بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا كُتِبَ عَلَيْكُمُ الصِّيَامُ كَمَا كُتِبَ عَلَى الَّذِينَ مِنْ قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ(بقره 183)
ای اهل ایمان، بر شما هم روزه واجب گردید چنانکه امم گذشته را فرض شده بود، و این دستور برای آن است که پاک و پرهیزکار شوید.
اسلاید 2 :
اندازه گيري فشارخون
وسيله مورد نياز: در کلیه ایستگاه ها از فشارسنج الکترونیک(دیجیتالی) با کاف متوسط یا بزرگ استفاده می شود.
تذکر مهم : اندازه گیری خانم ها توسط پرسشگر زن و اندازه گیری آقايان توسط پرسشگر مرد انجام شود.
ابتدا باید از کارکرد درست وسایل اندازه گیری اطمینان حاصل شود.
مراحل اندازه گیری فشارخون:
1-پرسش در مورد رعايت شرايط قبل از اندازه گيري فشارخون
2- از فرد خواسته شود 5 دقیقه آرام بنشیند. (در اين زمان مي توان سوالات پرسشنامه را تكميل كرد)
3-اندازه گيري فشارخون نوبت اول
4-اندازه گيري فشارخون نوبت دوم (در صورتي كه در نوبت اول فشارخون سيستول 140 ميلي متر جيوه و بيشتر و يا فشارخون دياستول 90 ميلي متر جيوه و بيشتر باشد)
5-محاسبه ميانگين فشارخون (توسط نرم افزار محاسبه می شود و طبق آن راهنمایی انجام میگردد)
اسلاید 3 :
اندازه گیری فشارخون
در حالی که داشتن یک فشار طبیعی برای بر قراری تغذیه بافتی در سطح مویرگ ها برای زنده ماندن حیاتی است ، فشارخون بالا (پرفشاری خون) باعث بروز عوارض مرگباری خواهد شد.
فشارخون بالا علامت بالینی مشخصی ندارد و تنها راه تشخیص تغییرات فشارخون، اندازه گيري فشارخون با استفاده از دستگاه اندازه گيري فشارخون (فشارسنج) است.
فشارخون را معمولاً در شریان بازویی یا براکیال (Brachial Artery)، اندازه مي گيرند؛ این شریان از شانه ها شروع و تا زیر آرنج ادامه می یابد و سپس در ساعد به دو شاخه راديال (Radial) و اولنار(Ulnar) تقسيم مي شود که هر یک مسیر خود را تا انگشتان دست ادامه می دهند.
در هر فرد فشارخون را در دو سطح سيستول و دياستول اندازه مي گيرند. اعداد اين دو سطح به صورت كسر مانند 138/88 و بر حسب ميلي متر جيوه نشان داده مي شود.
اسلاید 4 :
دستگاه اندازه گیری فشار خون
انواع مختلفی از دستگاه های فشارسنج وجود دارند: فشارسنج عقربه ای، فشارسنج جيوه اي، و فشارسنج دیجیتال.
به جز اختلاف در نوع مانومتر، هر سه نوع فشارسنج کارکرد مشابه دارند و از بخش های زیر تشکیل شده است:
بازوبند (Cuff): يك قسمت پارچه اي با پوشش دو لايه و مستطيل شكل که خاصيت ارتجاعي ندارد و دور بازوي فرد پيچيده مي شود. بازوبند بايد به اندازه كافي بلند باشد(حداقل 60 سانتيمتر) تا به طور كامل دور بازوي فرد را بگيرد.
کیسه هوا (Bladder): كيسه ای لاستيكي و قابل انبساط است كه درون بازوبند قرار دارد و دو لوله لاستيكي از آن منشعب مي شود. كيسه هوا قابل مشاهده نيست و بايد متناسب با بازوي فرد باشد.
لوله های لاستیکی: دو لوله از كيسه هوا منشعب مي شوند که يكي از آنها به پمپ و ديگري به مانومتر وصل است. لازم است طول لوله ها بين بازوبند و مانومتر حداقل 76 و بين بازوبند و پمپ هوا حداقل 30 سانتي متر باشد.
پمپ یا پوار لاستیکی به همراه دریچه و پیچ تنظیم هوا: پمپ باد (پوار) به انتهاي يكي از لوله هاي لاستیکی وصل است. براي تنظيم ورود و خروج هوا يك دريچه كنترل سوزني بر روي پمپ در نظر گرفته شده است كه با باز و بسته كردن پيچ فلزي عمل مي كند.
مانومتر: برحسب نوع دستگاه مي تواند از جيوه اي، عقربه اي يا ديجيتال باشد.
اسلاید 5 :
مشکلات دستگاه که موجب خطا در اندازه گیری می گردند
نشت كيسه هوا و لوله لاستیکی به علت ترک یا ساييده شدن لاستیک، سبب اندازه گيري نادرست فشارخون مي شود.كيسه و دو لوله لاستیکي باید سالم و بدون نشت باشند. محل هاي وصل باید غیر قابل نفوذ باشند و براحتی از هم جدا شوند.
مشکلات پيچ تنظيم هوا (دريچه کنترل) نیز یکي دیگر از عوامل ايجاد خطا در دستگاه فشارسنج است. دریچه های دارای نقص، سبب نشتي هوا می شوند و کنترل تخليه هوا و كم كردن فشار مشکل می شود. این مشکل می تواند باعث کم نشان دادن فشارخون سیستول و یا بیشتر نشان دادن فشارخون دياستولي شود. نقص در دريچه کنترل براحتی با پاک کردن فیلتر یا تعویض دریچه کنترل برطرف می شود.
اسلاید 6 :
اندازه گيري فشارخون با فشارسنج عقربه ای
قبل از اندازه گيري فشارخون پيچ مخزن جیوه بايد باز شود تا اجازه دهد جيوه به درون لوله راه يابد. در صورتي كه پيچ مخزن جيوه باز باشد، در زماني كه هيچ فشاري وجود ندارد سطح جيوه در لوله بايد بر روي صفر باشد.
پس از خاتمه اندازه گيري فشارخون باید دستگاه را کج کنیم تا جيوه درون لوله به سمت مخزن هدايت شود و سپس پيچ مخزن را ببندیم تا در زماني كه از دستگاه استفاده نمي شود جيوه در لوله باقي نماند يا حركت نكند.
در اين نوع دستگاه، براي اندازه گيري فشارخون به گوشي پزشکی نیاز است.
برای افزایش دقت اندازه گیری فشارخون با این نوع دستگاه نباید مانومتر بیشتر از 100-90 سانتی متر از فردی که فشارخون را اندازه می گیرد فاصله داشته باشد تا خواندن اعداد روی آن به راحتی امکان پذیر شود. در ضمن، ستون جیوه باید عمودی و همسطح چشم قرار گیرد. سطح جيوه به صورت هلالي در لوله قرار مي گيرد. بنابراین برای جلوگیری از خطا، براي خواندن عدد فشارخون بايد بالاترين نقطه هلال جيوه در ستون يا لوله شيشه اي را در نظر گرفت.
اندازه گيري فشارخون با فشارسنج جيوه اي
وقتی که هيچ فشاري وجود نداشته باشد، عقربه روي صفحه باید بر روي درجه صفر باشد.
در اين نوع دستگاه نیز، براي اندازه گيري دقيق فشارخون نياز به گوشی پزشکی است.
ضربه ها و تکان های سخت در استفاده روزانه بر روی دقت این نوع فشارسنج اثر می گذارند و در طول زمان دقت خود را از دست می دهند و ممکن است باعث کم نشان دادن فشارخون شوند. بنابراین، این نوع دستگاه ها نسبت به دستگاه های جیوه ای دقت كمتري دارند.
اسلاید 7 :
نکاتی که باید در اندازه گیری فشارخون مورد توجه قرارداد
اطاق معاینه باید ساكت و دارای حرارت مناسب باشد.
مانومتر بايد هم سطح چشم گيرنده فشارخون قرار گيرد. دستگاه فشارسنج را نزديك بازويي كه مي خواهيد فشارخون را اندازه بگيريد، قرار دهيد.
فاصله معاينه شونده با گيرنده فشارخون نبايد بيش از يك متر باشد.
فشارخون را مي توان در حالت نشسته، ايستاده و دراز كش اندازه گيري كرد. بهتر است فشارخون از دست راست و در وضعيت نشسته اندازه گيري شود. در اندازه گيري فشارخون بين دست راست و چپ ممكن است اختلافي حدود 20-10 ميلي متر جيوه وجود داشته باشد و ملاک مقدار فشارخون بالاتر است
معمولا فشارخون سيستول در دست راست 10 ميلي متر جيوه بيشتر از دست چپ است به همين دليل غالبا از دست راست براي اندازه گيري فشارخون استفاده مي شود.
دست فرد نباید خم باشد و مشت نکند و آويزان نباشد.
بازویی که فشارخون در آن اندازه گیری می شود باید تا شانه لخت باشد و اگر آستين لباس بالا زده مي شود بايد نازك و به اندازه كافي گشاد باشد تا روي بازو فشار نياورد و مانع جريان خون و نيز مانع قرارگرفتن صحيح بازوبند روي بازو نشود. اگر آستين لباس تنگ است بهتر است فرد لباس خود را در آورد. آستين تنگ باعث مي شود مقدار فشارخون كمتر از مقدار واقعي خوانده شود.
اسلاید 8 :
شرایط افراد معاینه شونده
لازم است ۳۰ دقيقه قبل از اندازه گیری فشارخون از مصرف کافئین (قهوه و چاي) و الکل و مصرف دخانیات (سیگار و قلیان و پیپ) خودداري كنند، فعاليت بدني شديد نداشته باشند. اين موارد روي مقاومت شریان های کوچک اثر مي گذارند و باعث افزايش غيرواقعي فشارخون می شود.
نبايد ناشتا باشند.
قبل از اندازه گيري فشارخون مثانه باید خالی شده باشد.
به مدت 5 دقيقه قبل از اندازه گیری فشارخون استراحت کنند و صحبت نکنند.
برای اندازه گیری فشارخون لازم است پاهای فرد داراي تکیه گاه باشد. بنابراین، شخص بايد كف پای خود را روي زمين يا یک سطح محکم بگذارد، در یک وضعیت آرام و راحت بنشیند و پشت خود را تکیه دهد و دست ها و پاهایش را روي هم نگذارد. در غير اين صورت انقباض ايزومتريك عضلات سبب افزايش فشارخون فرد مي شود.
بازوی دست بيمار بايد طوری قرار گیرد که تحت حمایت باشد (تكيه گاه داشته باشد) و به طور افقي و هم سطح قلب قرار گيرد.
از گفتگوهاي مهيج و شوخي با فرد معاينه شونده، خودداري شود.
در حين اندازه گيري فرد بايد آرام و بی حرکت بنشیند و ساكت باشد و گيرنده فشارخون نيز بايد ساكت باشد .در غير اين صورت در اثر استرس و هيجان ناشي از اين شرايط، ممكن است فشارخون فرد افزايش يابد.
اسلاید 9 :
شرايطي كه در مورد استفاده از گوشي در هنگام اندازه گیری فشارخون بايد رعايت كرد
در يك محيط ساكت و آرام قرار گيريد تا صداهاي كورتكوف فرد معاينه شونده، تحت تاثير صداهاي محيط قرار نگيرد.
هر دو قسمت فلزي را در گوش قرار دهيد.در بعضي گوشي ها دو طرف گوشي مورب و كمي به سمت جلو قرار دارد تا در گوش بهتر قرار گيرد.
انتقال صدا به گوشي را با زدن ضربه ملايم انگشت بر روي ديافراگم يا بل امتحان كنيد .
براي نگهداري بهتر گوشي دقت كنيد لوله ها پيچ نخورد.
هنگامي كه صفحه گوشي بر روي بازوي فرد قرار دارد به صفحه ديافراگم يا بل فشار زياد وارد نكنيد. با فشار كمي توسط انگشت وسط و نشانه صفحه گوشي را روي پوست (محل شريان بازويي) نگهداريد.
براي استفاده از قسمت بل گوشی با چرخاندن قسمت فلزی گوشی ارتباط قسمت دیافراگم با گوش قطع شده و سمع صدا با قسمت بل گوشی ممکن می شود. قسمت بل را بدون اعمال فشار روی پوست ناحیه ضرباندار داخل بازو قرار دهید و توجه کنید که لبه های دایره ای قسمت بل با پوست در تماس باشد. اعمال فشار موجب کشیده شدن پوست ناحیه شده و خود تبدیل به دیافراگم می شود که برای سمع صداهای ضعیف مناسب نیست
اسلاید 10 :
انتخاب و بستن بازوبند
انتخاب بازوبند
يك خطاي مهم در اندازه گيري فشارخون استفاده از بازوبند نامتناسب است.
كيسه هواي لاستيكي بازوبند بايد ابعاد صحیح داشته باشد و طول آن 80 درصد دور بازو را ب پوشاند، عرض آن حدود40 درصد دور بازو باشد.
اگر بازوي فرد خيلي چاق باشد بايد از بازوبند پهن تر استفاده شود.
محل قرار گرفتن بازوبند
اگر از قبل هوايي درون بازوبند باشد ،با باز كردن پيچ تنظيم هواي پمپ دستگاه، هوا را خالي كنيد. لبه پایینی بازوبند باید 3-2 سانتیمتر بالاتر از نقطه ضربان شریان بازوئی(گودي يا چين آرنج) باشد.
بازوبند را باید روی بازوی لخت فرد طوري بپيچيد كه فضای کافی برای این که بتوانید یک انگشت زیر بازوبند قرار دهید، داشته باشد.
