بخشی از پاورپوینت
اسلاید 2 :
تهیه برنامه سالانه در راستای استقرار بودجه ریزی مبتنی بر عملکرد
مفاهيم اساسي نظام بودجه ریزی مبتنی بر عملکرد
ویژگی های اساسی نظام بودجه ریزی مبتنی بر عملکرد
چالش های اجرای بودجه ریزی مبتنی بر عملکرد
مراحل اجرای بودجه ریزی مبتنی بر عملکرد
اصول و مبانی هزینه یابی
اصول و مبانی مدیریت عملکرد
نظام نظارت بودجه ریزی مبتنی بر عملکرد
دستورالعمل اجرای بودجه ریزی مبتنی بر عملکرد
اصول و مبانی برنامه سالانه
اهداف و خظ مشی های کلی و تصویر کلان اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی
چارچوب برنامه سالانه دستگاه های اجرایی
نحوه تکمیل فرم های برنامه سالانه
اسلاید 3 :
وظيفه (Mission) – ماموريت اصلي و فلسفه وجودي يك دستگاه اجرايي يا برنامه است.
برنامه (Program) – تلاش سازمان يافته با اهداف كميت پذير يك دستگاه اجرايي با وظيفه، بودجه و پرسنل مشخص مي باشد.
فعاليت (Activity) – مجموعه اقدام هاي كميت پذير با هدف مشخص براي تحقق آرمانها و اهداف برنامه است.
عملكرد (Performance) – اقدام هاي انجام گرفته به وسيله يك دستگاه اجرايي براي تبديل داده ها به ستانده ها و نتايج از طريق فرآيندي خاص است. داده ها، ستانده ها و نتايج را در مجموع “زنجيره عملكرد” مي گويند.
شاخص هاي عملكرد (Performance Indicators) – موضوع مورد اندازه گيري در خصوص جنبه هاي مختلف عملكرد است. مانند “تعداد مشتريان ناراضي از دريافت خدمات”. گروههاي مختلف شاخص هاي عملكرد به شرح زير است:
الف- داده ها (Inputs) – منا بع استفاده شده براي توليد محصول (ستانده) و نتايج است. داده ها معمولأبه صورت مبالغي از هزينه يا بخشي از مدت كار كاركنان بيان مي شود.
ب- ستانده ها يا محصولات (Outputs) – كالا يا خدمات توليد شده به وسيله يك فعاليت يا برنامه است.
مفاهيم اصلي مورد استفاده در بودجه ريزي بر مبناي عملكرد
اسلاید 4 :
ج- نتيجه (Outcome) – پيش آمد، رويداد يا وضعيتي است كه ميزان توفيق در دستيابي به اهداف برنامه يا فعاليت را نشان ميدهد.
د- نتيجه نهايي)ٍEnd Outcome) نتيجه دلخواه نهايي است كه فعاليت هاي برنامه قصد دستيابي به آن را دارند. نتيجه نهايي رابطه مستقيمي با وظيفه دستگاه دارد. مانند “ محيط زيست غيرآلوده”
هـ- نتيجه مياني)ٍIntermediate Outcome) رويدادها، رفتار و وضعيت هايي است كه حاصل كار دستگاههاي اجرايي بوده و انتظار مي رود به نتيجه نهايي منجر شود ولي خودش نهايي نيست.
و- كيفيت(Quality) ويژگي و چگونگي توليد محصولات و ارائه خدمات را نشان مي دهد، كه طبعا”با نتيجه ارائه خدمات متفاوت است. مانند “بهنگام بودن”، “قابليت دسترسي”.
اهداف عملكرد (Performance Objectives) – ميزان كمي اهداف مورد نظر است كه مبناي مقايسه با عملكرد واقعي قرار مي گيرد.
ارزشيابي برنامه (Program Evaluation) – منظور آزمون دقيق هر برنامه براي برآورد آثار آن در كسب نتايج از طريق روشهاي مختلف آماري است.
مفاهيم اصلي مورد استفاده در بودجه ريزي بر مبناي عملكرد
اسلاید 5 :
ويژگي هاي اساسي نظام بودجه ريزي بر مبناي عملكرد
ويژگي كليدي نظام بودجهريزي بر مبناي عملكرد جديد، تلفيق اهداف نظام مديريت بودجه با پاسخگويي مناسب است. به بيان ديگر عملكرد خوب مورد تشويق قرار ميگيرد و عملكرد نامطلوب تنبيه ميشود. تجربيات به عمل آمده در اين زمينه نشان ميدهد كه موفقيت اين نظام مبتني بر تداوم آن توسط دستگاههاي اجرايي ذيربط و كاربرد تدريجي استانداردهاي عملكرد خدمات ارايه شده ميباشد. براي تحقق اين امر لازم است:
شاخصهاي عملكرد مشخص شده و به گونهاي گزارش شود كه قابل عملياتي شدن توسط مديران بودجه باشد،
دستگاههاي اجرايي از استقلال بيشتر برخوردار شوند بهنحوي كه قادر باشند بهترين و كارآترين روش ارايه خدمات را تعيين كنند، و
تغييرات لازم در عوامل انگيزشي و تنبيهي براي مديران دستگاههاي اجرايي پيشبيني شود.
بودجهريزي بر مبناي عملكرد عوامل "صرفهجويي" و "اثربخشي" را به ابعاد سنتي بودجهريزي اضافه ميكند. اين نظام بين "كارايي" و "اثربخشي" تمايز قايل ميشود. در "كارآيي" استفاده مفيد از منابع مورد نظر است، درحاليكه "اثربخشي" با عملكرد مرتبط است. در بودجهريزي بر مبناي عملكرد طبقهبندي عمليات بهنحوي است كه هدفها شفافتر بيان ميشوند، ارزيابي بودجه آسانتر بوده و در روش هزينهيابي آن ارتباط بين داده و ستانده مورد توجه قرار ميگيرد. مهمترين هدف نظام بودجهريزي عملكرد اصلاح نظام مديريت بخش عمومي و افزايش اثربخشي مخارج اين بخش است.
اسلاید 6 :
ويژگي هاي اساسي نظام بودجه ريزي بر مبناي عملكرد
ارزيابي پاسخگويي مسئولين و مديران دستگاههاي اجرايي بر اساس معيار دستاوردهاي فعاليتهاي آنان، دامنه تاثيرگذاري آنان جهت نيل به دستاوردها و بودجه و امكاناتي كه براي تحقق دستاوردها به مصرف رسيده است.
تضمين و تحكيم پاسخگويي از طريق انعقاد تفاهمنامه عملکرد بين مديران و مسئولين رده هاي مختلف دستگاههاي اجرايي و بين مسئولين دستگاههاي اجرايي وسازمان مسئول بودجه ريزي كشور.
استقرار نظام بودجه ريزي هدفمند و نتيجه محور.
دادن اختيارات لازم به مديران در انتخاب نهاده هاي لازم براي توليد محصولات مورد نظر.
ارزيابي مستمر عملكرد مديران و مبنا قراردادن نتايج عملكرد به عنوان يكي از معيارهاي تخصيص اعتبارات.
اسلاید 7 :
موفقيت اين نظام مبتني بر تداوم آن توسط دستگاه هاي اجرايي ذي ربط و كاربرد تدريجي استاندارد هاي خدمات ارائه شده مي باشد. براي تحقق اين امر لازم است:
يك نظام يكپارچه برنامه ريزي و ارزشيابي همراه با مديران اجرائي قادر به تهيه برنامه و بودجه هماهنگ و كنترل و نظارت و ارزشيابي آن وجود داشته باشد.
برنامه ها، فعاليت ها و كاركنان و اعتبارات مورد نياز اجراي وظايف دستگاه وجود داشته باشد.
ارتباط لازم بين هزينه توليد كالاها و خدمات با عملكرد در فرآيند تهيه و تنظيم و اجراي بودجه وجود داشته باشد.
پيش شرط هاي موفقيت در اجراي نظام بودجه ريزي بر مبناي عملكرد
اسلاید 8 :
يك نظام ارزيابي اثربخشي برنامه ها با استفاده از اطلاعات منابع نتايج حاصله وجود داشته باشد.
شاخص هاي عملكرد مشخص شده و به گونه اي گزارش شود كه قابل عملياتي شدن توسط مديران بودجه باشد.
دستگاه هاي اجرايي از استقلال بيشتر برخوردار شوند به نحوي كه قادر باشند بهترين و كارا ترين روش ارائه خدمات را تعيين كنند.
تغييرات لازم در عوامل انگيزشي و تنبيهي براي مديران دستگاههاي اجرايي پيش بيني شود.
اجراي نظام بودجه ريزي مبتني بر عملكرد از حمايت مسئولين تراز اول قواي مجريه و مقننه برخوردار باشد.
پيش شرط هاي موفقيت در اجراي نظام بودجه ريزي بر مبناي عملكرد
اسلاید 9 :
تعريف فعاليت ها براي هر برنامه اجرائي.
پيچيدگي تعيين هزينه فعاليت ها (هزينه يابي) . هزينه يابي نياز به تلاش زيادي دارد. اين فرآيند مشابه استانداردهاي حسابداري هزينه نهائي است.
استفاده مناسب از اطلاعات عملكرد سالانه در برنامه سالانه بعد.
مرتبط ساختن نظام تخصيص اعتبارات با عملكرد برنامه ها و فعاليت ها.
ارتقاي فناوري اطلاعات و نظام هاي مديريت مالي براي پشتيباني مديريت عملكرد.
چالش هاي اجراي بودجه ريزي برمبناي عملكرد
اسلاید 10 :
بازبيني و احصاي برنامه هاي اجرايي و فعاليت هاي دستگاه هاي اجرايي
تعيين شاخص هاي عملكرد و اهداف كمي مربوط به هر يك.
هزينه يابي برنامه ها و فعاليت ها و تعيين هزينه تمام شده كالا ها و خدمات ارائه شده از سوي دولت.
مديريت فرآيند بودجه ريزي بر مبناي عملكرد (نظارت، گزارشگيري، و ارزشيابي)
مراحل اجراي نظام بودجه ريزي بر مبناي عملكرد
اسلاید 11 :
نكاتي كه در طراحي برنامه ها بايد مورد توجه قرار گيرد
برنامه ها “تك وظيفه اي” هستند، لذا هر برنامه فقط به يك وظيفه دستگاه اجرايي مربوط مي شود.
هر برنامه شامل تعدادي فعاليت يا طرح است. هر فعاليت يا طرح فقط به يك برنامه ارتباط پيدا مي كند.
هر برنامه به منظور مديريت كارآ، بايد حجم و اندازه مناسبي داشته باشد. اين اندازه براي كشورهاي مختلف ممكن است تفاوت كند. نكته شايان توجه اينستكه سطح پاسخگويي عملكرد بايد در سطحي پايين تر از برنامه باشد.
برنامه ها، فعاليت ها و طرح ها بايد به نحوي تعريف شوند كه هماهنگ با تصميم گيري ها و اولويت هاي دولت باشد. بدين منظور بايد ارتباط مستقيمي بين منابع مورد استفاده و اهداف مربوط به محصولات يا خدمات وجود داشته باشد.
برنامه ها بايد تمامي فعاليت ها و طرح ها كه در مجموع اهداف آن را محقق مي كنند در بر گيرند. اين نكته بدين معني است كه اعتبارات هزينه و سرمايه اي تواما” هدف برنامه را محقق مي سازند.
پاسخگويي در مقابل طرح ها و فعاليت ها بايد مسئوليت مديران دستگاه هاي اجرايي تلقي شود.
مسئوليت اجراي هر برنامه خاص بايد در قالب يكي از فصول، در چارچوب طبقه بندي عملياتي، مشخص شود. در صورت عدم امكان، مسئوليت تحقق اهداف برنامه بر عهده فصل خواهد بود.
اسلاید 12 :
كارآيي
داده ها و ستانده ها (كالا و خدمات)
زمان مورد نياز
كيفيت كالاها و خدمات
تقاضا براي كالا و خدمات
در دسترس بودن كالا و خدمات
نتايج مورد انتظار
شاخص هاي عملكرد بايد به نحوي طراحي شوند كه منعكس كننده وجوه زير باشند:
اسلاید 13 :
تفكيك برنامه به فعاليت ها، تعيين اهداف كمي برنامه ها، فعاليت ها و تعيين واحد مسئول هر فعاليت.
تشخيص منابع قابل استفاده و هزينه هاي ذي ربط آنها بر حسب واحدهاي مسئول انجام فعاليت در برنامه.
طبقه بندي و اندازه گيري هزينه هاي مستقيم و غيرمستقيم يا بالاسري
مرتبط ساختن يا تخصيص هزينه هاي مستقيم و غير مستقيم با فعاليتها يا فعاليت ها.
برآورد هزينه تمام شده هر فعاليت با در دست داشتن هزينه كل و شاخص كمي ذي ربط.
فرآيند نظام هزينه يابي بر مبناي فعاليت
اسلاید 14 :
هزينه هاي واحد اجرايي
هزينه هاي انجام شده در ساير واحدها در خصوص برنامه هاي واحد اجرايي
هزينه ها ي عمومي واحد اجرايي
گامهاي اصلي نظام هزينه يابي مبتني بر فعاليت
هزينه هاي مستقيم
هزينه هاي غير مستقيم
نظام هزينه يابي
فعاليت N
فعاليت 2
فعاليت 1
برنامه
منابع
استفاده شده
احصاي
هزينه ها
متدولوژي
تخصيص هزينه
تخصيص هزينه ها
به فعاليت ها
برآورد هزينه هاي برنامه
از تجميع هزينه فعاليت ها
اسلاید 15 :
اطلاعات آماري
منابع
محرک منابع
فعاليت ها
محرک فعاليت
محصولات
كاركنان
تجهيزات
تسهيلات
لوازم اداري
مواد اوليه
خدمات
فعاليت (الف)
فعاليت (ب)
فعاليت (ج)
فعاليت (د)
فعاليت (هـ)
فعاليت (و)
محصول (الف)
تامين مالي
عمليات كاهش بدهي
محصول (ب)
محصول (ج)
فضاي سبز
محرک هاي اندازهگيري منابع:
درصد زمان مصرف شده
سطح زير بنا
تعداد و ميزان تجهيزات
محرک هاي اندازهگيري فعاليت:
تعداد محصول
تعداد معاملات
تعداد گزارشات
چارچوب الگوي هزينه يابي بر مبناي فعاليت
اسلاید 16 :
مرحله 1: مشخص كردن فعاليت ها و هدف كمي آنها
مرحله 2: تعيين هزينه هاي مستقيم
مرحله 3: تشخيص و رديابي هزينه هاي مستقيم
مرحله 4: تشخيص و رديابي هزينه هاي غير مستقيم
مرحله 5: جمع هزينه هاي مستقيم و غير مستقيم و برآورد هزينه كل و واحد
مراحل هزينه يابي بر مبناي فعاليت
اسلاید 17 :
تلفيق نظام هزينه يابي بر مبناي فعاليت با نظام بودجه ريزي بر مبناي عملكرد
مرتبط كردن نظام مالي با نظام هزينه يابي بر مبناي فعاليت و نظام بودجه ريزي بر مبناي عملكرد و در مرحله بعد باتخصيص و مديريت بودجه
نظام
مالي
منابع
محصولات
مديريت
عملكرد
بودجه
مديريت برنامه ريزي و منابع
فعاليت ها
ABC
اسلاید 18 :
اصول مديريت عملكرد
يكي از جنبه هاي كليدي اصلاح مديريت مالي در كشورهاي پيشرفته از نظر نظام بودجه ريزي است.
ترس از اينكه تفويض اختيار ممكن است به انفجار هزينه منجر شود از توسعه آن در بعضي از كشورها ممانعت كرده است.
تفويض اختيارات با فرض وجود كنترل هاي كلان و دادن انگيزه و ابزار لازم به مديران موجب ارتقاي اثربخشي مي شود.
پيش شرط ها: وجود محدوديت هاي سخت بودجه اي، ظرفيت هاي بالاي دفتر مركزي مسئول بودجه ريزي، اعمال كنترل ها و دخالت هاي به موقع.
الف – تفويض اختيار
تاكيد بر ارزشيابي كار مديران بر اساس شاخص هاي عملكرد.
مبادله تفاهمنامه هاي عملكرد بين رؤساي دستگاه هاي اجرائي و مسئولين و مديران برنامه هاي اجرائي.
ب – پاسخگوئي در مقابل عملكرد
اسلاید 19 :
ويژگي هاي مديريت عملكرد نظام بودجه ريزي مبتني بر عملكرد
تاكيد بر اهداف:
تغيير جهت نظام بودجه ريزي از الگوي مديريت بودجه مبتني بر تمكين به الگوي بودجه مبتني بر عملكرد، در واقع حركت از تمركز بر داده ها و نحوه كاربرد آن ها به تمركز بر ستانده ها و نتايج و نقش آن در تحقق اهداف بودجه است.
جلب توجه عموم به اهميت اهداف
اعلام عمومي اهداف روشي براي ايجاد انگيزه در كارگزاران براي تحقق آنها و همچنين روشي براي بلاش بيشتر به منظور پاسخگوئي در مقابل دستيابي به اين اهداف است (منشور شهروندي).
ارزشيابي عملكرد به عنوان ابزاري براي بهبود عملكرد
براي موفقيت در دستيابي به اهداف، ساز و كارهاي بازخوردي مناسبي براي بهبود مستمر ابزار تحقق آن بايد وجود داشته باشد. هزينه اجراي اين اين ساز و كارها بايد كارآيي لازم را داشته باشد و ريسك كاربرد آن ها در ايجاد نتايج نامطلوب را به حد اقل برساند.
در مديريت نظام بودجه ريزي مبتني بر عملكرد نكاتي بايد مورد توجه قرار گيرد كه مهمترين آن ها به شرح زير است:
اسلاید 20 :
ويژگي هاي مديريت عملكرد نظام بودجه ريزي مبتني بر عملكرد
تشويق عملكرد خوب و تنبيه عملكرد ضعيف:
راهبري فرآيند اصلاح بودجه بايد به گونه اي باشد كه ارتباط مشخصي بين عملكرد و پاداش ايجاد شود. براي استقرار نظام پاسخگويي عملكرد، در مرحله اول بايد يك نظام مديريت مالي پرسنلي مناسب براي گزارشگيري وجور داشته باشد و در مرحله دوم چارچوب انگيزشي مبتني بر عملكرد براي مرتبط ساختن پاداش و عملكرد مستقر شود.
ارتقاي ابزار مديريت براي تجهيز اطلاعات بهنگام، مناسب و كافي
ارتقاي ابزار مديريت بر مبناي عملكرد 3 جنبه اساسي دارد :
تجديد ساختار نظام حسابداري : حركت از حسابداري نقدي به حسابداري تعهدي
كاربرد بيشتر فناوري اطلاعات: هماهنگ كردن گزارش هاي مديريت در قالب يك نظام اطلاعات مالي
تقويت نظام هاي نظارت داخلي: به منظور حصول اطمينان از افزايش كارآيي مديريت مالي قبل از دادن اختيارات بيشتر
