گزارش کارآموزی خط تولید ، ساخت و مونتاژ وانت پیکان ایران خودرو

بخشی از مقاله

مقدمه:
صنعت خودروسازي يكي از كارخانجات توليد خودرو بنام ايران خودرو (ايران ناسيونال) مي باشد.
ايران خودرو يك شركت با سهامي عام و زير نظر وزارت صنايع سنگين مي باشد كه يكي از قديمي‌ترين و شايد هم اولين توليد كنندة خودرو در ايران مي باشد.

اين شركت در ابتدا اقدام به توليد خودروي ملي يعني پيكان نموده است كه البته در ابتدا امتياز اين شركت متعلق به يكي از شركتهاي انگليسي كه بعد از چندين سال كشور ما اين امتياز را خريداري كرد و مستقيماً شروع به ساخت توليد و مونتاژ اين خودرو نمود و هم اكنون در شركت ايران خودرو، ماشينهاي زيادي از جمع پيكان سواري، وانت پيكان، ميني‌بوس، اتوبوس و جديداً پيكان RD و پژو

GL405 و GLX مي باشد. كه البته پژو 405 خودروي فرانسوي مي باشد و شركت امتياز آن را خريداري كرده است و با وارد كردن بعضي لوازم ساخت آن شروع به ساخت و توليد و مونتاژ اين خودرو نموده است و پيكان جديد يعني همان پيكان RD نيز طرح ظاهري آن همان طرح ظاهري پژو

مي باشد ولي موتور آن موتور پيكان مي باشد كه اجازه ساخت آن رانيز از كشور فرانسه دريافت نموده‌اند و ناگفته نماند كه بدنه و اسكلت آن در خود شركت تهيه و ساخته مي شود . و اما اين گزارش مربوط مي شود به توليد وانت پيكان كه يكي از توليدات شركت ايران خودرو مي باشد .

وانت به خودروايي كه بيشتر براي كار باربري و در واقع براي حمل و نقل كالا به ميزان معين ساخته مي شود . كه جريان ساخت آن تقريباً بجز قسمت تكميل كاري مابقي كه شامل اسكلت سازي، صافكاري ،‌نقاشي، تزئينات ،‌مكانيكي مي باشد همه و همه در سالن 1 اين شركت يعني در يك سالن انجام مي‌پذيرد. توليد خودوروي وانت دراين سالن به سه بخش نيمه‌اول توليد، نقاشي يا رنگ‌كاري ونيمه دوم تقسيم كرده‌اند و يك قسمت ديگر به نام تكميل كاري كه در سالن ديگري كه در مجاورت همين سالن قرار دارد انجام مي‌گيرد.
تاريخچه شركت ايران خودرو:(ايران ناسيونال)

شركت ايران خودرو به منظور توليد اتوبوس و قطعات مختلف ماشين در تاريخ 27/ مرداد /1341 با سرمايه اوليه يكصد ميليون ريال و تعداد يكهزار سهم يكهزار ريالي به ثبت رسيد و در مهرماه 1342 كارش را عملاً با ساخت اتوبوس آغاز كرد. و اين سرمايه تا سال 1357 به بيش از 13 ميليارد ريال افزايش يافت و در تاريخ 30/3/1357 سرمايه اين شركت به 15 ميليارد و 680 ميليون ريال كه

منقسم به 15 ميليون و 680 هزار سهم يكهزار ريالي بود.
در تاريخ 16/4/1358 شوراي انقلاب اسلامي به اعتبار نوع صنعت، اين شركت را ملي اعلام كرد. و به موجب مصوبه 28/2/1365 هيات وزيران سهام شركت از طرف دولت به نام سازمان گسترش و نوسازي صنايع ايران صادر شد و تحت اين سازمان با مديريت منتخب دولت به كار خود ادامه داد.

شركت سهامي عام كارخانجات صنعتي ايران ناسيونال با مجوزصادره از سوي هيات عامل سازمان گسترش و نوسازي صنايع ايران در تاريخ 27/2/1362 به نام شركت ايران خودور «سهامي عام» تغيير يافت.

سهام اين شركت در تاريخ 20/11/1370 وارد بازار بورس شد و توانست خود را با بازار بورس تطبيق دهد.
مشخصات سالن مونتاژ 1 و 3
سالن مونتاژ 1 و 3
سالن مونتاژ 1 و تكميل كاري 1
assembly shop & Final acceptance
مساحت به متر مربع 35500

رديف شرح خطوط اصلي و پيش از مونتاژ تعداد ايستگاه كاري
1 تزئينات (Trim) 63
2 مكانيك هوائي underbody 11
3 ساب موتور 2 19
4 ساب موتور 1 16
5 مكانيكي 1 23
6 مكانيكي 2 13
7 صندلي بندي Seat assymbly 19
8 خط كنترل 1 14

9 خط كنترل 2 14
10 خط كنترل نهايي 15

رديف
نوع تجهيزات

1 Mono Rail
2 هنگر هوائي
3 اسلت كانواير
4 اسلت كانواير

5 اسلت كانواير
6 2 اسلت كانواير
7 2 اسلت كانواير

8 2 اسلت كانواير
9 2 اسلت كانواير
10 2 اسلت كانواير
سالن مونتاژ 3 assymbly shop 3
مساحت به متر مربع: 000/18
ظرفيت اسمي: c/h 30 تعداد ايستگاه كاري نوع تجهيزات
1 تزئينات 33 هنگر هوائي
2 مكانيك هوائي 6 هنگر هوايي
3 مكانيكي 18 هنگر هوايي
4 صندلي بندي 17 اسلت كانواير
5 پيش مونتاژ درب 10 هنگر هوايي
6 خط كنترل نهايي 20 2 اسلت كانواير
7 ساب موتور 1 9 اسلت كانواير
8 ساب موتو 2 10 كانواير زميني

فرم اعلان زون بندي سالن مونتاژ يك
نام زون نام خط نام مدول محدوده ايستگاهي
زون 1 تزيينات مدول 0 00 الي 03
مدول 1 04 الي 08
مدول 2 09 الي 13
زون 2 تزيينات مدول 3 14 الي 18
مدول 4 19 الي 23
مدول 5 24 الي 28
زون 3 تزيينات مدول 6 29 الي 33
مدول 7 34 الي 38
مدول 8 39 الي 43
زون 4 تزيينات مدول 9 44 الي 51
مدول 10 52 الي 64
زون 5 هوايي - 66 الي 76
مكانيكي مدول 2 08 الي 10

زون 6 موتور خط جديد 1 الي 16
مكانيكي خط قديم 17 الي 32

مدول 1 01 الي 07
زون 7 مكانيكي مدول 3 11 الي 13
مدول 4 14 الي 21
زون 8 مكانيكي مدول 5 23 الي 28
مدول 6 29 الي 37
زون 9 خط صندلي بندي- خط تنظيمات يك-رگلاژها
زون 10 رول تست- چال كنترل نشتي- تست جاده- واتر تست
زون 11 تعميرات جوشكاري و صافكار و نقاشي- تعميرات تكميلكاري
زون 12 خط تنظيمات دو- تعميرات برقي- تعميرات مكانيكي- تعميرات شيشه

خلاصه‌اي از عمليات مونتاژ وانت 1600 در سالن 1:
تكميل كاري
1) خط صندلي بندي:
در اين قسمت از مونتاژ صندليهاي جلوي خودرو را كه بوسيلة چهار پيچ كه برروي مهرة جوش خورده برروي بدنه اس

ت بسته مي شود. و با ابزار بادي سفت مي گردد. و سپس صندلي عقب را در جاي خود كه حالت قلاب دارد جا مي‌زنند و سپس كفي صندلي عقب را جا مي‌زنند و صندليها كامل مي شود.
2) خط آچاركشي:
در اين خط، خودروهايي كه تماماً قطعاتشان بسته شده و آماده مي‌باشد،‌وارد آچاركشي مي‌كنند كه حالت تست چال دارد و اپراتورهائي در داخل آن آچاركشي‌هاي لازم را بعمل آورده و ايرادات كلي كه در كارت آنها قيد شده و از قسمت‌هاي ديگر مونتاژ مانده را برطرف كرده و لوله‌هاي ترمز و بنزين را چك مي كنند و سپس سيني زير موتور را كه محافظ موتورات نصب كرده و مي‌بندند. و در قسمت‌هاي پايين‌تر اين خط،‌چراغهاي خطر و راهنماها و چراغ قرمز خودرو را چك مي كنند.
3) خط نهائ:

خط نهائي همانطور كه از نامش پيداست ،‌خط آخر توليد مي باشد كه خودرو پس از مونتاژ تمام قطعات و رفع ايرادها ،‌چه از نظر فني،‌چه بدنه‌آي،‌به اين قسمت وارد مي‌شود. و در آن خط يك سري اپراتور به فاصله‌هاي معين كار كنترل قسمت‌هاي مختلف خودرو را برعهده دارند و كنترل نهائي را برروي خودرو انجام مي‌دهند كه اگر به هر دليل هر قسمتي از خودرو ايراد داشته باشد به قسمت تعميرات هدايت مي شود تا رفع ايراد گردد.

4) خط تعميرات: تعميرات شامل دوقسمت متفاومت مي باشد يكي سبك، ديگر سنگين،‌تعميرات سبك براي تعمير و رفع ايرادات كوچك فني و تزئيني كه كار كم و زمان و جاي كم مي‌خواهد را شامل مي شود(خرده كاري)

تعميرات سنگين براي كارهاي كلي و اساسي كه جا و زمان بيشتري نياز دارد، طراحي شده است كه در اين قسمت كارهايي از قبيل تعويض يا تعمير گيربكس – ديفرانسيل- موتور- اكسل و … انجام مي گردد كه داراي جرثقيل و جك‌هاي مخصوص اين كار مي‌باشد.
قسمت ميكانيكي- خط هوائي:

1) نصب كردن باك بنزين پژو آردي و پژو جي‌ال‌ايكس در قسمت ميكانيكي خط هوائي و بستن پيچ هاي آن توسط پرسنل كه براي آردي 6 عدد پيچ و براي جي‌ال‌ايكس 4 عدد پيچ با نصب بستهايي زير باك انجام مي‌شود.
2) بستن و نصب لوله هاي بنزين وانت و پژو آردي درخط هوائي انجام مي شود كه شامل لوله‌هاي بنزين رفت وبرگشت مي باشد كه توسط خارهاي مخصوصي به زير بدن نصب مي گردد.
3) نصب و بستن ضربه‌گيرهايي كه جهت جلوگيري از زدن ضربه بدن به چرخ و كمك فنرها مي باشد كه بر روي وانت و آردي و جي‌ال‌ايكس هر كدام طرح خاص خود را دارد كه براي آردي ووانت 3 عدد مي باشد كه دوتاي آنها در بغل و يكي وسط نصب مي گردد كه جلوگيري از ضربه‌زدن به ديفرانسيل مي باشد. همچنين براي جي‌ال‌ايكس دو عدد در بغلها مي باشد.

4) بستن اكسل عقب پژو جي‌ال‌ايكس نيز در همان قسمت هوائي انجام مي‌گيرد كه براي خودروهاي معمولي و گازسوز متفاوت است. زيرا خودروهاي گازسوز سنگين‌تر است . بنابراين اكسل قوي‌تر و محكم‌تري براي آن طراحي شده است.

5) بستن بست‌هايي اگزوز كه درخودروهاي وانت 3 عدد و آردي 2 عدد و پژو كه بر روي قلاب ترمز دستي است،‌كه اگزوز را بوسيلة

لاستيكهائي كه اصطلاحاً ممجيد نام دارد به بدنه توسط اين بستها نصب مي كنند.
خط ديفرانسيل:
1) نصب كابل ترمز دستي برروي ديفرانسيل عقب خودروهاي وانت و آردي كه توسط خارها و پولك‌هايي انجام مي شود. ط قبلي يك خط موتور نصب مي شود. انجام مي گردد. بطوريكه اول گاردان را برروي ديفرانسيل قرار داده و در جاي خود نصب كرده و سپس برروي گيربكس تنظيم كرده و چهار پيچ برروي ديفرانسيل بسته مي شود.
3) مونتاژ ونصب اگزوزهاي خودروها كه براي وانت و آردي ابتدا د

ر كنار خط مونتاژ مي گردد و قسمت‌هاي مختلف از جمله گلوئي و انبار وسط و انبار عقب به هم توسط بست‌هاي مخصوص وصل مي‌گردند و سپس برروي موتور نصب مي‌شوند.
تزئينات 1(trim1) محدودة سرپرستي 1 (Zone 1)
انواع خودروهايي كه در اين خط وارد مونتاژ مي‌شوند عبارتند از:
پيكان وانت ترمز 2 مداره اي پي داراي كلاج كابلي، موتور 1600 انژكتوري مي باشد.
مراحل:
1- دستگاه حمل بدنه AFM: در هنگام گذاشتن ماشين همراه با هنگر 5/0 متر از زمين فاصله دارد.
2- كد شناسايي براي قفل خودرو: كه اگر احتمال رود كه كليد در طي مراحل مونتاژ خودرو گم شود. آنگاه بدون هيچ دردسري با كمك برچسب كدشناسايي،‌كليد به راحتي از نوع شناسايي و ساخته مي‌شود.
3- سيم كشي خودرو كه در زير بدن تعبيه مي شود و از طريق سوراخ‌هايي كه وجود دارد در زير بدن خودرو توكار مي شود.
4- زدن بوستر روغني ترمز
5- زدن باك روغن ترمز (در قسمت جلو سمت راست خودرو تعبيه شده)
6- زدن سيم ترمز
7- زدن باك بنزين
8- رگلاژ گازسوز كه براي تنظيم گاز خودروهاي گازسوز (CNG) به كار مي‌رود.
9- زدن باك بنزين
10- زدن مخزن گاز مخصوص كولر.
11- زدن مخزن گاز به پشت خودرو
12- وصل كردن اكسل عقب
13- وصل لوله‌هاي سراسري زيربدن از قسمت جلو براي تغذيه روغن ترمز به قسمت عقب به ديفرانسيل و چرخ‌هاي عقب توسط جك مي باشد.
13- وصل لوله‌هاي سراسري زير بدن از قسمت جلو براي تغذيه روغن ترمز به قسمت عقب ، ديفرانسيل و چرخ‌هاي عقب توسط جك مي باشد.
14- خط وصل كردن ديفرانسيل يا drop Session
15- خط هواگيري: هواي موجود در لوله‌هاي مختلف در اين مرحله گرفته مي شود. تا باعث سختي در هنگام قرار گرفتن سيال در داخل لوله‌ها نشود. و مشكل ايجاد نكند.
16- تزريق روغن هيدروليك
17- رول تست ياهمان تست فرمان: كه روان بودن فرمان و رگلاژ بودن فرمان تست مي شود. در اين مرحله ماشين بر روي غلتك قرار مي‌گيرد و باسرعت تنظيم شده ( km/h 100 يا بالاتر) ،‌غلتك شروع به غلتيدن مي‌كند و خودرو هم كه برروي غلتك قرار دارد بررروي غلتك غلت مي‌خورد و چرخ ها شروع به چرخيدن مي كنند. كه براي اطمينان از تنظيم فرمان از كامپيوتر داخل اتاقكي كه غلتك در آن قرار گرفته استفاده مي شود و كلية اطلاعات توسط مانيتور به اپراتور نشان داده مي شود.
18- تست چال كنترل نشتي براي گرفتن نشتي و يا هواگيري ماشين به كار مي‌رود.
19- سيني محافظ باك بنزين: براي اينكه سيني گرما را جذب كند و گرما به باك بنزين منتقل نشود.
20- لاستيك بندي كه توسط دستگاهي، چهار پيچ لاستيك‌ها به خودرو در يك لحظه با هم بسته مي شود.
21- خط صندلي بندي : در اين صندلي ها بوسيلة اپراتورها جا زده مي‌شوند.
22- ماژيك زدن روي مهره‌هاي بسته شده توسط اپراتورها براي آديت و درست كار كردن
23- زدن بنزين
24- تزريق مايع شيشه شور به باك مخصوص خودش كه مايع شيشه شور از نوع online خودروهاي توليد مي باشد.
25- هواگيري وتزريق تركيب ضد يخ رادياتور
26- وصل كردن باتري به ماشين كه توسط دوپيچ دراز به دوطرف باتري وصل مي شود تاآنرا كاملاً‌ محكم نگه دارد.
27- حك كردن شمارة بدنه به بدنة خودرو كه توسط دستگاه مخصوصي كه وصل به كامپيوتر مي باشد عمل مي‌كند.
28- وصل كردن صندلي عقب وجلو
29- وصل كردن ترمز دستي به ماشين
30- تست نشتي براي خودروهاي گاز سوز CNG
سالن رنگ :‌
درسالن رنگ ابتدا سطح روي بدنه براي اينكه خاصيت ضد زنگ پيدا كند و رنگ خاصيت ضدزنگ پيدا كند. فسفاته مي شود. سپس آستر مي شود تا بتواند پوشش رنگ به اندازة كافي روي بدنه قرار گيرد. و با آستر زدن در واقع پوشش رنگ را بالا برده و باعث كم مصرف شدن رنگ مي شود.
بعد از اين مرحله بدن وارد وان رنگ مي شود.
كابين رنگ سنگين: heavy paint Cabin
در اين مرحله ابتدا سطح روي بدن صافكاري شده و سپس از ماده‌اي به نام واش پرايم براي خاصيت ضد زنگ رنگ استفاده مي شود. سپس برروي آن آستر دوجزئي زده مي شود و در آخر با چراغي كه نوعي گرم كننده (هيتر) محسوب مي شود. به صورت موضعي خشكش مي‌كنيم. در مرحلة بعد بدنه بوست آپ مي شود. يعني صمباده زده مي شود. و سپس آماده رنگ مي شود. و بعد پوليش كاري شده و در آخر تأئيد مي شود.
كابين رنگ سنگين:
براي رنگ كردن صندوق و جاهاي ديگر به كار مي‌رود. در داخل كابين رنگ سنگين، سيستمي به نام هواساز آبي وجود دارد كه گردوغبار و ذرات ناشي از پاشش رنگ بر روي بدنه به بدنه نچسبيده شود و يكنواختي را از بين نبرد. و توسط هواساز آبي گرفته مي شود.
با اينكار هم برروي بدنه گردوغبار جمع نمي شود و هم فضاي لازم براي اپراتور جهت رنگ ماشين تميزتر بوده و گردوخاك توسط آب جذب مي شود.
در كابين رنگ سنگين ابتدا با بنزين سطح روي بدنه تميز شده و سپس ايرادات رنگ با دقت مشاهده شده و سپس با دستمال چسبي كه مخصوص گرفتن ذرات روي بدن است. ذرات برداشته مي شوند. دستمال چسبي به رنگ سبز مي باشد. در مرحلة‌ بعد سطح رويش سمباده زده مي شود.
در مرحلة بعد با پيستوله رنگ بر روي ماشين كم‌كم و با دقت تمام پاشيده مي شود. و در آخر ماشين وارد كورة‌ پخت رنگ كه داراي درجة بالايي است . بوسيلة كانواير حمل مي شود و با اينكار رنگ خشك مي شود.
كابين رنگ سبك (Light Paint Cabin):
براي كارهاي سبك‌تر از كابين رنگ سبك استفاده مي‌شود.
دنبالة خط صندلي‌بندي: (Seat assy line) (Zone 9)
دستگاه شارژ گاز كولر كه گاز كولر را در مخزن مخصوص خودرو را شارژ مي‌كند. وصل كردن برف پاكن ها .
خط تنظيمات 1:
1- چك كردن زير ماشين تا ايرادات زير ماشين در صورت وجود ، رفع شوند.
2- كنترل فرمان
3- كنترل كولر.
4- كنترل درها
5- كنترل قفل ها (قفل مركزي و…)
6- كنترل خوب بسته شدن صندوق عقب خودرو
7- كنترل چراغهاي ماشين كه درست كار مي كنند يا نه
8- تست ميزان فرمان ماشين، تنظيم چراغ و گيربكس.
9- تست درام يا (drumtest):
در واقع تست ميزان بودن فرمان مورد بررسي قرار مي‌گيرد. و توسط مانيتوري كه به كامپيوتري وصل است، منحني جاده شبيه‌سازي مي شود واگر اين خط از خطوط قرمز رد شوند. فرمان ميزان نيست.
در واقع تست جاده نوعي از Roll test است.
10- بازبيني خودرو 1 و2 (inspect pit 1 ,2)
دراين مرحله تنظيمات موتور انجام مي‌گيرد.
11- تست جاده: در اين مرحله شامل سكوي پرش، تست ترمز، حركت از روي قلو‌ه سنگ‌ها مي باشد.
12- واتر تست: در اين مرحله خودرو داخل آب مي‌رود كه اگر نشتي از داخل وجود داشته باشد از واتر تست عبور نمي‌كند و قبول نمي‌شود.
در اين حالت اگر تست مثبت بود وارد مرحلة تنظيمات مي شود اما اگر تست منفي باشد وارد قسمت تعميرات شده و در آخر وارد كنترل نهايي مي شود.
خط تنظيمات 2: Control line 2:
ايراداتي كه در تست آب مشخص مي شود در اينجا برطرف مي شود و همچنين ايراداتي كه درتست جاده مشخص شد در اين مرحله رفع مي شود.
13- گذاشتن آنتن خودرو
14- قرار دادن شبرنگ در صندوق عقب ماشين
خط نهايي:
شامل رگلاژ يا تنظيم كردن درها و خوب بسته شدن درها و همچنين كنترل كيفي مي باشد مثال: زدن خط قرمز به روي در سمت
مثال ديگر: پيكان وانت گاز سوز با شمارة بدنة 13100490
كه شامل ايرادات : باك سوراخ،‌جانرفتن زاپاس
در اين حالت توسط كنترل كيفيت توقيف گرديده و هشدار كيفي زده مي شود و كارت خودرو در اختيار ادارة كنترل كيفيت قرار مي‌گيرد.
هدف اين است كه توسط كنترل كيفيت ايرادات رفع گرديده و به سمت دوباره كاري فرستاد شده و پس از بين رفتن عيوب براي فروش به بيرون مي‌رود. از اشكالات ديگر پيكان وانت مي‌توان به : جانرفتن نوار شيشه جلو
علت: نزدن شابلون در بدنه‌سازي برشيشه جلو مي باشد.
پيش مونتاژ شيشه‌هاي عقب وجلو:
در حين قرار دادن شيشه‌هاي عقب و جلوي خودرو از دستگاهي به نام Glazzing استفاده مي شود. كه به شيشه‌هاي جلو وعقب خودروهاي توليدي به صورت اتوماتيك چسب زده تا توسط اپراتورهاي به بدنه خودرو چسبيده شود. كه اين روبات در ايستگاه 40 سمت راست تعبيه شده است.
مشخصات دستگاه: