بخشی از پاورپوینت
اسلاید 2 :
آداب و رسوم مردم گیلان
اسلاید 3 :
گیلان بهشت ایران
اسلاید 4 :
گیلان بهشت ایران
استان گیلان، از استانهای شمالی ایران به مرکزیت شهر رشت است.این استان، از شمال به دریای خزر متصل بوده و دارای مرز آبی با کشورهای حاشیه دریا میباشد و از طریق آستارا نیز دارای مرز خاکی با جمهوری آذربایجان است ، از غرب به استان اردبیل، از جنوب به استان زنجان و قزوین و از شرق به استان مازندران محدود میشود. مساحت گیلان ۱۴٬۰۴۴ کیلومترمربع و جمعیت آن طبق سرشماری ۱۳۹5، ۲٬53۰٬686 نفر است.استان گیلان به 16 شهرستان تقسیم شده که عبارتند از: آستارا،آستانهاشرفیه،املش،بندرانزلی،تالش،سیاهکل،شفت،رشت،رودبار،رودسر، رضوانشهر،صومعهسرا،فومن،لاهیجان،لنگرود، ماسال .
اسلاید 5 :
تاریخ گیلان
گیلان که در اوستا از آن به نام "وارنا" نام برده میشود مرکز باستانی اقوام مختلفی است که معروفترین آنان دو نوع گیل و دیلم هستند. یونانیان این سرزمین را کادوسیان مینامند. بعضی از محققین کادوسیان را از بومیهای ایران قبل از آمدن آریاییها به این سرزمین میدانند.
بنا به گفته دیاکوئوف روسی قریب به سه هزار سال پیش، سرزمینهای پر جنگل کاسپیان کادوسیان و گیلان (گیلها) در شمال خاک ماد قرار داشته است. گیلها بهتدریج با کادوسیها بهصورت تیره واحدی درآمدند. گیلها در دوره حکومت مادها نیز کاملاً مستقل بودند؛ کورش هخامنشی با کمک گیلها دولت ماد را منقرض کرد.
گیلان در اواخر دوره قاجاریه، به دروازه اروپا مشهور شد و در نهضت مشروطه نیز گیلانیان نقش مهمی در به ثمر رساندن انقلاب داشتند.
اسلاید 6 :
تاریخ گیلان
تاریخ گیلان با تکیه بر پارهای اشارهها و کاوشهای باستانشناختی به دوره پیش از آخرین یخبندان ( بین 50 تا 150 هزار سال پیش ) میرسد . با مهاجرت آریاییها و دیگر اقوام به این سرزمین ، از آمیزش مهاجران و ساکنان بومی منطقه ، قومهای جدیدی پدید آمـدند که در این میان دو قوم « گیل » و « دیلم » اکثریت داشتند . از همان آغاز ، فرمانروایان این قوم از آزادی کامل برخوردار بودهاند و هیچگاه در برابر بیگانگان و یا در مقابل حکمان دیگر ، تسلیم نشدهاند و حتی به اطاعت دولت ماد درنیامدهاند . در قـرن ششم پیـش از مـیلاد ، گیلانیان با کوروش هخامنشی متحد شدند و دولت ماد را سرنگون کردند . در زمان ساسانیان ، گیلان استقلال خود را از دسـت داد و اردشیر بابکان به یاری ارتشی مرکب از 300 هزار مرد جنگی و نزدیک به 10 هزار سواره گیلان را تسخیر کرد .
اسلاید 7 :
تاریخ گیلان
در زمان سلطنت شاهعباس اول ، گیلان استقلال خود را از دست داد . در سال 1071 هجری قمری ، قوای روسیه به دستور پتر کبیر به گیلان حمله برد و رشت را تا سال 1145 هجری قمری در اشغال خود نگه داشت .گیلکها در پیروزی انقلاب مشروطیت نیز سهمی عمده داشتند . آنها در سال 1287 هجری قمری تهران را فتح کردند . نقش مردم گیلان در نهضت میرزا کوچک خان جنگلی نیز از نمونههای درخشان تاریخ این سرزمین است.
اسلاید 8 :
اقوام گیلان
دو مفهوم قوم و ملت از دیرباز در زبان فارسی کاربرد داشته است ولی تا سده اخیر فاقد معنا و تعریف مشخصی بوده است اما امروزه به مجموعه تابعان یک کشور ملت میگویند و در هر ملتی گروههایی وجود دارند که از حیث زبان، فرهنگ و سرزمین متمایزند که به این گروهها « قوم » میگویند.
در استان گیلان، اقوام مختلفی زندگی میکردند که امروزه بر اثر عوامل طبیعی، تاریخی ، سیاسی ، مهاجرتها و ارتباطات وسیع قرن اخیر بین این استان با سایر نقاط کشور ، اثر چندانی از بعضی اقوام مشاهده نمیشود. این اقوام عبارتند از:
گیل
دیلم
کادوسها
مادها
کاسها (کاسپینها)
دوربیکها
ـ نام دریای خزر که در زبان انگلیسی ، کاسپین نامیده میشود از نام قوم کاسپین گرفتهشده است و چون دوربیکها در حوالی کوه درفک زندگی میکردند نام قله درفک از نام این قوم، گرفتهشده است.
با این توصیف میتوان گفت قوم غالب در گیلان گیلک میباشد و پس از آن به ترتیب اقوام تالش، ترک، کرد، لر به ترتیب بیشترین جمعیت در استان گیلان را دارا میباشد.
اسلاید 9 :
گویش مردم گیلان
گویش گیلکی شامل زبانهای تالشی و هرزندی و گورانی و گیلکی و مازندرانی و برخی از زبانهای تاتی و سمنانی میباشد و از دیدگاه تاریخی این زبانها به زبان پارتی (اشکانی) وابستگی دارند.
گیلکی با زبان پارسی میانه نزدیکی دارد و یکی از زبانهای ایرانی و یکی از شعب زبان پهلوی است که درواقع بهعنوان زبان مادری مردم گیلان محسوب میگردد. گیلکی خود به چند شاخه تقسیم میشود که هرچه بهطرف شرق و جنوب استان گیلان پیش برویم گویشها با یکدیگر اندکی اختلاف پیدا میکنند
گویش تالشی در قسمت غرب و شمال غرب استان بهویژه واقع در مرز ایران و جمهوری آذربایجان ، عدهای به این زبان تکلم میکنند. این زبان ازجمله زبانهای شمال غربی ایران است که در زمانهای قبل (تا حدود قرن 10 هجری قمری) در سرزمین آذربایجان رایج بوده و از آن پس، جای خود را به یکی از گویشهای ترکی داده است .
در این دیار علاوه بر زبان ملی ( فارسی ) به چندین زبان بومی با گویشها و لهجههای مختلف ازجمله گیلکی، تالشی، تاتی و ترکی تکلم میکنند که در جنوب استان در شهرستان رودبار اقوام کرد، لر، لک، تات و گیلک و در شمال استان در شهرستانهای تالش، رضوانشهر، اقوام گیلک، تالش و آذری و در شهرستان آستارا اقوام آذری، گیلک و در سایر مناطق گیلان قوم گیلک مستقرند.
اسلاید 10 :
آداب و رسوم مردم گیلان
آيينها و مراسمي كه در طول زندگي يك فرد انجام مي شود ومحور انجام آن، فرد انسان است.در اين بخش آيينها و مراسمي انجام مي گيرد كه به مقاطع مختلف زندگي يك فرد, از تولد تا مرگ مربوط مي شود. از جمله اين مراسم در گيلان: مراسم فرزند خواهي و آداب و رسم هاي تولد؛ گاز فروشان« دندون فروشان», آيين ازدواج؛ عقد كنان, حنابندان ، گيشه بري و آداب ومراسم سوگواري است .
اسلاید 11 :
نوروز خوانی
اسلاید 12 :
نوروز خوانی
نوروز خوانی از مراسم آخر هر سال در گیلان است. نوروزخوانی که هماکنون نیز کم و بیش رواج دارد، در گیلان نماد ورود بهار و خیر و برکت است. برای این کار گروهی نوروزخوان در کوچه و خیابان به راه میافتند و اشعاری میخوانند. از معروفترین این اشعار میتوان به "دوازه امام" و "عروس گوله" اشاره داشت.
اغلب نوروزخوانان نخست دوازده امام را میخوانند و وقتی به قسمت ترجیعبند میرسند، آن را دو نفری تکرار میکنند و بعد نوروز و نوسال میخوانند.
اسلاید 13 :
عروس کوله
اسلاید 14 :
عروس گوله
نمایش عروس گوله نیز از دیگر مراسم قبل از حلول سال نو به شمار می رفت. این نمایش همراه با آواز ریتمیک دارای مفاهیم اخلاقی و آیینی خاصی بود. بازیگران این نمایش معمولاً سه نفر بودند و به نقش غول، پیربابو و نازخانم ظاهر می شدند. نقش نازخانم را بیشتر مواقع پسر جوانی که لباس زنانه پوشیده بود اجرا می کرد.
پیر بابو یا کوسه نقش پیرمردی بود که با غول بر سر تصاحب نازخانم به بحث و جدل می پرداخت. غول هم خود را با کلاهی از کلوش (ساقه برنج)، زنگوله ها و چماق به هیبتی عجیب می آراست.
این گروه به منازل مختلف رفته، به ایفای نقش خود میپرداختند و در ازای تهنیت گویی خویش و آرزوی سالی پربرکت و پر یمن برای صاحبخانه، از او هدایایی دریافت می کردند. گاه نقش یک شخصیت دیگر به اسم کاس خانم نیز به این جمع اضافه میشد.
اسلاید 15 :
گيشه بري
اسلاید 16 :
گيشه بري
بردن عروس به خانه داماد را به اصطلاح گيشه بري مي گويند ،كه با هيجان ترين قسمت از مراسم عروسي و نقطه اوج اين مراسم است. در اين هنگام صداي سازونقاره, ترانه خواني و مباركباد فضا را آكنده مي كند. اما گويي درضميرفرهنگ جامعه نيز ، همانند عروس كه داراي دلي نگران و غم اندوه خداحفظي از دوران كودكي و نوجواني خود در خانه پدر است , دل نگراني و تشويش وجود دارد و بنا به رسم، به صورتهاي مختلف براي عروس بخت و اقبال خوب آرزو مي كنند.
اسلاید 17 :
قاشق زنی
اسلاید 18 :
قاشق زنی
از دیگر رسوم اجرایی این شب بود که معمولاً جوانان و بیشتر دختران به در خانه همسایه ها می رفتند و با پنهان کردن روی خود و بدون دادن آشنایی، خواستار هدیه می شدند. نقل و نبات و تنقلات از عمده ترین چیزهایی بود که در کاسه قاشق زنان جای می گرفت.
اسلاید 19 :
کشتی گیله مردی
اسلاید 20 :
کشتی گیله مردی
این کشتى یادگار دلاوریهای مردم این خطه است که همچنان پابرجاست و ریشه در تاریخ دارد. کشتىگیران «گیلهمرد» مراتب خاصى نظیر «تنگوله» (نوچه)، پهلوان، سرپهلوان، یا میاندار، دارند.
این کشتى در محوطهاى محصور به نام «یسمبر» یا «سنبره» میدان برگزار مىشود. کشتى گیلهمردى بیشتر در تابستان و اعیاد و عروسیها انجام مىشود. کشتىگیران شلوارهایى بهنام «لاسپار» به پا دارند که بالاتنه آن برهنه است و ابتدا برای احترام آن را به حضار نشان مىدهند؛ سپس با حرکات نمایشى قدرت خویش را به رخ حریفان مىکشند.
