساله نژاد عرب اصیل ایرانی به کلینیک دانشگاه ارجاع داده شد.
در معاینات بالینی اولیه برروي پوست کشاله ران هر دو پاي اسب دو برجستگی گل کلمی شکل به اندازه تقریبی 4 سانتیمتر مشاهده شد که پس از مشاهدات اولیه و بررسی تاریخچه ضایعه موجود، تومور سارکوئید تشخیص داده شد و تصمیم به عمل جراحی و برداشت کامل ناحیه توموري گرفته شد. بنا به درخواست صاحب حیوان تنها یک پا جهت برداشت ناحیه توموري تحت عمل جراحی قرار گرفت.در عمل جراحی، ناحیه توموري به همراه یک سانتیمتر از پوست و بافت هاي اطراف آن برداشته و لبههاي پوست با الگوي بخیه X mattress و نخ استیل بخیه شد. ضایعه برداشته شده جهت تأیید تشخیص به بخش پاتولوژي ارجاع داده شد.
در بررسی میکروسکوپی مقاطع بافتی در ناحیه اپیدرم پوست تکثیر سلول هاي خاردار در برخی نواحی مشاهده شد که موجب افزایش ضخامت اپیدرم شده بود. علاوه بر این نفوذ میخ مانند اپیدرم به ناحیه درم کاملا مشهود بود. همچنین تعدادي سلول در حال تقسیم، عروق خونی در حال تشکیل و تعدادي ماکروفاژ حاوي رنگدانه هموسیدرین نیز در ناحیه درم مشاهده شد.
پس از تأیید نهایی وضعیت پاي حیوان پیگیري شد و مشخص گردید که موضع جراحی شده به صورت کامل بهبود یافته و اثرات تومور از بین رفت اما ضایعات در پاي مقابل گسترش یافته بود که می بایست جهت درمان کامل در آن موضع نیز عمل جراحی صورت بگیرد. در صورت مواجهه با تومور سارکوئید در اسب یکی از رایج ترین برخوردهاي درمانی به خصوص در مزرعه انجام عمل جراحی و برداشت ناحیه توموري است که در این مورد باید نهایت دقت را در برداشت کامل تومور به همراه بخشی از بافت هاي اطراف به کار برد زیرا برداشت ناقص منجر به تحریک و پیشرفت بیش از پیش ناحیه توموري می گردد.
مقدمه:
سارکوئید شایعترین تومور پوستی در اسبها است و بیش از نیمی از تومورهاي پوستی در اسبها را شامل میشود. Bovine papillomavirus type 1 and 2 عامل عفونی ایجاد سارکوئید در اسب هستند 11 - ،7،DNA . - 8 ویروس پاپیلوماي گاو در 100 درصد بررسیهاي تومورهاي سارکوئید شناسایی شده است 4 - ،9،. - 12 اگرچه عامل عفونی براي ایجاد سارکوئید ضروري است ولی به تنهایی براي ایجاد تومور کافی نیست . - 3 - بیشترین خطر ابتلا به سارکوئید در اسبهاي نژاد Quarter، Arabians و Appaloosas وجود دارد که تمایل نژادي را در این بیماري نشان میدهد . - 1 -
ویروس BPV-1 در مگسهاي به دام افتاده شناسایی شده است و این نشان میدهد که مگسها میتوانند ناقل BPV-1 بین اسبها باشند. البته تحقیقات بیشتر براي روشن شدن روند بیماري زایی ضروري است - . - 6 شش نوع سارکوئید بر اساس تظاهرات ماکروسکوپی و رفتار بالینی توصیف شده است که شامل پنهان - occult - ، زگیل مانند - verrucous - ، ندولار - nodular - ، فیبروبلاستی - fibroblastic - ، مخلوط - - mixed و بدخیم - - malevolent میباشد.
ایجاد سارکوئید در منطقه اطراف چشم، گوش، لاله گوش، لبها، گردن و کشاله ران رایج است. آسیب پوستی هم به عنوان فاکتور خطر در ایجاد بیماري سارکوئید مطرح میباشد. تشخیص قطعی سارکوئید نیازمند آزمایشات هیستوپاتولوژي می باشد. گزینه درمانی یکنواخت و موثري براي آن وجود ندارد ولی می توان از چندین گزینه رایج درمانی مثل انجام جراحی، شیمی درمانی توموري، سرما درمانی و رادیو درمانی نام برد. برداشت ناقص تومور طی برش جراحی ممکن است سبب فعال شدن ویروس نهفته BVP و تحریک بیشتر رشد سارکوئید شود . - 15 -
شرح بیمار:
در تاریخ 1394/8/25یک راس نریان 8 ساله نژاد عرب اصیل ایرانی که در شهرستان فرخ شهر از توابع شهرکرد نگهداري می-شد به کلینیک دانشگاه ارجاع داده شد. در معاینات بالینی اولیه برروي پوست کشاله ران هر دو پاي اسب دو برجستگی گل کلمی شکل به اندازه تقریبی 4 سانتیمتر مشاهده شد که طبق اظهارات صاحب حیوان در ابتدا یک ضایعه خفیف پوستی وجود داشته که پس از مدتی ضایعه پوستی مشابه بر روي پاي مقابل در همان محدوده پدیدار شد. پس از مشاهدات اولیه و بررسی تاریخچه تشخیص اولیه تومور سارکوئید داده شد و تصمیم به عمل جراحی و برداشت کامل ناحیه توموري گرفته شد. بنا به درخواست صاحب حیوان تنها یک پا جهت برداشت ناحیه توموري تحت عمل جراحی قرار گرفت.
مواد و روش کار:
براي کنترل عفونت ابتدا درمان ضد میکروبی با استفاده از داروي وسیع الطیف ترکیبی پنی سیلیلن و استرپتومایسین انجام شد. براي آرام بخشی حیوان از داروي زایلازین با دز دو هم میلی گرم بر کیلوگرم استفاده شد سپس با استفاده از داروهاي کتامین، دیازپام و آسپرومازین حیوان تحت بیهوشی سبک قرار گرفت. پس از آن از لیدوکائین به منظور ایجاد بیحسی موضعی بهره گرفته شد و پس از جراحی نیز تجویز داروي ضد میکروبی ادامه یافت. در عمل جراحی انجام شده، ناحیه توموري به همراه یک سانتیمتر از پوست و بافت هاي اطراف آن برداشته شد و لبههاي پوست با الگوي بخیه X mattress و نخ استیل بخیه شد. هنگام جراحی مشاهده شد که تومور عضلات را درگیر نکرده و فقط پوست دچار ضایعه شده است.
ضایعه برداشته شده جهت ثبوت در فرمالین %10 قرار داده شد و جهت تأیید تشخیص به بخش پاتولوژي دانشکده دامپزشکی دانشگاه شهرکرد ارجاع داده شد. در آزمایشگاه فرمالین نمونه بافتی پس از 24 ساعت تعویض گردید . پس از حصول اطمینان از ثبوت کامل نمونه بافتی، فراوري بافت به روش معمول توسط دستگاه اتوتکنیکون صورت گرفت و توسط پارافین قالب گیري شد و پس از تهیه برش بافتی با ضخامت 5 میکرون بوسیله میکروتوم، با روش هماتوکسیلین – ائوزین رنگ آمیزش شد و با میکروسکوپ نوري مورد بررسی قرار گرفت.
نتایج:
در بررسی میکروسکوپی مقاطع بافتی وجود تومور سارکوئید تایید شد بدین صورت که در ناحیه اپیدرم پوست تکثیر سلول هاي خاردار در برخی نواحی مشاهده شد که موجب افزایش ضخامت اپیدرم شده بود. علاوه بر این نفوذ میخ مانند اپیدرم به ناحیه درم کاملا مشهود بود. در ناحیه درم تعداد بسیار زیادي فیبروبلاست با هسته هاي بزرگ و روشن و مقادیر زیادي رشته هاي همبندي با آرایش چلیپایی، موازي و پوست پیازي مشاهده گردید که موجب از بین رفتن تمام زوائد پوستی در ناحیه شده بود. همچنین تعدادي سلول در حال تقسیم، عروق خونی در حال تشکیل و تعدادي ماکروفاژ حاوي رنگدانه هموسیدرین نیز در ناحیه درم مشاهده شد.
