بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
مراقبت بيماري سياه سرفه
اسلاید 2 :
بيماري سياه سرفه
سياه سرفه بيماري حاد تنفسي است كه در اكثريت موارد توسط باسيل گرم منفي برده تلا پرتوسيس و گاه برده تلا پارا پر توسيس ايجاد مي گردد. بيماري گسترش جهاني دارد و در تمام سنين ديده مي شود. ولي در شيرخواران شديدتـر و با
عوارض و مرگ و مير بيشتربروز مي كند.
دوره كمون بيماري 10-7 روز و بطور
متوسط 21-5 روز مي باشد . بيماري
معمولاً 8-6 هفته طول مي كشد و
سه مرحله دارد:
كاتارال
پاروكسيسمال(حمله)
مرحله نقاهت
اسلاید 3 :
اپيدميولوژي و دوره قابليت سرايت بيماري
انسان تنها مخزن شناخته شده سياه سرفه است. انتقال توسط قطرات ترشحات تنفسي مي باشد كه توسط سرفه به فرد مستعد سرايت مي نمايد.
انتقال توسط آلودگي دست به ترشحات تنفسي و به طور غيرمستقيم نيز ديده مي شود.
دوره انتقال بيماري معمولاً كمتر از سه هفته طول مي كشد و بيشتر در اوايل و در مرحله كاتارال و اوايل فاز حمله قبل از بروز whoop مي باشد.
عواملي كه در طول مدت سرايت پذيري دخالت دارندشامل: سن، وضعيت واكسيناسيون و يا سابقه ابتلا به بيماري و درمان مناسب با آنتي بيوتيك مي باشند. براي مثال شير خوار غير ايمن كه درمان نشده باشد مي تواند تا بيشتر از 6 هفته بعد از شروع سرفه آلوده باشد.ميزان حمله بيماري در تماس هاي خانگي عليرغم واكسيناسيون به 100-70% مي رسد كه طول مدت سرفه در اين افراد متغير است.
اسلاید 4 :
اهميت بهداشتي
اين بيماري از شايع ترين بيماري هاي مولد سرفه محسوب مي شود وهر ساله حدود 50 ميليون ابتلا و 300 هزار مرگ و ميردر اثر اين بيماري در در جهان اتفاق مي افتد. ميزان مرگ و مير شيرخواران در كشورهاي در حال توسعه به 4% نيز مي رسد. در سال 2001 موارد گزارش شده 285000 مورد بوده است كه بيشتر موارد در افريقا و جنوب شرقي آسيا اتفاق افتاده است.
عليرغم اثرات قابل توجه واكسيناسيون در پيشگيري از بروز بيماري، ايمنسازي اثرمحدودي بر حذف گردش باكتري سياه سرفه حتي در كشورهاي با پوشش بالاي واكسيناسيون داشته است. ايمني زايي 4 دوز واكسن 85-80% ميباشد .مدت ايمني 10-5 سال است.
عفونت ثانويه تا 80% بعد از تماس وجود دارد.
اسلاید 5 :
ادامه
كودكان واكسينه نشده و افراد سنين بالاتر كه ايمني آنها به مرور زمان از بين رفته است مخزن عفونت و انتقال بيماري به شير خواران مستعد مي باشند. بالغين و نوجوانان حساس علاوه بر اين كه نقشي در افزايش قابل توجه بيماري داشته اند باعث بروز طغيان هاي بيماري نيز مي گردند.
پوشش بالاي واكسيناسيون با واكسن موثر مهمترين اقدام در پيشگيري از اين بيماري است.
بنا به آمار سازمان بهداشت جهاني در سال 2003 واكسيناسيون گسترده از 3/38 ميليون ابتلا به بيماري سياه سرفه و 607000 مرگ و مير ناشي از آن جلوگيري كرده است.
اولويت سازمان بهداشت جهاني در سطح جهان به خصوص در مناطقي كه سياه سرفه يك مشكل جدي سلامت شيرخواران و كودكان است، هنوز هم دستيابي به پوشش حداقل 90% براي واكسيناسيون نوبت سوم در شيرخواران مي باشد.
عليرغم پوشش بالاي واكسيناسيون در بسياري از كشورها، هنوز سيكل هاي منظم اپيدميولوژيك اتفاق مي افتد، اگرچه واكسيناسيون مناسب باعث افزايش فواصل اپيدمي ها از 5/2-2 به 5-3 سال گرديده است.
اسلاید 16 :
جدا سازي وتشخيص آزمايشگاهي
در روزهاي اول بيماري ( تا 5 روز كامل از شروع آنتي بيوتيك) بايد از تماس با فرد بيمار خودداري كرد، بيماري كه درمان نشده باشند به مدت سه هفته از شروع سرفه، عفونت را منتقل مي نمايد.
كشت معمولترين روش براي تشخيص آزمايشگاهي است. اختصاصي بودن آن 100% است. كشت بستگي به نمونه برداري مناسب، مدت زمان ، شيوع سرفه و سن بيمار دارد،در بالغين احتمال كشت مثبت كمتر است.
از آنجا كه تشخيص سياه سرفه نياز به محيط كشت اختصاصي دارد. نمونه ها بايد در محيط ترانسپورت(Ragan-Lawe) و بطور صحيح به آزمايشگاه انتقال داده شوند.معمولاً باكتري بعد از 4-3 روز رشد مي نمايد
ولي كشت را نمي توان زودتر از 10 روز منفي تلقي كرد كشت منفي تشخيص سياه سرفه را رد نمي كند كشت در موارد زير مي تواند منفي كاذب باشد: سابقه واكسيناسيون قبلي سياه سرفه،شروع درمان با آنتي بيوتيك و گرفتن نمونه بيش از سه هفته از آغاز سرفه.
اسلاید 17 :
مراقبت بعد از تماس با بيماري
تمامي افرادي كه در تماس نزديك با فرد بيمار ( افراد خانواده، مهد كودك و همبازي ها بوده اند بايد:
به مدت 14 روز اريترومايسين و يا ساير داروها ي مناسب را دريافت نمايند.
درصورتيكه سن اين افراد كمتر از 7 سال باشدو از نوبت سوم واكسن آنها بيش از 6 ماه گذشته باشد بايد نوبت چهارم را دريافت نمايند و اگر كمتر از 4 دز واكسن سياه سرفه را دريافت نموده و يا بيشتر از سه سال از دز چهارم آنها گذشته باشد لازم است دوره واكسيناسيون آن ها را كامل نموده و يا نوبت يادآور دريافت نمايند.
درصورت دسترسي به واكسن آسلولار در افراد 18-11 ساله كه قبلاً نوبت يادآور را دريافت ننموده اند بايد يك نوبت يادآور با واكسن آسلولار انجام گيرد.
در مواردي كه سياه سرفه به اثبات برسد، مي توان براي ادامه واكسيناسيون از واكسن دوگانه استفاده كرد.
اسلاید 18 :
ادامه
در بالغيني كه در تماس بيمارستاني با فرد بيمار قرار گرفته اند مي توان شروع اريترومايسين را تا زمان شروع اولين علائم تنفسي به تعويق انداخت و نيز در اين افراد مي توان به جاي اريترو مايسين از آزيترو مايسين استفاده نمود.
در پرسنل بيمارستاني با شكايت سرفه، حتي اگر سابقه تماس مشخص با بيمار سياه سرفه را ذكر ننمايند.لازم است مورد بررسي قرار گيرند.
تمامي افراد در تماس با بيمار به مدت 21 روز بعد از تماس از جهت شكايت تنفسي پيگيري شوند.
تمامي موارد تماس بايد تا 5 روز بعد از كموپروفيلاكسي مناسب و يا در موارد بدون درمان درمان تا 21 روز، از حضور در مهد كودك ها، مدارس و بيمارستان خودداري نمايند.
استفاده از ماسك تنفسي در اين دوره به تنهايي ايجاد حفاظت از انتقال بيماري نمي نمايد.
اسلاید 19 :
وضعيت بيماري در ايران
به دنبال واكسيناسيون مناسب، بروز سياه سرفه در ايران از 40 در صد هزار در سال 1357 به 14/0 در صد هزار در سال1383 رسيده است.
در سال 1385 از 80 مورد محتمل به سياه سرفه در كشور 5/82 % موارد نمونه گيري انجام نشده و داراي تشخيص باليني بوده است. از بين افراد نمونه گيري شده 8/3% داراي كشت مثبت و 3/11% داراي كشت منفي بوده اند. در 5/2% از موارد وضعيت نمونه گيري نامشخص بوده است.
بنظر مي رسد با توجه به اين آمار شرايط بيماري در ايران نسبتاً مطلوب مي باشد
مشكلاتي كه در ارتباط با گزارش دهي بيماري در كشور وجود دارد سبب تضعيف نظام مراقبت بيماري كه هدف اصلي آن كنترل بيماري سياه سرفه مي باشد گرديده است
اسلاید 20 :
مراقبت بيماري سياه سرفه
مراقبت روتين: از نوع موردي (Case- based) اين مراقبت در مناطقي با پوشش ايمنسازي نوبت سوم ثلاث مساوي و بيشتر از 90% انجام مي شود كه در اين مراقبت براساس هر مورد (Case- based) صورت گرفته ولازم است سن، وضعيت ايمنسازي و مرگ و مير ثبت شود.