بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
مایع درمانی
اسلاید 2 :
*حدود 60-55 % درصد بدن بالغین و 78% وزن بدن نوزادان را آب تشکیل می دهد، که البته با افزایش سن میزان مایعات بدن بدلیل افزایش میزان چربی کاهش می یابد،علاوه براین، میزان مایعات بدن در زنان بدلیل تجمع بیشتر چربی کمتر از مردان است.
اسلاید 3 :
آب از دو راه عمده به بدن اضافه می شود:
1- به شکل مایعان یا آب موجود در غذاها که رویهم بطور طبیعی حدود 2100 میلی لیتر در .روز است
2- در نتیجه اکسیداسیون کربوهیدراتها که بطور طبیعی در حدود 200 مبلی لیتر است.
اسلاید 4 :
دفع روزانه آب
1- دفع نامحسوس مایع:
الف: تبخیر از راه مجاری تنفسی
ب: انتشار از طریق پوست
2- تعریق: دفع آن بستگی به میزان فعالیت بدنی و دمای محیط دارد ولی بطور طبیعی در حدود 100 میلی لیتر است.
3- مدفوع: میزان آن بسیار کم و در حدود 100 میلی لیتر است.
4- کلیه ها: باقیمانده دفع آب از طریق کلیه ها صورت می گیرد.
اسلاید 5 :
بخشهای مایع بدن:
1- مایعات داخل سلولی : 60% مایع بدن را در بر می گیرد(28 لیتر).
2- مایعات خارج سلولی : 40% مایع بدن را تشکیل می دهد(14 لیتر) که خود از دو قسمت؛ مایع میان بافتی(11 لیتر) و پلاسمای خون(3 لیتر) تشکیل شده است.
3- مایع ورای سلولی: مایع موجود در فضای سینوویال، صفاقی، پریکارد، داخل چشمی و.(2-1 لیتر)
اسلاید 6 :
ارزیابی حجم مایع داخل عروقی بستگی به:
1- تایخچه بیمار
2- فشارخون سیستمیک ( فشارخون در حالت خوابیده و ایستاده).
3- ضربان قلب
4- برون ده ادراری
5- هماتوکریت
6- اوره خون
7- الکترولیت ها
8- میزان PH و گازهای خون شریانی
9- فشار ورید مرکزی
اسلاید 7 :
Maintenanceمایع نگهدارنده:
* میزان مایع لازم برای جایگزینی ادرار، تعریق، پوست و تبخیر ریوی است.
نحوه محاسبه مایع Maintenance برای بزرگسالان:
وزن×2(عدد ثابت برای بالغین)× مدت(مثلاً 24 ساعت)= مقدار مایع مورد نیاز
* مثال: یک فرد 50 کیلوگرمی برای یک روز NPO چقدر سرم بگیرد؟
2400= 50×2× 24
اسلاید 8 :
سرم تراپی اولیه( مایع درمانی اورژانس):
* سرم تراپی اورژانس برای مواقعی است که بیمار در شوک یا پره شوک هیپوولمیک است.
* حجم مورد نظر بسته به وضعیت بیمار از 40-10 سی سی و بطور متوسط cc/kg 20
اگر بیمار در شوک است در حداقل زمان ممکن و اگر در پره شوک است طی 1 تا 3 ساعت تزریق شود.
* اگر بیمار در شوک باشد و با دوز اولیه جبران نشود میتوان برای بار دوم و سوم تکرار کرد.
* از چه سرمی برای مایع درمانی اولیه باید استفاده شود؟
نرمال سالین، رینگر لاکتات و رینگر
اسلاید 9 :
میزان مایع مورد نیاز در سوختگی:
یکی از فرمولهای معروف که در بیشتر مراکز سوختگی برای محاسبه مایع درمانی مصدوم به کار میرود فرمول پارکلند است که بر طبق آن باید 4 میلی لیتر محلول رینگر لاکتات به ازای هر کیلو گرم وزن بدن و هر یک درصد سوختگی (فقط سوختگی درجه دو و درجه سه) در طول 24 ساعت اول به بیمار داد. البته حداکثر وسعت سوختگی را 50% در نظر میگیرند. بنابراین فرمول به طریق زیر است:
* کل مایع مورد نیاز در 24 ساعت اول (میلی لیتر) = در صد سوختگی x وزن بدن مصدوم به کیلوگرم 4x
* نصف این مقدار مایع را در 8 ساعت اول و بقیه را در طی 16 ساعت بعد تزریق میکنند.
* توجه کنید: منظور از 8 ساعت اول ، 8 ساعت اول پس از وقوع آسیب است، نه از موقعی که مصدوم پیدا میشود یا درمان آغاز میگردد.
اسلاید 10 :
سرم تراپی:
اسلاید 11 :
سرمها جز مواد دارویی هستند که دارای ترکیبات متفاوت بوده و هر کدام از آنها برای بیماری خاصی مورد استفاده قرار میگیرند. سرمها دارای ترکیبات آمینو اسیدی ، کربوهیدراتی ، الکترولیتی و . هستند.
انواع محلولهای تزریقی کاربرد و مصارف محلولهای تزریقی مبتنی بر دو اصل مهم است:
ترکیبات شیمیایی اسمولاریته محلول(غلظت اسمزی)
در هنگام پرفوزیون محلولهای تزریقی بایستی این دو اصل مهم را در نظر داشت.
اسلاید 12 :
الف ) ترکیبات شیمیایی:
مهمترین این ترکیبات عبارتند از:
* محلولهایی که فقط مواد قندی دارند: سرم قندی دکستروز 5% ، سرم قندی 10% ، سرم قندی 20%
* محلولهایی که دارای مواد قندی و الکترولیت هستند: سرم دکستروز سالین5%
* محلولهایی که فقط حاوی الکترولیت هستند: سرم نرمال سالین، سرم رینگر
لاکتات
* محلولهای جایگزین پلاسما: هماکسل ، ژلوفوژین
* محلولهای دارای مواد قلیایی: (بیکربنات سدیم ، محلول مولار)
* محلولهای تغذیه ای پارانترال: که دارای اسیدهای آمینه ،مواد قندی و چربی هستند مانند اینترالیپید
اسلاید 13 :
ب) اسمولاریته (غلظت اسیدی):
نزدیک به 70% وزن آدمی را آب و الکترولیتهای مورد لزوم تشکیل میدهند که درقسمتهای مختلف بدن قرار دارند. غلظت اسمزی داخل و خارج سلول تقریبا با هم مساوی و حدود 280 تا 290 میلی اسمول در لیتر. محلولهای تزریقی باید ایزوتونیک باشند.
اسلاید 14 :
1. محلول های ایزوتونیــک:
* این محلول ها غلظت مشابه غلظت خون دارند که غلظت اسمزی ایده آل برای محلول هــای تزریقی تامین کننده آب و الکترولیت بدن اســت.
مانند رینگر، دکستروز ۵ درصد و نرمال سالین.
اسلاید 15 :
2. محلول های هایپرتونیک:
* غلظت اسمزی بیشتر از غلظت اسمزی خون داشته و باعث انتقال آب از داخل ســلول ها به خارج شــده، حجم مایعات خارج سلولی را افزایش داده و باعث کاهشADH و خروج ادرار از دســتگاه ادراری می شوند.
ایــن محلول ها در مواردی ماننــد ادم مغزی تجویز میشوند.
مانند مانیتول ۵ درصد و ۱۰ درصد .
(غلظت اسمزی بیش از ۳۵۰میلی اسمول)
اسلاید 16 :
3. محلول هــای هیپوتونیک:
* غلظت اســمزی کمتر از خون دارند که باعث حرکت آب از خارج به داخل سلول ها می شود.
مانند نرمال سالین (نیم نرمال ) آب مقطر، دکستروز واتر ۲.۵ درصد.
*(غلظت اسمزی خون ۲۹۰_۲۸۰میلی اسمول بر لیتر است)
اسلاید 17 :
1- سرم نمکی
این سرم به دو شکل قابل تزریق و غیر قابل تزریق تقسیم می شود:
الف ) قابل تزریق:(جبران کمبود مایعات بدن مانند اسهال،استفراغ،خونریزی ها)،بالا بردن فشار خون در افرادی که سابقه فشار خون دچار افت فشارخون شده اند.
انما یا تنقیه(تخلیه محتویات داخل روده بیمار قبل از اعمال جراحی)،شستشوی زخم ها در زمان تعویض پانسمان
ب ) غیر قابل تزریق : مرحله شست و شوی ماشین دیالیز _ شستن دستگاه ساکشن
اسلاید 18 :
2- سرم رینگر
رینگر همان سرم نمکی است که به آن یکسری املاح اضافه شده است املاح موجود در این سرم : سدیم ، پتاسیم، کلر و کلسیم می باشد. این سرم در جبران کاهش مایعات ، درمان کاهش پتاسیم بدن،( مثل زمانی که فرد داروی ادرار آور مثل لازیکس را طولانی مدت مصرف می کند) نیز کاربرد دارد.
اسلاید 19 :
3- سرم رینگرلاکتات
از نظر شیمیایی مانند پلاسمای خون می ماند . وقتی بدن با کاهش مایعات مواجه می شود این سرم بر تمامی سرمها ارجحیت دارد، در سوختگی ها ، جراحی های بزرگ کاربرد دارد.
4- سرم قندی ۵%
الف) تامین انرژی بیماران ناشتا، ب) کمک به تسکین درد پس از اعمال جراحی
ج) کمک به کاهش تب، د) ایجاد ادرار و کمک به دفع سموم بویژه در مسمومین
اسلاید 20 :
5- سرم قندی 10%
الف) کمک به کاهش تب های بسیار بالا
ب) درمان افت قند خون شدید
ج) ایجاد ادرار و کمک به دفع سموم
د)کمک به ایجاد ادرار بخصوص در بیماران کلیوی
هـ ) کمک به ترمیم زخم مثل سوختگی ها
6- سرم قندی نمکی
جبران کمبود مایعات ، املاح و انرژی بدن